Erkan: Türkiye-Japonya işbirliği yeni fırsat kapıları açacak / Al Ain Türkçe Özel
Türkiye ile Japonya, Ukrayna’nın yeniden imarında birlikte çalışacak. Bu ortaklığın getirilerini Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Anıl Çağlar Erkan Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Türkiye ve Japonya, Ukrayna'nın yeniden inşasında işbirliği yapmayı planlıyor. İki ülke, enerji, ulaşım ve sağlık sektörlerinde birlikte hareket edecek. 21 Eylül'de İstanbul'da üçlü bir iş forumu gerçekleştirilecek. Türkiye Müteahhitler Birliği yaptığı açıklamada, Türk şirketlerinin şimdiye kadar Ukrayna'da 9,3 milyar dolarlık projeler üstlendiğini belirtti. TMB'ye göre işbirliği, bölgesel ve küresel etkiler yaratması bekleniyor. Konuyu Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Anıl Çağlar Erkan’la konuştuk.
Türkiye ve Japonya'nın Ukrayna'da birlikte hareket etme kararı, Türkiye'nin Ukrayna ile daha önce imzaladığı serbest ticaret anlaşması ve Japonya'nın Ukrayna'ya yönelik milyarlarca dolarlık yardım sözü vermesi ışığında nasıl bir sinerji yaratacak? Bu işbirliği, iki ülkenin diğer ülkelerle kurduğu ticaret ilişkilerini nasıl etkileyecek?
Bu işbirliğinin ön hazırlıkları uzun süredir devam ediyordu. İşbirliğinin hayata geçeceği 2024, Türkiye-Japonya ilişkilerinin yüzüncü yıldönümünü işaret ediyor. Türkiye Japonya ilişkileri hiçbir zaman gerilmedi. İyi ilişkilerinin bir yansıması olarak görebiliriz bu işbirliğini...
Türkiye ile Japonya arasında ağustos 2022’de bir anlaşma yapılmıştı. Haziran ayında da Japonya ile Ukrayna arasında anlaşma yapılmıştı. Şimdi bu anlaşmalar ışığında üçlü bir mekanizma kuruluyor. 21 Eylül’de taraflar bir araya gelecek. Bu üçlü iş forumunun ana ekseni, enerji, sağlık, konut gibi konularda işbirliğinin güçlendirilmesi olacak. Bu iş forumuyla birlikte ciddi fırsat kapıları açılacak. Türkiye’nin müteahhitlik bağlamındaki yeteneği, Japonya’nın finans kaynağı yaratma ve teknoloji yetenekleriyle birleştirecek.
Burada kilit bir unsur var. Bu projelerin başlaması için savaşın sona ermesi ve işçi güvenliğinin sağlanması şartı var. Bir yandan savaşın bitirilmesi için çalışma yapılırken diğer yandan savaş sonrası için hazırlık yapılıyor. Türk müteahhitleri buralarda ihale alırken Japonya da buna entegre oluyor. Bir ortaklıkla bu işin ilerletilmesi gündemde.
Ukrayna’da Türk müteahhitlerinin bir altyapısı varken, buna bir de Japonya’nın finans ve teknolojisi eklenecek. Bu çok daha fazla projenin üstlenilebilmesini sağlayacaktır.
Türkiye Japonya ticari ilişkileri 2022 itibariyle 5 milyar doları aştı. Bu yıl sonu hedef 6 milyar dolar. Bu tür işbirlikleriyle ticaret hacmi daha da yüksek seviyelere çıkacaktır. Yeni yüzyılda yeni işbirlikleri temalı iş forumu elbette bu ekonomik ilişkiler konusunda bir kaldıraç görevi görecektir.
Türkiye ve Japonya'nın işbirliği yapacağı enerji, ulaşım ve sağlık sektörlerinde öncelik verilecek projeler nelerdir ve bu projelerin finansman modeli nasıl şekillenecektir? Bu işbirliği, Ukrayna'nın 411 milyar dolarlık 10 yıllık yeniden yapılanma maliyetine nasıl bir katkı sağlayacak?
Japonya ve Türkiye’nin, ikili yada üçlü ortak konsorsiyumla bu işleri yürütülebileceği görüşündeyim. Ancak finansman modellerinin kesin şekilleri 21 Eylül’deki iş forumu sonrası netleşecek. Şimdilik taraflar niyet beyanı yaptı, yol haritası belirledi. Hangi projelerin alınacağı, hangi finansman modelinin benimseneceği üzerinde çalışılıyor. İş forumu sonrası bunların da büyük oranda netleşeceğini düşünüyorum. Ama şurası net sadece devlet kurumları bu işin içinde olmayacak. Özel sektör de tüm gücüyle işin içinde yer alacak. Tüm modellerde özel sektör de bulunacak.
Türkiye'nin inşaat sektöründeki kapsamlı tecrübesi ve Japonya'nın teknolojik üstünlüğü birleştiğinde, Ukrayna'nın yeniden inşasına yönelik olarak hangi tür projeler öne çıkacaktır? Bu sinerji, enerji, ulaşım ve sağlık gibi farklı sektörlerde ne tür yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler sunabilir?
Öncelik müteahhitlik projeleri daha öne çıkıyor. Hava alanları, yollar, enerji tesisleri ve oteller gibi... Kamusal projelerden başlayarak diğer projelere bir genişleme söz konusu olacak.
Enerji konusuna dikkat çekmek gerekiyor. Taraflar arasında Türkiye-Japonya enerji forumunun başlatılmasına ilişkin bir ortak bildiri imzalandı. Bu oldukça önemli. Bu kapsamda Japonya ile yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve doğal gaz gibi başlıklarda işbirliği geliştirilecek.
Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki dönüşümünde Japon teknolojisi oldukça kritik. Yeşil enerjiyle ilgili tehditlerin başında teknoloji geliyor. Burada güvenliğin sağlanması çok önemli hale geliyor. Siber saldırı, yazılım güvenliği öne çıkıyor. Bu noktada Japon teknolojisinden faydalanmak oldukça kritik olacak.
Doğal gaz başta olmak üzere yeni yakıt teknolojileri konusudaki işbirliği de önemli. Doğal gaz günümüzde silah olarak kullanılıyor. Farklı yakıt teknolojileri bu konuda önemli bir alternatif. Yine LNG satışı da iki ülke arasında sözkonusu olabilir. Enerji merkezi yolunda ilerleyen Türkiye için farklı bir pazardan gelecek LNG’nin pazarlanması gündeme gelebilir.
İki ülke arasında nükleer santraller konusunda da işbirliği olabilir. Dördüncü santral için çalışma yapıldığını biliyoruz. Bu konuda Japonya’nın tecrübesi ve teknolojisi devreye alınabilir.
