Borsa neden düşüyor? Ekonomist Evren Devrim Zelyut’tan Al Ain Türkçe’ye özel açıklamalar
Borsadaki hareketliliğin nedeni ne? Borsada türbülans devam edecek mi? Borsa niye düşüyor, niye yükseliyor? Merak edilen tüm bu soruları, Ekonomist Evren Devrim Zelyut, Al Ain Türkçe’de Alev Olgay’a verdiği röportajda yanıtladı.
2022’de kazançlı bir yıl geçiren borsa yatırımcısını 2023 yılında ne bekliyor? Yılbaşından bu yana yaşanan sert hareketler yıl genelinde de devam edecek mi? SPK ve Borsa İstanbul’dan gelen açıklamalar ne anlama geliyor? Yatırımcılar bu soruların yanıtını merak ediyor.
Uzmanlar, volatil piyasada yatırımcılara “aman dikkat” diyerek spekülatif hisselerden ve kredili işlemlerden uzak kalınması konusunda uyarıyor.
Borsa İstanbul’da son günlerde yaşanan volatil hareketler Sermaye Piyasası Kurulu’nun da (SPK) dikkatini çekti. SPK piyasa bozucu eylemlere karşı gözüm üstünüzde mesajı verirken Borsa İstanbul’dan da devre kesicinin çalıştığı hisselerde yukarı adım kuralı getirildi.
Haftaya pozitif başlamasına rağmen endekste sert hareketlerin yaşanmaya devam etmesi üzerine SPK piyasa bozucu eylemlere ilişkin açıklama yaptı. Yapılan açıklamada piyasa bozucu eylemlere karşı gözetim ve denetim faaliyetlerinin sürekli olarak yerine getirildiği bildirdi. Ayrıca piyasanın güven ve istikrar içerisinde çalışmasını bozacak eylem ve işlemlerin tespitin halinde cezai yaptırım uygulanacağı belirtildi.
Ardından Borsa İstanbul’dan da gün içerisinde devre kesici sisteminin çalıştığı ve açığa satış yapılabilen hisselerde, gün sonuna kadar yukarı adım kuralının uygulanacağı açıklaması geldi. Borsa İstanbul açıklamasında "Gün içerisinde devre kesici uygulaması başlayan ve açığa satış yapılabilen işlem sıralarında seans sonuna kadar geçerli olmak üzere açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralı otomatik olarak uygulanacaktır" ifadeleri yer aldı.
Peki, tüm bunlar ne anlama geliyor? Ekonomist Evren Devrim Zelyut Al Ain Türkçe’de Alev Olgay’ın sorularını yanıtladı.
Borsadaki hareketliliğin nedeni ne? Borsa niye düşüyor, niye yükseliyor? Bir operasyondan bahsediliyor bu yorumun aslı var mıdır?
Türkiye gibi az gelişmiş ülkelerde durum hemen bir komplo teorisiyle açıklanmaya çalışılıyor fakat bu gerçekçi değil. Borsada birileri operasyon çekmiyor. Borsa, ekim ayında 3.000’den, aralık ayının sonunda 5.700’e geliyor. Grafiğe baktığınızda borsa 45 derecelik bir açıyla yükseliyor. Haliyle bunun şimdi gerilemesi çok doğal çünkü büyük portföyler, bireysel yatırımcılar, kârlarını realize etmek istiyorlar ve ceplerine koymak istiyorlar. Ancak şunu da göz önünde bulunduruyorum, kâr realizasyonun bu kadar dramatik ve keskin olması da bir soru işareti olarak karşımız çıkıyor.
Ne yazık ki bu düşüşe bahane yaratıldı. Ülkeyi yönetenler burada da bir basiretsizlik gösterdi. Kendi siyasi bekalarını kurtarmak için İmamoğlu gibi halkın seçtiği bir figürü, hukuku da kullanarak zorla halk iradesinin karşısında almaya çalışınca, zaten kâr etmiş olan büyük fonlar, büyük yabancı yatırımcılar, bireysel yatırımcılar, seçim sürecinin Türkiye'de barışçıl ya da seçimlerdeki transformasyonun sessiz, sakin bir şekilde geçmeyeceğini değerlendirdiği için büyük montanda satışlar yapmaya başladılar.
Çok büyük bir kar vardı borsada, onun realize edilmesini bekliyorduk. Bu kadar dramatik bir şekilde düşüşün sebebi ise Türkiye'nin hazirana kadar geçecek sürecindeki soru işaretleridir diye düşünüyorum.
Ayrıca Türk bankacılık sistemine yapılan çok büyük bir cendere var. AKP’nin, kendi politikalarını devam ettirmek için bankaların kârını sermaye yeterliliklerini aşındıracak şekilde, yüzlerce getirdiği regülasyon var. Dolayısıyla bütün bunlar yatırımcıyı borsadan uzaklaştırdı. Hal böyle olunca şu anda bu gördüğümüz satışlar karşımıza çıkıyor.
Yüksek taleple şişen fiyatlardan hisse senedi alanlar, trene son binenler mi en büyük kaybedenler oldu?
5.000 puan üzerinden mal alanların şu an büyük bir zararı var ama eğer Türkiye'nin çok ikonik büyük firmalarına ortak olmuşlarsa, bence çok da fazla endişe etmemeleri gerekir. Çünkü firmalar kripto para gibi değil, yaşamın içindeler ve kar ediyorlar. Evet, süreç yıpratıcı ancak büyük firmalara ortak olan yatırımcıların tedirgin olmasına gerek yok.
Ben de aktif bir borsa traderıyım. Bizim için de süreç zorlu geçiyor fakat Warren Buffet’ın bir sözü vardır der ki; “Ne olacağını biliyorsanız, ne zaman olduğunun bir önemi yoktur”. Hazirandan sonra bu ülkede yönetim değişecek. Çok yüklü miktarda yabancı sermaye gelecek. Bugün kaçan yatırımcılarla birlikte, yeni gelenler olacak ve endekste biz haziran sonrası yeni rekorlara şahit olacağız.
