Hande Fırat, Tahıl Koridoru çalışmalarını yazdı: Gözler Erdoğan'a çevrildi
Hürriyet yazarı Hande Fırat, “Tüm ülkelerin üzerinde uzlaştığı ve bir an önce çözüm beklediği mesele Tahıl Koridoru’nun Rusya tarafından yeniden açılması. Bunun için de tüm gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’a çevrilmiş durumda” dedi.
Hürriyet yazarı Hande Fırat, “Tahıl Koridoru çalışmaları ve Cidde toplantısının perde arkası” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazısında Suudi Arabistan’ın Moskova ile Kiev arasındaki savaşı sona erdirmek ve ateşkesi sağlamak için başlattığı girişimi Cidde’de yaklaşık 40 ülkenin başta ulusal güvenlik danışmanları olmak üzere temsilcileri ile sürdürdüğüne değinen Fırat, toplantıya Türkiye’den Akif Çağatay Kılıç’ın katıldığını hatırlattı.
Toplantının detaylarına değinen Fırat, Ukrayna’nın Rus güçlerinin Ukrayna topraklarından tamamen çekilmesi çağrısında bulunan 10 maddelik bir barış formülüne odaklanılmasını istediğini söyleyerek maddeleri şöyle sıraladı:
1- Nükleer güvenlik
2- Gıda güvenliği (Tahıl koridorunu kapsayan başlık)
3- Enerji güvenliği
4- Esirlerin ve sürgünlerin serbest bırakılması, takası
5- Toprak bütünlüğü
6- Rus birliklerinin geri çekilmesi
7- Adaletin tesisi
8- Çevrenin korunması
9- Çatışmanın tırmanmasının önlenmesi
10- Savaşın sona erdiğinin teyidi
Fırat yazısında şunları kaydetti:
Ukrayna, toplantıda bu 10 başlığın çözülmesi için bastırdı. Sonuçta,
* Bu 10 madde için toplantıya katılan ülkelerin temsilcilerinden çalışma grupları oluşturuldu.
* Türkiye gıda güvenliği başlığını kapsayan Tahıl Koridoru grubunda çalışacak. Ancak Suudi Arabistan’a esir takası konusunda da destek verecek.
TAHIL KORİDORUNDA KİM NE DEDİ? ÇÖZÜM NASIL SAĞLANIR?
Tüm ülkelerin üzerinde uzlaştığı ve bir an önce çözüm beklediği mesele Tahıl Koridoru’nun Rusya tarafından yeniden açılması. Bunun için de tüm gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’a çevrilmiş durumda. Erdoğan’ın Putin ile yapacağı görüşme önemli ama mesele Rusya’ya uygulanan ambargolar kapsamında Agro Bank’ın (Russian Agricultural Bank) olması. Yani Rusya’nın tahılını ve gübresini satamaması. Rusya’nın bu konudaki duruşu net: “Bu konuda yaptırımın kalktığını görmeden anlaşmaya geri dönmeyiz...”
Peki Cidde’de bu konuda kim ne dedi?
‘KORİDORU AÇSIN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEZSEK KAPATSIN’
*Türkiye, artık bu konuda Rusya’ya adım atılacağının gösterilmesi gerektiği mesajını verdi.
* AB ve BM ise “Rusya koridoru açsın, biz üzerimize düşeni yerine getireceğiz, getirmezse yeniden kapatsın” noktasında.
Ancak iş AB ve BM ile bitmiyor. Bu durumda gözler ABD’ye çevriliyor. Konu sadece Cidde’deki toplantıda ele alınmıyor. Ankara ciddi bir diplomasi trafiği yürütüyor. Bu çerçevede koridorun yaptırımlar dışına çıkarılması konusunda Rusya’nın ABD’ye verdiği mesaj, “Gelen kaynakla tarım malzemesi, traktör alımı yapılacak” yönünde. Ancak ABD bu mesaja “Ya bu kaynakla silah alırsa” yanıtını veriyor.
RUSYA’SIZ ÇÖZÜM OLUR MU?
Yeniden Cidde toplantısına dönecek olursak, Türkiye çözüm arayışlarına “Rusya dahil edilmezse, sonuç çıkmaz ve çözüm olmaz” diyor. Benzer ifadeleri dile getiren Çin, müzakereler konusunda Türkiye’nin rolüne İstanbul toplantılarına ve Antalya diplomasi forumu zemininin önemine dikkat çekti. Ancak örneğin Almanya’ya göre Rusya’nın toplantılara şimdi dahil edilmesi doğru değil. Almanya “Rusya doğru zamanda girsin” diyor, yani bir anlamda “Temel oluşturulsun, saldırıları durdursun, sonra” mesajı veriyor. Suudi Arabistan girişiminin üçüncü toplantısının Ekim ayında yapılması bekleniyor. Üçüncü toplantıya Türkiye’nin ev sahipliği sürpriz olmasın.
ABD SAVAŞIN BİTMESİNİ İSTİYOR MU?
Tüm çabaların ya da yarı çabaların yanı sıra, temel mesele ABD’nin nerede “dur” diyeceğinde. Putin’in gitmesini isteyen ABD, başkanlık seçimlerine gidiyor. Buradaki temel mesele de Amerikalıların bu savaşı finanse etmeye devam etmekte kararlı olan yönetime ne diyeceğinde.
SONUÇ
Şüphesiz Suudi Arabistan’ın girişimi önemli. Türkiye de elinden geleni desteği veriyor. Ancak tüm taraflarla açık ve net konuşan tek ülke Türkiye. Bölgenin ve dünyanın geleceği ve tüm dünya açısından ekonomide sorunlar göz önünde bulundurulursa, savaşın sona ermesi gerekiyor. Bu savaşan taraflar açısından bir zorunluluğa dönüyor. Türkiye’nin bu güne kadar çabaları, başarıları, denge politikası göz önünde bulundurulursa savaşın son ermesinde baş aktör konumunda olduğunu unutmamak gerekiyor.
