İris Cibre: Deprem bölgesindeki yatırımcıların zararlarının tazmin edilmesi gerek | Al Ain Türkçe Özel
Piyasada, Borsa İstanbul açılmadan önce önlemlerin alınması ve işlemlerin hafta başına kadar kapalı kalması görüşü hakim. Al Ain Türkçe’ye konuşan Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, piyasaların sakin bir ortamda açılması için önerilerini aktardı.
Bu hafta piyasalar için kritik. Geçtiğimiz hafta 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve tüm Türkiye’yi derinden sarsan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından 8 Şubat’ta durdurulan işlemler, bu hafta Çarşamba günü tekrar başlayacak.
Geçtiğimiz hafta tartışmalara neden olan Borsa’da işlemlerin geç kapatılmasının ardından bu hafta da piyasaların nasıl açılacağına ilişkin tedirginlik hakim. Bu anlamda 15 Şubat Çarşamba günü işlemlerin başlayacağı Borsa İstanbul’un açılmadan önce gerekli önlemlerin alınması ve borsanın açılışının ertelenmesi gerektiğini söyleyen Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, “Bu haftanın Pazartesi’ye kadar tamamen kapalı olması taraftarıyım” dedi.
Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun verilerine göre deprem bölgesinde 400 bine yakın borsa yatırımcısının 56 milyar lirayı geçen portföyü bulunuyor. Depremin olduğu ilk iki gün açık kalan piyasalar birçok depremzede yatırımcının da zarar etmesine neden olmuştu. Enkaz altında kalan veya yakınlarını enkazdan çıkarmaya çalışan yatırımcılar şimdi zararlarının karşılanmasını talep ediyor.
FİNANSAL PİYASALAR UZMANI İRİS CİBRE'DEN BORSA İSTANBUL ÖNERİLERİ
Al Ain Türkçe’den Alev Olgay’a açıklamalarda bulunan Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, “Ben de bu haftanın Pazartesi’ye kadar tamamen kapalı olması taraftarıyım çünkü hala deprem bölgesinde büyük acılar var ve kimsenin şu anda borsa ile ilgilenecek hali de psikolojisi de yok. Ayrıca hazırlıklı da değiller.“ dedi.
İris Cibre, gerekli önlemler alınmadan borsanın açılmaması gerektiğini söylüyor.
“Öncelikle yetkililerin piyasaya güven verici şekilde çıkıp, manipülasyonların önüne geçmek için incelemelerin devam ettiğine, piyasaların arkasında olduklarına ilişkin güven verici açıklamalar yapmaları gerekiyor.
Algolar çok ciddi şekilde piyasayı tek başlarına hareket ettirebilecek güçteler. Bu algoların acilen regüle edilmesi gerekiyor. Kademelere yüklü alımlar-satımlar yazıp, daha sonra siliyorlar. Şu anda regülatif olarak suç görünmese de aslında manipülasyona giren bir suçtur. Bunun yanında kolokasyon dolayısıyla algolar işlemleri diğer yatırımcılardan çok daha hızlı gerçekleştirebiliyorlar. Bu da haksız rekabet anlamına geliyor ve bunun da acilen çözümlenmesi gerekiyor.”
Cibre sözlerine şöyle devam etti:
"Deprem bölgesindeki yatırımcılar için temerrüt konusunda kurumların esnek olabileceğine dair açıklama yapıldı. Öz kaynağın altındaki deprem bölgesinde yaşayan vatandaşlarımız için kurumlar da şu anda esneklik gösteriyorlar. Öz kaynağın altında kalan vatandaşların hisselerini, portföylerini taşımaya devam edecekler. Birçok kurum zaten temerrüt faizi uygulamıyor. Bazıları kredi faizinde indirim yaptılar, bazıları ise duyduğuma göre depremzede vatandaşlarımızdan hiç kredi faizi almıyor."
VADELİ PİYASALAR
Teminat tamamlama çağrısı almış deprem bölgesindeki vatandaşlar olduğunu ve esneklik getirildiğini kaydeden Cibre, Aracı kurumlar daha önce buna benzer bir esneklik getirildiğini" fakat geçmişe dönük daha sonra sıkıntılar yaşadıklarını açıklıyorlar. Takas’ın bu konuda geçmişe yönelik herhangi bir işlem, cezai faaliyette bulunulmayacağına dair emniyet vermesi gerekiyor. Bu esnekliklerin arkasında durulması lazım. Aracı kurumların da bu konuda teminat altına alınması gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
PAZARTESİ VE SALI GÜNÜ YAPILAN İŞLEMLER İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?
Piyasa uzmanları depremin ilk iki günü yapılan işlemlerin iptal edilmesi gerektiğini belirtiyorlar. İris Cibre bu konuda çok geç kalındığını ve işlemlerin iptal edilmesinin pek mümkün görünmediğini anlatıyor.
“DEPREM BÖLGESİNDEKİ YATIRIMCILARIN ZARARLARI KARŞILANSIN”
Deprem bölgesindeki yatırımcıların da zararlarının karşılanması gerektiğini belirten İris Cibre, “ Tüm yatırımcılar 6-7 Şubat tarihli işlemlerin halen iptal edilmesini talep ediyorlar çünkü piyasanın açık olması zaten büyük bir hataydı. Haksız rekabet olduğu için hepimiz piyasanın kapatılması konusunda veryansın ettik. Orada depremzede vatandaşlar, ne internete erişebiliyorlar, ne suları ne yiyecekleri var, borsayı mı düşünecekler. Bu yüzden kapatmalarını talep ettik ancak maalesef Çarşamba kapatabildiler. Bu konuda çok geç kalındı. 6-7 Şubat işlemlerinin iptali isteniyor fakat takas gerçekleşti, parasını çekenler çekti. Dolayısıyla işlemlerin iptal edilmesi pek mümkün görünmüyor. Fonlarda da 7 Şubat’ta satışlar gerçekleşti ve onlar paralarını hemen çekebildiler. Ben deprem bölgesindeki MKK verilerine göre 381 bine yakın yatırımcının zararlarının tazmin edilmesi gerektiğini düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
“ŞİRKETLERİN HİSSE GERİ ALIMI TEŞVİK EDİLSİN”
Depremin ilk gününde hisse geri alımı açıklayan şirketler olmuştu. Piyasa uzmanları piyasalarda güvenin oluşması için Varlık Fonu şirketleri öncülüğünde yapılacak hisse geri alımlarının bu güveni verebileceği görüşünde.
Şirketlerin hisse geri alımı teşvik edilsin diyen Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre ise konuyla ilgili, “Bütün şirketlere geri alım konusunda birtakım kolaylıklar sağlanmalı. Cesaretlendirici birtakım kararlar alınmalı ki şirketler geri alım yapsınlar. Bu şirketlerin içinde Varlık Fonu da var çünkü Varlık Fonu’nun da halka açık ortaklıkları, payları var. Dolayısıyla Varlık Fonu da dâhil olmak üzere geri alımların teşvik edilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
