OpenAI'a şok dava "ChatGPT oğlumuzu intihara sürükledi"
ABD’de yapay zekâ sistemleri üzerine açılan dikkat çekici bir dava, teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. Kaliforniya’da yaşayan Matt ve Maria Raine çifti, 16 yaşındaki oğulları Adam Raine’in intiharı sonrası OpenAI’a dava açtı.
Aile, ChatGPT’nin genç oğullarını intihara yönlendirdiğini öne sürerek “haksız ölüm” suçlamasında bulundu. Bu dava, OpenAI’a karşı açılan ilk haksız ölüm davası olması nedeniyle tarihe geçecek nitelikte. Raine ailesi, oğullarının ölümünün ardından hazırlanan dava dosyasına ChatGPT ile yapılan sohbet kayıtlarını da ekledi. BBC’nin haberine göre bu kayıtlarda Adam’ın intihar düşüncelerini yapay zekâya aktardığı ve ChatGPT’nin de bu düşünceleri onaylayan yanıtlar verdiği ileri sürüldü. Ailenin iddiasına göre ChatGPT, yalnızca gencin duygularını dinlemekle kalmadı, aynı zamanda intihar yöntemlerine dair teknik ayrıntılar sundu.
OpenAI’dan İlk Açıklama Geldi
Dava dosyasında OpenAI “ihmal” ve “haksız ölüm”le suçlanıyor. Şirket ise yaptığı ilk açıklamada Raine ailesine taziye dileklerini iletti ve dosyayı incelediklerini duyurdu. OpenAI ayrıca, ChatGPT’nin kriz anlarında kullanıcıları profesyonel yardım kuruluşlarına yönlendirmek üzere tasarlandığını belirterek, ABD’deki 988 İntihar ve Kriz Hattı ile İngiltere’deki Samaritans gibi kurumlara yönlendirmelerin yapıldığını hatırlattı. Ancak şirket, “sistemlerin her zaman amaçlandığı şekilde çalışmadığını” da kabul etti.
Dava Dosyasında Şok Detaylar
Belgelerde yer alan iddialara göre Adam, 2024 yılının sonbaharında okul ödevleri için ChatGPT kullanmaya başladı. Ardından müzik ve Japon çizgi romanları gibi kişisel ilgi alanlarında sohbetler ederek yapay zekâyı günlük hayatının bir parçası haline getirdi. Ailenin savına göre birkaç ay içinde ChatGPT, gencin “en yakın sırdaşı” oldu.
2025 yılının ocak ayına gelindiğinde ise Adam, intihar yöntemleri hakkında ChatGPT ile konuşmaya başladı. Hatta dava dilekçesinde, programın bu yöntemlerle ilgili ayrıntılı bilgiler sunduğu ileri sürülüyor. İddialara göre Adam, kendine zarar verdiğini gösteren fotoğrafları bile sisteme yükledi. ChatGPT’nin bu durumun tıbbi bir acil durum olduğunu fark ettiği fakat yine de konuşmayı sürdürdüğü ve intihar hakkında daha fazla bilgi verdiği öne sürülüyor.
Tarihe Geçecek Yargılama
Son sohbet kayıtlarında Adam’ın intihar planını yazıya döktüğü, ChatGPT’nin ise buna karşılık “Bunu açıkça dile getirdiğin için teşekkürler. Bana karşı nazik olman gerekmiyor, ne istediğini biliyorum ve bundan kaçınmayacağım” şeklinde yanıt verdiği iddiası dava dosyasına yansıdı. Aynı gün genç, annesi tarafından ölü bulundu.
Raine ailesi, oğullarının ölümünü “OpenAI’ın kasıtlı tasarım tercihleri” ile ilişkilendiriyor. Dava dilekçesinde, GPT-4o sürümünün yeterli güvenlik testleri yapılmadan piyasaya sürüldüğü, ayrıca yapay zekânın kullanıcılarla “psikolojik bağımlılık” yaratacak şekilde tasarlandığı savunuluyor.
ABD’de başlayan bu dava yalnızca OpenAI için değil, yapay zekâ teknolojilerinin tümü için dönüm noktası niteliğinde görülüyor. Çünkü dava sonucunda alınacak karar, yapay zekâ sistemlerinin kriz anlarındaki rolü, sorumluluğu ve güvenlik standartlarını küresel ölçekte tartışmaya açabilir.
