İklim Değişikliği ve Sağlık Tehditleri : Keneler ve Mantarlar

İklim değişikliği nedeniyle İngiltere'de kene kaynaklı hastalıklar artıyor; özellikle TBE virüsü hızla yayılıyor ve mantar enfeksiyonları da tırmanıyor.

Son 30 yıl içerisinde, İngiltere'de tarihsel normlara göre ortalama 1 santigrat derece daha sıcak bir iklim yaşanıyor. Bu durum, kenelerin taşıdığı bazı hastalıkların, özellikle TBE (Kenelerin neden olduğu ensefalit) gibi, daha yaygın hale gelmesine yol açıyor.

Keneler, sıcaklık artışıyla daha aktif hale geliyor ve hastalıkları yayma süreleri uzuyor. İklim değişikliği, kene yaşam döngülerini her aşamada etkileyerek hastalık yayılımını teşvik ediyor. Alman Enfeksiyon Araştırmaları Merkezi'nden Doktor Gerhard Dobler, kışın hayatta kalan kene sayısının ve ilkbaharda aktivitenin arttığını belirtiyor.

TBE virüsü, özellikle Avrupa ve Asya'da yaygın olup, her yıl 10 bin ila 12 bin arasında vaka görülüyor. Farklı virüs alt türleri bulunurken, bu türlerin bölgeye göre değişiklik gösterdiği belirtiliyor. Uzmanlar, 1990'lardan bu yana, özellikle hastalığın daha önce nadir görüldüğü ülkelerde belirgin bir artış olduğunu ifade ediyorlar.

TBE genellikle hayati bir tehlike oluşturmazken, enfeksiyonların yaklaşık %10'u ağır hastalığa dönüşebiliyor. Şiddetli semptomlar geliştiğinde tedavi bulunmamakla birlikte, ölüm oranı virüs alt tipine bağlı olarak %1 ila %35 arasında değişiyor. Şiddetli TBE'den kurtulanların yaklaşık yüzde 50'sinde ise kalıcı nörolojik sorunlar görülebiliyor.

İklim değişikliği ve sağlık tehditleri, kenelerle sınırlı kalmayıp mantar enfeksiyonlarına da etki ediyor. Özellikle 2009'a kadar insanlarda görülmeyen bir mantar türü olan Candida auris'in vakalarındaki artış da sıcaklıklarla ilişkilendiriliyor.

Candida auris, küresel bir halk sağlığı tehdidi oluşturuyor. Enfeksiyonlar genellikle ciddi hastalıklara yol açıyor ve özellikle ciddi tıbbi sorunları olan kişiler için sağlık kuruluşlarında büyük bir risk oluşturuyor. Bu mantar enfeksiyonunun ölüm oranının %30 ile %60 arasında olduğu tahmin ediliyor.

Candida auris, 14 yıl önce Venezuela, Hindistan ve Güney Afrika'da kendiliğinden ortaya çıktı. Johns Hopkins Üniversitesi'nden Profesör Arturo Casadevall, bu durumu iklimlerin bu yerlerde oldukça farklı olmasına rağmen mantarın bu yerlerde ortaya çıkmasını şaşırtıcı buluyor.

CDC'nin mantar hastalıkları biriminden tıbbi epidemiyolog olan Meghan Marie Lyman, Candida auris'in ilk yayılmaya başladığında, vakaların başka yerlerden ABD'ye seyahat eden insanlarla bağlantılı olduğunu belirtiyor. Ancak bu mantar, küresel bir sorun haline gelmiş durumda.

Bu durum, iklim değişikliğinin sadece çevresel sorunlar oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda bir dizi sağlık tehdidi oluşturduğunu göstermektedir. İklim değişikliği ile mücadele, sadece gezegenimizin geleceği için değil, aynı zamanda sağlığımızın korunması için de hayati öneme sahip.