İliç faciası davasında rapor çıktı! Tasarım hataları ölümlere yol açtı
Erzincan İliç’teki Çöpler Altın Madeni davasının 4. duruşmasında bilirkişi raporu, tasarım ve jeoteknik eksikleri işaret etti. Mahkeme iki sanığı tahliye ederken üç sanığın tutukluluğuna devam kararı verdi.
Erzincan İliç’te 9 madencinin yaşamını yitirdiği Çöpler Altın Madeni faciası davasının dördüncü duruşması Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. 43 sanığın yargılandığı dosyada 5 tutuklu sanık SEGBİS aracılığıyla savunma yaparken, mahkeme heyeti bilirkişi raporunu inceledi. Rapor, maden işletme açısından değerlendirmeler ve sonuçlar bölümünde, dosyadaki teknik belgeler ve saha izleme verilerinin birlikte ele alınmasıyla patlatma faaliyetlerinin yığın liç sahasının genel stabilitesi üzerinde olumsuz etkisinin bulunmadığını, dolayısıyla patlatmaların kaymaya neden olmadığını vurguladı. Buna karşılık, tasarım hataları, drenaj yetersizliği ve stabilite hesaplamalarındaki eksikliklerin belirleyici olduğu tespiti öne çıktı.
“Dinamik Analiz Yok Tasarım Hatalı”
6’sı profesör 12 kişilik bilirkişi heyeti, Anagold Madencilik’in üst yönetimi ile çok sayıda mühendis ve denetçinin “özene aykırı davrandığını” tespit etti. Yeni raporda, önceki bilirkişi değerlendirmeleri de dikkate alınarak madenin statik koşullara göre projelendirildiği ve dinamik (sismik) analizlerin yapılmadığı belirtildi. Heyet, “Dizayn parametreleri ve stabilite analizlerindeki hatalar, liç alanındaki şev kaymasına neden olmuştur. Jeoteknik değerlendirmelerin doğru ve zamanında yapılmaması ölümlü kazayı doğurmuştur” tespitini paylaştı. Böylece patlatma faaliyetlerinin kaymada etkisi olmadığı, asıl sorunun tasarım, drenaj kapasitesi ve stabilite hesaplamalarındaki eksikliklerden kaynaklandığı bir kez daha öne çıkarıldı.
Raporda Anagold Madencilik ve bağlı şirketlerin yöneticileri, mühendisleri ve denetçileri sorumluluk dereceleriyle tek tek sıralandı. SSR Operasyonlar ve Sürdürülebilirlik Üst Düzey Başkan Yardımcısı Bill McNevin için “özene aykırı davrandı” değerlendirmesi yapılırken; Operasyon Başkan Yardımcısı Iain Ronald Guille, Operasyon Direktörü Kenan Özdemir, Jeoteknik Başmühendisi Ali Rıza Kalender ve ekibi “ağır derecede özene aykırı” bulundu. Jeoteknik birim asistanı Berkay Mısır, Proses Oksit Müdürü Hüseyin Üstündağ, Denetçi mühendis Bürgehan Akarsu ve denetim sorumlusu Osman Bayrak için “özene aykırı” tespiti yapılırken; Oksit Proses Başmühendisi Murat Bayrakdar, Bakım Müdürü Abdulkadir Cansız, Sürdürülebilir Projeler Müdürü Shaun Swartz, İSG Müdürü Selçuk Çiftlik, Maden Müdürü Vekili İzzet Tekin ve iş sağlığı uzmanı Gizem Gazcının “hafif ya da orta derecede özene aykırı” davrandığı belirtildi. SSR Global Projeler Başkan Yardımcısı John Harmse ve Kıdemli Proje Mühendisi İshak Aslan hakkında ise “hafif derecede kusurlu” değerlendirmesi yer aldı.
“Ölümler Önlenebilirdi”
Bilirkişi raporu, facianın bir “doğa olayı” değil, tasarım ve denetim eksiklikleri zinciri olduğunu açıkça vurguladı. Yığın liç sahasının zemin özellikleri, drenaj kapasitesi ve eğim sürekliliğinin doğru planlanmadığı, bunun da kademeli deformasyonlara yol açtığı ifade edildi. Özellikle jeoteknik analizlerin eksikliği ve izleme sistemlerinin kurulmamış olmasının felaketin boyutunu büyüttüğü kaydedildi. Sonuç bölümünde “Liç alanı hatalı tasarlanmış, güvenlik katsayıları olumsuz koşullar altında sınanmamıştır.
Tahliye ve Tutukluluğa Devam Kararları
Duruşmada 5 tutuklu sanık SEGBİS’le savunma yaptı. Mahkeme, sanıklardan Ömer Ardıç ve Shaun Keady Swartz hakkında adli kontrolle tahliye kararı verirken, Selçuk Çiftlik, Ian Ronald Guille ve Ali Rıza Kalenderin tutukluluk hallerinin devamına hükmetti. Yargılama 6 Ocak 2026 tarihine ertelendi.
