Evdeki Gizli Tehlike: Bu Kimyasal Kalp Krizi Riskini Artırıyor
Yeni bir araştırma, evlerimizde sıkça bulunan plastik ürünlerdeki ftalat adlı kimyasalların, daha önce kanser ve diyabetle ilişkilendirilmesinin ardından, kalp krizi riskini de artırdığını ortaya koydu.
Plastik ürünlerde yaygın olarak bulunan ftalat kimyasalları, son yapılan bir araştırmaya göre, kalp hastalıkları ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. eBioMedicine dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, özellikle 55-64 yaş aralığındaki kalp hastalığına bağlı ölümlerin yüzde 13’ü ftalatlarla ilişkilendiriliyor. Çalışma, Asya ve Orta Doğu gibi bölgelerde bu oranların daha yüksek olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, plastik kullanımının arttığı gelişmekte olan ülkelerde bu kimyasalların sağlık üzerindeki etkilerine dikkat çekiyor.
Ftalatlar Nerelerde Bulunur?
Ftalatlar, plastik ürünleri esnekleştiren kimyasal bileşiklerdir ve sıklıkla kozmetik, kırtasiye, oyuncaklar ve gıda ambalajlarında yer alır. Losyon, şampuan ve deodorant gibi kişisel bakım ürünlerinin yanı sıra, gıda ambalajlarında da sıkça bulunurlar. Bu kimyasallar, vücut hormonlarını etkileyen endokrin bozucu maddeler olarak bilinir. Vücuda cilt yoluyla, soluma yoluyla veya bebekler için oyuncaklardan geçebilirler.
Hormonlar Üzerindeki Zararları
Ftalatların en büyük zararı, hormonlar üzerinde meydana gelir. Erkeklerde sperm sayısının azalmasına neden olan bu kimyasallar, kısırlık sorunlarına yol açabilir. Kadınlarda ise meme kanseri, erken menopoz ve adet düzensizliği gibi etkiler görülebilir. Hamilelik sırasında yüksek miktarda ftalata maruz kalan bebeklerde ise IQ düşüklüğü gözlemlenmiştir.
Ftalatların Sağlık Üzerindeki Diğer Etkileri
Ftalatların kalp hastalıkları dışında pek çok sağlık soruna yol açtığı biliniyor. Karaciğer hasarı, diyabet (hem Tip 1 hem de Tip 2), obezite, astım, cinsel işlev bozuklukları ve hatta dikkat eksikliği gibi psikiyatrik bozukluklara neden olabiliyorlar. Bilim insanları, ftalatların sağlığa etkilerinin ciddiyetine dikkat çekerek, daha fazla denetim ve şeffaflık çağrısında bulunuyorlar.
Tüm Plastiklerin Aynı Olmadığını Unutmayın
Tüm plastiklerin ftalat içerdiği söylenemez. Ancak bazı plastik ürünler, ftalat içerebilir. Özellikle geri dönüşüm kodu 3 olan plastiklerden kaçınılması gerektiği vurgulanıyor. Bunun yerine, geri dönüşüm kodu 1, 2, 4 ve 5 olan plastikler tercih edilebilir. Ayrıca, polipropilen (PP) gibi ftalat içermeyen malzemelerle üretilen plastik ürünler de güvenli seçenekler arasında yer alıyor.
Ftalatlar En Çok Hangi Ürünlerde Bulunur?
Ftalatlar, özellikle PVC (vinil) ürünlerinde bulunur. Bunlar arasında şişme yataklar, oyuncaklar, kozmetik ürünler, mutfak gereçleri ve gıda ambalajları yer alır. Uzmanlar, sıcak yemeklerin plastik kaplarda saklanmasının ftalatların vücuda geçişini hızlandırdığını belirtiyor. Bu nedenle, plastik kaplar ve tabaklar kullanılırken dikkatli olunması önemlidir.
Risk Altındaki Gruplar
Ftalatlar, herkes için sağlık riski taşırken, özellikle fetüsler, bebekler ve hamile kadınlar için daha büyük bir tehdit oluşturuyor. Yüksek ftalat maruziyeti, gelişimsel sorunlara, erken ergenlik ve kısırlığa yol açabilir. Bu nedenle, bu grupların ftalatlardan kaçınmaları önerilmektedir.
