Çin-Türkiye ilişkileri | “Türkiye oldukça stratejik bir konumda bulunuyor” Al Ain Türkçe Özel

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Nuri Salık, Türkiye ile Çin arasında gerçekleştirilecek görüşmelerde Türkiye’nin konumunun büyük önem arz ettiğini belirtti. Salık, tahıl koridorunun yeniden canlanması konusunda da Türkiye’nin payının önemli olduğuna dikkat

Çin’in yeni Dışişleri Bakanı Wang Yi, görevine başlar başlamaz Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Yi, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi.

Ziyarette ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinin yanı sıra tahıl koridoru sorusunun da ele alınacağı belirtildi.

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Nuri Salık, iki ülke arasındaki gelişmeleri, tahıl koridorunun yeniden canlanıp canlanmayacağı gündemini ve ekonomik ilişkilerin ne yönde etkileneceğine ilişkin soruları Al Ain Türkçe için yanıtladı.

Salık sorularımıza şu yanıtları verdi:

-Çin ile bu konudaki bir iş birliğine batı ve ABD nasıl bir refleks verir?

“Çin’in yeni Dışişleri Bakanı Wang Yi bugün Türkiye’ye planlı bir ziyaret gerçekleştiriyor. Bu ziyaretin zamanlamasının oldukça ilginç olduğunu söyleyebiliriz. Wang Yi’den önceki bakan bir süredir ortalarda görünmüyordu. Akıbetine dair uluslararası medya kuruluşlarında tartışmalar vardı. Bu göreve geldikten sonra ilk ziyaret olacak.

“BİR DİĞER ÖNEMLİ NOKTA EKONOMİK YATIRIMLAR”

Çin Dışişleri Bakanlığı görüşmeye ilişkin bir açıklama yaptı ve Türkiye ile Çin arasındaki siyasi ilişkilerin derinleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla bu ziyaretin gerçekleştirileceğini söylediler. Bu açıklamanın en önemli hususlarından bir tanesi de iki ülkenin birbirlerinin içişlerine karışmaması noktasında gösterdikleri iradenin altının çizilmesi oldu. Verilen mesajın aslında Uygur Türkleri ile ilgili olduğu söylenebilir. Bu ziyarette de Wang Yi’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşmesi bekleniyor. Başta tahıl koridoru olmak üzere savunma sanayi konusundaki iş birliği konusunun da tartışılması bekleniyor.

Bir diğer önemli nokta da ekonomik yatırımlar olacak. Bu başlıkları kapsayan oldukça önemli ve kritik bir ziyaret olduğunu söyleyebiliriz. Küresel siyasete baktığımızda da dünyadaki güç ilişkileri batıdan doğuya doğru kayıyor. Çin’in kuşak ve yol projesi kapsamında etki alanını genişletmeye çalıştığını biliyoruz. Çin’in İran ile ilişkilerini derinleştirmeye devam etiğini biliyoruz. Türkiye de bu çerçevede kritik bir pozisyona sahip. Bu ziyaret kapsamında tahıl koridoru meselesi öncelikle gündeme gelecek. En önemli dinamik Çin’in Afrika ülkelerine verdiği önem.

“TÜRKİYE, TAHILIN AFRİKA ÜLKELERİNE AKTARILMASI İÇİN ÖNEMLİ BİR KONUMDA”

Çin’in Afrika’daki ekonomik ve siyasi ağırlığını uzun süredir artırma gayreti içerisinde. Buna yönelik bir stratejisi var. Tahıl koridorunun Rusya tarafından askıya alınması da Afrika ülkelerini oldukça zor duruma düşürecek. Putin, tahıl koridoru anlaşmasının yenilenmeyeceğinden, Rusya’nın Afrika ülkelerine tahıl gönderebileceğinden bahsetti. Türkiye, bu tahılın Afrika ülkelerine aktarılması için önemli bir konumda bulunuyor.

Rusya daha yeni bu anlaşmayı askıya aldı. Çin ile Türkiye arasında başlatılan diyaloğun tahıl koridoru anlaşmasını yeniden canlandıracağı konusundan emin değilim ama Türkiye’nin stratejik konumu nedeniyle önemini koruyacağını söyleyebiliriz.

“ZİYARETTE UYGUR MESELESİNİN GÜNDEME GELECEĞİNİ DÜŞÜNMÜYORUM”

Türkiye ile Çin arasındaki ekonomik ilişkiler önemli bir yer tutuyor. 2022 yılına baktığımızda Türkiye’nin Çin’e yaklaşık 3 milyar dolar civarında ihracat yaptığı fakat buna karşılık 41 milyar dolar civarında ithalat yaptığını biliyoruz. Bu ziyaretin iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri de pekiştireceğini söyleyebiliriz. Savunma sanayi alanında da birtakım anlaşmaların imzalanması söz konusu.

Türkiye’nin Çin ile yakınlaşması ABD’yi memnun etmeyecektir fakat mayıs ayında gerçekleştirilen seçimlerden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden seçilmesiyle batılı ülkeler artık Türkiye’nin stratejik otonomi arayışına yönelik ‘Türkiye’nin kendi ulusal çıkarlarını savunmasını kabullenmeliyiz’ bakışına sahip oldu. ABD rahatsız olsa da Amerikan çıkarlarını tehdit edecek boyuta ulaşmadığı müddetçe Amerika’nın bunlara kayıtsız kalacağını düşünüyorum.

Uygur Türkleri ile ilgili Cumhur İttifakı’nın bileşenlerinden Milliyetçi Hareket Partisi’nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Çin’e yönelik sert çıkışları oluyor ama AK Parti pragmatik adımlar atacağının sinyallerini veriyor. Ziyarette Uygur meselesinin gündeme geleceğini düşünmüyorum”

-Çin ve Türkiye'nin işbirliği, tahıl koridorunun yeniden açılmasını sağlayabilir mi?

“Tahıl koridoru çok yakın zamanda askıya alındı. Afrika ülkelerinin tahıla ulaşması Çin açısından önemli. Burada tahıl koridorunun yeniden açılması noktasında Çin’in Türkiye’ye yakın bir pozisyon alması Türkiye’nin elini güçlendirebilir diye düşünüyorum. Kısa vadede Putin’den açıklama gelmişken tahıl koridoru anlaşmasının kısa zamanda devreye alınacağını düşünmüyorum. Türkiye oldukça stratejik konumda bulunuyor”

-İki ülke arasında ekonomik işbirliği piyasaları nasıl etkiler?

“Ekonomik iş birliği meselesi de önemli. Türkiye ile Çin arasında artan bir ticaret hacmi var. Fakat asimetrik bir ticari ilişki biçimi olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye Çin’e sattığından daha fazla ürünü almak durumunda bulunuyor. Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olmasından sonra, yatırımların Türkiye’ye gelmesiyle Türkiye’deki istihdamın korunmasında Türkiye ile Çin arasında imzalanacak yeni ekonomik anlaşmalar Türkiye’deki piyasayı oldukça rahatlatacaktır”