Erdoğan ve Trump görüşmesinde hangi konular var?
Erdoğan ve Trump bugün Beyaz Saray’da buluşuyor. Gündemde Boeing satışı, LNG tedariki, ek vergilerin kaldırılması, CAATSA ve F35 süreci ile F16 tedariki yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, altı yıl sonra bugün Beyaz Saray’da bir araya geliyor. Görüşmenin, Türk Amerikan ilişkilerinde ekonomi ve ticaret ağırlıklı bir gündemle yürütülmesi, savunma sanayi yaptırımlarının kaldırılması, F35 ve F16 dosyalarında ilerleme, Boeing uçak satışı ve uzun vadeli LNG tedarik anlaşmalarının öne çıkması bekleniyor. Görüşmenin bugün 18.00 civarında başlaması planlanıyor. BBC Türkçe’nin derlemesine ve basına yansıyan bilgilere göre başlıklar şöyle sıralanıyor.
Boeing satışı ve ticaret gündemi
ABD Başkanı Trump, 25 Eylül’de yaptığı açıklamada “büyük ölçekli Boeing uçak satışı” konusunun Erdoğan ile ele alınacağını duyurdu. Türk Hava Yolları ile Boeing arasında uzun süredir devam eden temasların, 200’ün üzerinde uçağı kapsayabilecek bir çerçeveye ulaşabileceği basında yer aldı. Trump’ın bu anlaşmayı istihdam vurgusuyla kamuoyuna sunabileceği belirtiliyor. Türkiye’nin 22 Eylül’de 2018’den beri uygulanan bazı ABD menşeli ürünlerdeki ek gümrük vergilerini kaldırması da ticaret gündeminin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Enerji anlaşmaları ve LNG tedariki
BOTAŞ’ın, Mercuria aracılığıyla 20 yıl boyunca yaklaşık 70 milyar metreküp LNG’yi ABD’den tedarik etmesine yönelik ön anlaşma daha önce duyurulmuştu. Bu tedarik planının, Beyaz Saray’daki görüşmede resmi bir duyuruya dönüşmesi bekleniyor. Enerji işbirliği başlığında arz güvenliği, tedarik çeşitliliği ve uzun vadeli fiyatlama modellerinin görüşme notlarında yer aldığı aktarılıyor.
Savunma sanayi yaptırımları ve F35 dosyası
Türkiye açısından en kritik başlıklardan biri, S400 tedariki sonrası devreye giren CAATSA yaptırımları ve F35 programından çıkarılma süreci. Türkiye, 1,4 milyar dolar ödediği altı F35 uçağına el konulması ve program dışı kalmasının ardından üretime dönüş ve uçak teslimatı talebini yineliyor. Trump yönetiminin yaptırımların kaldırılması ve F35 konusunda sıcak mesajlar verdiği, ancak Kongre dinamikleri nedeniyle somut adımların zorlaştığı belirtiliyor. Ankara, NATO müttefiki olarak F35 erişiminin engellenmemesi gerektiği görüşünü masaya taşıyacak.
F16 tedariki ve modernizasyon
Biden döneminde 40 adet yeni F16 ve 79 modernizasyon kiti için onay süreci tamamlanmıştı. Son dönemde modernizasyon kitlerinin maliyet nedeniyle kısmen rafa kaldırıldığına dair haberler yer aldı. Erdoğan Trump görüşmesinde, F16 paketinin güncel kapsamı ve teslimat takviminin ele alınması bekleniyor.
Bölgesel dosyalar ve diplomatik eşgüdüm
Gazze başlığında iki tarafın farklı pozisyonları bulunuyor. New York’ta yapılan toplantılarda konunun ele alınmış olması nedeniyle bu dosyanın Washington görüşmesinde sınırlı yer tutabileceği ifade ediliyor. Suriye sahasında ise IŞİD’le mücadele ve yerel güvenlik mimarisi çerçevesinde Ankara Washington hattında eşgüdüm başlıklarının gündeme gelmesi bekleniyor. ABD ve Türkiye’nin Ukrayna Rusya savaşında kalıcı ateşkes ve müzakere zemini arayışına ilişkin dosyaları da ele alınacak gündemler arasında yer alıyor.
İkili ilişkilerde beklenen çıktılar
Görüşmeden, ticaretin artırılması yönünde prensip mutabakatları, sivil havacılıkta büyük hacimli bir Boeing siparişi, LNG tedarik anlaşmasının duyurusu ve savunma sanayinde süreçlerin hızlanmasına dönük siyasi taahhütlerin çıkması bekleniyor. Somut kararların takvimi ve kapsamı, Kongre süreçleri ve teknik müzakere başlıkları üzerinden netleşecek.
