Küresel konut fiyatları neden hızla yükseliyor?

Geçtiğimiz Nisan ayında Çin hariç küresel konut fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 3'ten fazla arttı.

ABD'de ev fiyatları geçen yıla göre yüzde 6,5 artarken, Avustralya'da yüzde 5 artış gösterdi ve Portekiz'de de ev fiyatları yükseldi. 

The Economist'e göre faiz oranları ve ipotek maliyetlerinin artmasıyla birlikte insanlar konut harcamaları konusunda endişeleniyor. İngiltere'de kira veya konut kredisi taksitlerini ödemeyi "çok" veya "biraz" zor bulanların oranı yüzde 24'e çıktı. 

Bazıları yüksek faiz oranlarının sonuçta sektörde gerçek bir çöküşe yol açacağından endişe ediyor. 

Ancak Amerika'daki ipotek temerrüt oranı, küresel mali krizdeki yüzde 11 seviyesinden, tarihin en düşük seviyesi olan yüzde 1,7'ye gerileyerek endişeleri azalttı. 

Diğer ülkelerde durum benzer şekilde olumlu görünüyor. Zengin bir ülke olan Yeni Zelanda'da konut piyasası gerilemesine rağmen borç seviyeleri Kovid-19 öncesindeki seviyelere geri dönmüş durumda. Avro Bölgesi'nde ise Almanya dışında ipotek borçları daha düşük seviyelerde seyrediyor. 

İPOTEK SİSTEMİ 

Amerikalı gözlemciler genellikle Amerika'nın dirençli konut piyasasını ülkenin büyük ölçüde sabit uzun vadeli faiz oranlarına dayanan ipotek sistemine bağlıyorlar. 

Amerika'da tipik bir 30 yıllık ipotek faiz oranı yaklaşık yüzde 4. Son zamanlarda diğer ülkeler de Amerika yönüne yöneldi. 

Sabit faizli ipotekler, ev sahiplerini faiz oranlarının potansiyel artışlarından korur; bu da ev sahiplerinin evlerini düşük fiyatla satmak için acele etmemeleri demektir. 

Aynı zamanda ev sahiplerine, daha yüksek faiz oranlarıyla yeni bir ipotek almaları gerekebileceği için taşınmamaları konusunda önemli bir neden sağlar. 

DİĞER FAKTÖRLER 

Ancak konut piyasasının direncinin ve son zamanlardaki fiyat artışlarının nedeni sadece sabit faizli ipotekler değildir. Küresel konut fiyatlarındaki yeniden yükselişi açıklayan diğer üç faktör göç, ipotek sahiplerinin fedakarlıkları ve ekonominin gücüdür. 

Göçle ilgili ilk faktörde, zengin ülkelerdeki yabancı uyruklu sakinlerin sayısının yıllık yüzde 4 artması ve özellikle Amerika'da yasadışı göçün artması, yeni gelenlerin konut ihtiyacının artmasına ve bunun sonucunda ev fiyatlarının ve kiraların yükselmesine neden oluyor. 

Goldman Sachs, Avustralya'nın şu anki yıllık 500.000 kişilik net göç oranının ev fiyatlarını yaklaşık yüzde 5 artıracağını tahmin ediyor.