İsrail’in muhtemel hedefleri ne, İran ne yapacak? / Al Ain Türkçe Özel
İran ile İsrail arasındaki gerilimde karşılıklı sert açıklamalar sürüyor. Peki İsrai’in yeni hedefleri neler olabilir? İsrail sert karşılık verirse İran ne yapar? Bölge hangi gelişmelere gebe? Dr. Ali Samir Merdan Al Ain Türkçe’ye yorumladı...
İran’ın füze saldırısının ardından ABD, İran ve İsrail’den art arda açıklamalar geldi. İsrail savaş kabinesi toplandı, uygun zamanda sert bir yanıt verme kararı aldı. ABD Başkanı Joe Biden’ın dün basın toplantısında, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini vurmasını desteklemediğini açıklaması da önemli bir gelişme olarak öne çıktı. Peki İsrail’in muhtemel hedefleri neler olabilir? İsrail’in karşılık vermesi durumunda İran ne yapacak? Bölgeyi hangi gelişmeler bekliyor? Tüm bu soruları Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uluslarası İlişkiler Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Ali Samir Merdan’a sorduk.
Ali Samir Merdan’ın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;
İSRAİL’İN MUHTEMEL HEDEFLERİ
İsrail savaş kabinesi, İran’a sert bir yanıt verme kararı aldı. İsrail’in muhtemel hedefleri nereler olabilir?
“Hedeflere geçmeden önce İsrail’in 7 Ekim’den bu yana izlediği yola bakmak gerekiyor. Ateşkes için çok sayıda plan sunuldu. İsrail hiçbirini kabul etmedi. Hamas lideri Haniye tekliflerin büyük kısmını kabul etmişti. Ancak İran'da devlet korumasındayken öldürüldü. Benzer bir süreç Nasrallah’ın ölümünde de ortaya çıktı. İran içinde Mossad’ın ne kadar etkin olduğunu bu olaylardan görebiliyoruz. İsrail’e yönelik nisan ayında gerçekleştirilen füze saldırısının emrini veren Cumhurbaşkanı Reisi’ydi. O da şüpheli bir helikopter kazasında hayatını kaybetti. Şimdi tüm bu gelişmelere baktığımızda, İsrail’in savaştan çekinmediği hatta bölgesel bir savaş istediği yorumunu çıkarmak mümkün. Bu savaşın nerelerde olmasını istiyor, vadedilmiş topraklarda... Filistin, Lübnan, Suriye, Irak ve İran vadedilmiş toprakların bulunduğu ülkeler. Hatta Türkiye’nin de bazı bölümleri vadedilmiş toprakların içinde...
İsrail daha önce 2006 yılında Lübnan’a saldırmıştı. Ancak o dönem Lübnan’ın arkasında güçlü bir Suriye vardı. O nedenle amacına ulaşamadı. Ancak sonrasında Suriye’de kriz patlak verdi ve Suriye şu an istikrarsız bir hale geldi.
“TÜRKİYE DE HEDEF HALİNE GELEBİLİR”
Son yaşananları düşündüğümüzde önce Gazze vuruldu. Sonrasında Lübnan ve Suriye’ye saldırılar düzenlendi. Suriye’yi aralıklarla vuruyor. Suriye içinde İsrail’in desteklediği gruplar var. Bu gruplar vadedilmiş topraklar olarak nitelenen bölgelerde güçlendirildi. Orta ve uzun vadede Türkiye de İsrail’in hedefleri arasına gelebilir. Vadedilmiş topraklar içinde Türkiye’nin bir bölümü de var çünkü.
Şimdi hedefinde İran var. İsrail’in İran’ın füze saldırısına mutlaka bir misilleme yapacaktır.”
İSRAİL SALDIRI DÜZENLERSE İRAN NE YAPAR?
İsrail Sert bir yanıt verirse, İran’ın cevabı ne olabilir?
"İran’ın Cumhurbaşkanı nispeten ılımlı. Dini Lider Hamaney sert bir tavır sergiliyor. Hamaney'in bu sertliğinin arkasında Haniye ve Nasrallah’ın öldürülmesi var. İsrail’in bir saldırısına İran illa karşılık verecektir. Ama bu karşılığın yine uzun menzilli füzeler atarak veya vekiller üzerinden olacağını düşünüyorum. İran’ın doğrudan askeri gücüyle katıldığı bir savaş beklemiyorum.
Vekil güçleri daha etkili şekilde kullanabilir. Çünkü Hizbullah lideri öldürüldüğü için Hizbullah bitmiyor daha radikal hale geliyor. Bu da İsrail’e verilecek karşılığı şiddetli hale getirebilir”
BÖLGEYİ HANGİ GELİŞMELER BEKLİYOR?
Karşılıklı çatışmalar olursa, bölgeyi nasıl bir gelecek bekliyor?
“Bölgenin geleceği bir anlamda Amerika Birleşik Devletleri’nin İsrail üzerinde takınacağı tutuma bağlı. ABD, İsrail’e yönelik koşulsuz destek tavrını sürdürürse bölgenin bir ateş topuna dönüşebileceğini düşünüyorum. İsrail’i durdurabilecek tek ülke ABD. ABD İsrail’den desteğini çeker ya da İsrail’in saldırılarını durdurmaya başarırsa bölgede bir sukunet oluşabilir. ABD’deki seçimler bu konuda belirleyici olacaktır. Seçimlerin sonucu bölgenin geleceği açısından da oldukça önem kazanmış durumda.”
