İktisatçı Nas, deprem bölgesindeki ekonomik kaybı Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi: Milli gelirde yüzde 2 azalma bekleniyor
İktisatçı Nesrin Nas, tekstil üretim payının yüzde 25’inin gerçekleştiği deprem bölgelerinde yaşanacak ekonomik kayba ilişkin Al Ain Türkçe’ye değerlendirmelerde bulundu.
Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen ve 10 ili etkileyen depremler, resmi rakamlara göre yaklaşık 40 bin insanın yaşamını kaybetmesine sebep oldu.
Depremlerin kentlerde yarattığı yıkım, halkın geçim kaynağı olan sektörlerde de ciddi bir ekonomik kayıp yarattı. İmkanı olan vatandaşlar kentleri terk ederken hala orada olan vatandaşlar evlerini kaybetmelerinin yanı sıra işlerinden de oldu.
“MİLLİ GELİRDE YÜZDE 1-2 AZALMA BEKLENİYOR”
Bölgedeki ekonomik durumu ve yaşanabilecek mali kaybı İktisatçı Nesrin Nas, Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
“İlk hesaplara göre 85-100 milyar TL’lik bir zarar ön görülüyor” diyen Nas, “Milli gelirde de yüzde 1-2 oranında azalma bekleniyor. Ki bunlar ilk hesaplar” ifadelerini kullandı.
Depremden etkilenen bölgelerin tekstil dışında tarım alanında da önemli olduğunu söyleyen Nas, “Bölgede ciddi bir servet kaybı var. Oradaki insan kaynağı kaybı, makine kaybı, tarım alanı kaybı… Bunlar çok büyük kayıplar. Türkiye’nin bunları yerine koyabilmesi belli bir zaman alacak. Tahminlerime göre bu 3-5 yıl zaman alır. Öte yandan bu kayıp Türkiye’nin hem ihracatını hem enflasyonunu etkileyecek.
“ENFLASYON 3 HANEYE ÇIKABİLİR”
Tarımın yüzde 15’i bu bölgelerden geliyor. Bu gıda fiyatlarının da artmasına sebep olacaktır. Acımız çok taze etkileri görmedik ama önümüzdeki ay üzerimize bu durumun etkileri binmeye başlayacak. İç göçler artacak. İç göç, belli kentlerin dengelerini değiştirecek. Mersin ve Adana ciddi etkilenecek. İstanbul, İzmir, Ankara ciddi göç aldı. Bu kentlerin imarı kamu harcamalarını artıracak. Kamu harcamaları yeniden enflasyonu etkileyecek. Enflasyon 3 haneye çıkabilir” diye konuştu.
Deprem sebebiyle turizm sektörünün de olumsuz etkileneceğine dikkat çeken Nas, “İş gücü kaybı çok ciddi boyutlara ulaştı bile. Çünkü yetişmiş eleman kaybedildi. Kısa sürede yerine getirmek kolay değil. Turizm de etkilenecek. Depremler, Türkiye’ye gelecek olan turistleri de düşündürecek” dedi.
KAYIPLAR NASIL ONARILIR?
Ekonomik kayıpları onarmak için önerilerde bulunan Nas, şunları kaydetti:
“Tarıma ciddi bir şekilde öncelik vermek gerekiyor. Bu çok kritik. Çiftçiye ucuz kredi vermek hatta çiftçinin borçlarının silinmesi gerek. Tekstil sektöründe makine farkındaki kayıpları bilmiyoruz ama bu noktada da devletin öncü olması gerekiyor.
Devlet devreye girmeden olmaz. Sivil toplumla el ele vererek yardımlaşmadan olacak iş değil. Öte yandan bu iktidarla bu yaraların sarılması mümkün değil. Bu kalkınmanın üçlü sacayağı var. Bir ayağı devlet, bir ayağı belediyeler diğer ayağı da sivil toplum.
Deprem sonrası oluşan dayanışma ruhundan bir yurttaş inisiyatifi yaratmak gerekiyor. Ayrıca bu işin psikolojik tarafı da var. Çocukların, gençlerin yeniden hayata döndürülebilmesi gerekiyor. Hiçbir kurum tek başına bunların altından kalkamaz”
