Doç. Dr. Barış Baykan yanıtladı: COP29’dan beklenen kazanımlar neler? Al Ain Türkçe Özel
Doç. Dr. Barış Baykan, COP29’un iklim finansmanı belirlemeyi hedeflediğini belirterek “Çin ve Hindistan’ın da iklim finansmanına katılması çağrısı gelebilir” dedi. Baykan, “Diğer konu da iklim fonunun hibe olarak verilmesi” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansı (COP29) Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de başladı. Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ev sahipliğinde başkent Bakü'de düzenlenen zirve öncesi liderler, aile fotoğrafı için bir araya geldi.
Çekilen aile fotoğrafında Erdoğan, Aliyev ve Guterres'in yanı sıra İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif gibi liderler de yer aldı. Aile fotoğrafının çekilmesiyle zirvenin açılışı gerçekleştirildi.
BM Genel Sekreteri Guterres, zirvenin açılışında yaptığı açıklamalarda küresel ısınmaya dikkat çekerek “Bu yılın kayıtlara geçen en sıcak yıl olacağı neredeyse kesin” dedi. Doğal afetler nedeniyle toplumlar, altyapıların ve çocukların büyük zarar gördüğünü belirten Guterres, “Tüm bu felaketler ve daha fazlası, insan yapımı iklim değişikliği tarafından daha da güçlendiriliyor ve hiçbir ülke bundan muaf değil” diye konuştu.
“İKLİM FİNANSMANI MALİYETİNİ KİMİN YÜKLENECEĞİ SORUSU TARTIŞMAYA AÇIK”
Yeditepe Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Barış Gençer Baykan, COP29’a yönelik değerlendirmelerini Al Ain Türkçe ile paylaştı. Baykan, zirveden beklenen somut kazanımlara ilişkin değerlendirmelerinde iklim finansmanına vurgu yaptı. “COP29’un ana gündemi iklim finansmanı. Bu yılın sonunda sona erecek olan 2009 yılında Kopenhag Zirvesi’nde belirlenen 100 milyar dolarlık taahhüdün yerine geçecek yeni bir iklim finansmanı modeli belirlemek” diyen Baykan, “İklim finansmanının yetersiz olduğunu herkes kabul ediyor ama maliyeti kim ve ne ölçüde yüklenecek sorusu tartışmaya açık” ifadelerini kullandı.
İklim adaleti hareketinin yıllık en az 1 trilyon dolarlık bir fon ayrılması gerektiğini savunduğunu belirten Baykan, “Bugüne kadar gelişmekte olan ülkelerin düşük karbonlu büyümeyi sürdürmesini ve iklim direncini artırmasını sağlayan finansal katkılar “yüksek gelirli” olarak tanımlanan ülkelerden geldi. Çin ve Hindistan’ın da iklim finansmanına katılması çağrısı gelebilir. Diğer bir konuda iklim fonunun hibe olarak verilmesi yanında borçlanmaya da alan açılması. Kendi paylarını yüksek bulan yüksek gelirli ülkeler özel sermayenin de devreye girmesini talep edebilir” diye konuştu.
İklim değişikliğinin ciddi etkilerinin olduğuna dikkat çeken Baykan, zirvenin yetersiz kaldığı eleştirisinde bulundu. Baykan, “İklim zirvelerinin 29’uncusu yapılıyor. İklim değişikliğinin yıkıcı etkilerinin yıldan yıla ne kadar arttığına baktığımızda uluslararası toplumun etkin bir politika üretemediğini görüyoruz. Bu zirvenin ana gündemi olan iklim finansmanının 2009- 2024 yılları arasında sadece bir tek yılda 2022’de vaat edilen şekilde gerçekleşmesi bile etkisizliğin önemli bir kanıtı” dedi.
AZERBAYCAN VURGUSU
Hükümetlerin iklim eylemlerini izleyen ve bunları karşılaştıran İklim Eylem Takipçisi (Climate Action Tracker) verilerinden örnekler veren Baykan, “Climate Action Tracker’a göre Azerbaycan, iklim hedefini zayıflatan çok az sayıdaki ülkeden biri ve ülke fosil yakıt çıkartma işlemini artırmaya devam ediyor. Etkin bir sonuca liderlik etmesi beklenmiyor” ifadelerini kaydetti.
