İran, Haniye suikastine nasıl bir karşılık verecek? / Al Ain Türkçe Özel
Dünya Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesini konuşuyor. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Kadir Ertaç Çelik, İran’ın Haniye suikastine nasıl bir karşılık verebileceğini Al Ain Türkçe’ye anlattı.
Hamas lideri İsmail Haniye’nin öldürülmesi, Orta Doğu’da zaten karışık ve karmaşık olan durumu daha da çetrefilli bir hale getirdi. Suikastin İran’da gerçekleşmesi oldukça kritik bir nokta. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Kadir Ertaç Çelik, suikastle ilgili Al Ain Türkçe’ye özel açıklamalar yaptı. İran’ın Haniye suikastine nasıl bir karşılık vereceğine ilişkin öngörülerini sıraladı.
İRAN HANİYE SUİKASTİNE NASIL BİR KARŞILIK VERECEK?
İsmail Haniye’ye yönelik suikastte belki de en dikkat çekici nokta suikastin yeri... Suikast için İran’ın başkenti Tahran’ın seçilmesi, üstelik tam da yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni için yapılan ziyarette yaşanması oldukça önemli. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Kadir Ertaç Çelik bunun nedenini ve İran’ın vermesi muhtemel tepkiyi şöyle anlatıyor;
“Haniye’ye yönelik suikast başka bir ülkede de gerçekleşebilirdi. Ama İran’da oldu. Demek ki mesele İran’ı da işin içine dahil etmek. Hamas lideri Tahran’da öldürüldü, İran da işin içine dahil edildi. Bundan sonra İran’ın tepkisi önem arz ediyor. Kasım Süleymani suikistinde, Reisi’nin helikopter kazasında, türbelerdeki terör saldırılarında İran’ın düşük yoğunluklu karşılık verdiğini gördük. Nisan ayında İsrail’e yaptığı misilleme de düşük yoğunlukluydu. Yine düşük yoğunluklu ve kamuoyunu sakinleştirmeye yönelik adımlar atacağını tahmin ediyorum. İran bölgesel savaşı isteyen bir ülke değil. Ama şunu da göz ardı etmeyelim, İran için bir imaj sorunu, istihbarat ve güvenlik zafiyeti ortaya çıktı. Bu bozulan imajını düzeltmek için mutlaka bir cevap verecektir. Ama bu cevap düşük yoğunluklu olacaktır. Böyle olmaz da gerilim tırmanmaya devam eder ve süreç rasyonaliteden çıkarsa bu durum kontrol edilemez bir noktaya gider. O zaman savaş ciddi anlamda ortaya çıkar.”
İRAN ÇATIŞMANIN İÇİNE ÇEKİLMEK Mİ İSTENİYOR?
Kadir Ertaç Çelik, İran’ın çatışmanın içine çekilmek istendiğini dile getiriyor. Bunun sebebini de şöyle açıklıyor;
“7 Ekim saldırılarından sonra İsrail Başbakanı Netanyahu, “Orta Doğu’da hiç bir şey eskisi gibi olmayacak” demişti. Orta Doğu’da jeopolitik denklemin değişmesi için bölgesel bir savaş ve bölgesel bir yeni dizayn gerekir. İsrail’in İran’ı içine çeken bir savaş başlatmak istediği iddiaları yıllardır gündemde. Nihai aşamada İsrail’in temel hedefinin bu olduğu düşünülüyor. Şu anki savaş bu boyutuyla kalırsa, Filistin uluslararası eylemlere maruz kalan mağdur bir devlet konumunda olacak. Netanyahu bunu kırmak için, Batı ile ilişkileri iyi olmayan İran’ı işin içine çekmeye çalışıyor. Bunu başarabilirse Batı’ya ‘Biz sizin düşmanlarınızla, sizin değerleriniz için savaşıyoruz’ mesajı verecek. Böylece de Batı’nın doğrudan desteğini meşru zeminde almaya çalışacak.”
ŞU ANA KADAR OLAYI RESMEN ÜSTLENEN OLMAMASININ NEDENİ NE?
Şu ana kadar suikasti resmi olarak üstlenen olmadı. Kadir Ertaç Çelik bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor;
“İsrail bu saldırıyı resmi olarak üstlenmedi ama bazı yetkililerin sosyal medya hesapları üzerinden saldırıyı sahiplendiğini görüyoruz. Şu aşamada uluslararası kamuoyunun tepkisi ölçülüyor. Sonuçta yapılan uluslararası hukuka aykırı olan ve uluslararası hukuk açısından ceza gerektiren bir eylem.”
