Seçim sonrası ticari kredilerde sorunlar devam ediyor!
Seçimlerin ardından başlamış olan kredi erişim sorunları devam ederken, özellikle ticari kredilerde yaşanan tıkanıklık ekonomik rakamlara yansımaya başladı.
Özel bankaların ticari kredi verme faaliyetlerini büyük ölçüde durdurması ve kamu bankalarının sadece kısıtlı sayıda kredi sağlaması, iş dünyasının ve bankacılık kaynaklarının dikkatini çekti ve karşılıksız çek sayısında belirgin bir artış olduğuna işaret etti.
Seçim öncesinde beliren ticari krediye erişim sorunları, seçimler sonuçlanmasına rağmen hala devam etmektedir. Özel bankaların kredi sağlama faaliyetlerini neredeyse tamamen durdurması, firmaların nakit akışını olumsuz etkilemektedir. Bankacılık kaynakları, kamu bankalarında ticari kredilerin özel sektöre göre bir nebze daha erişilebilir olduğunu ancak özel bankaların yıllık %60-70 faiz oranlarına rağmen hala kredi sağlamadıklarını belirtiyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 26 Mayıs itibarıyla sektörün kredi hacmi, ticari kredilerde 24,5 milyar lira artışla 7 trilyon 60 milyon 594 bin lira oldu. Bu hafta yaşanan sınırlı artışın, özel bankalarda son 3 haftadır görülen düşüş eğilimine rağmen, kamu bankalarından kaynaklandığı görüldü.
Bankacılık sektörünün kredi hacmi ise geçen hafta 64 milyar 824 milyon lira artarak 9 trilyon 128 milyar 882 milyon lira oldu. Buna rağmen, bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil) geçen hafta 66 milyar 322 milyon lira azaldı.
Reel sektör temsilcileri, bankaların ticari kredileri neredeyse tamamen durdurmasından ve bunun firmaların nakit akışını olumsuz etkilemesinden dolayı sıkıntı yaşadıklarını ifade ediyorlar. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler, nakit akışını sağlamakta zorlanıyor.
Finansmana erişemeyen reel sektörün bir başka sorunu ise karşılıksız çekler. Takasbank Çek Takas Sistemine ibraz edilip karşılıksız kalan çek sayısı, Mayıs ayında bir önceki aya göre %129 oranında arttı.
Merkez Bankası'nın önümüzdeki günlerde KKM düzenlemelerinde revizyona gitmesi ve Liralaşma stratejisi kapsamında yüzde 60 olan TL yükümlülük oranını yüzde 50'ye çekerek bankalara nefes aldırması bekleniyor. Bu düzenlemenin, bankaların kredi verme kapasitesini artırabileceği ve ticari kredilerde yaşanan tıkanıklığı azaltabileceği değerlendiriliyor.
Önden ödemeli prim uygulaması da sona erdi
Merkez Bankası'nın bankalara gönderdiği bir yazıda, Kur Korumalı Mevduat (KKM) Hesaplarındaki önden ödemeli prim uygulamasına son verilmesi istendi. Bu kararla birlikte, 1 Haziran'dan itibaren açılacak veya yenilenecek KKM hesaplarında prim ödemeleri vade sonunda ve TL olarak yapılacak.
KKM'deki artış trendi devam ediyor
BDDK verilerine göre, Kur Korumalı TL Mevduat ve Katılma Hesapları 2 trilyon 398,2 milyar TL'den 2 trilyon 498,7 milyar TL'ye yükseldi. Bu dönemde tüketici kredileri 1 trilyon 358 milyar TL'den 1 trilyon 368,9 milyar TL'ye, bireysel kredi kartları 670,3 milyar TL'den 699,4 milyar TL'ye çıktı. Takipteki alacaklar ise 168,5 milyar TL'den 168,3 milyar TL'ye düştü.
Merkez Bankası'nın net rezervi seçim öncesi haftada eksi 4,4 milyar dolara geriledi. Bu, net rezervlerde tarihi düşük seviye olarak kaydedildi. Toplam rezervler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu öncesinde devam eden güçlü döviz talebi sebebiyle geçen hafta 3.1 milyar dolar daha geriledi ve 98.5 milyar dolara indi.
26 Mayıs haftasında, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarındaki hızlı çıkış dikkat çekti. Bir önceki hafta 183 milyar dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 26 Mayıs ile sona eren haftada 176 milyar dolara düştü. Gerçek kişilerin döviz mevduatları bir önceki haftaya göre 3,9 milyar dolar azalarak 105,8 milyar dolar, tüzel kişilerin döviz mevduatı 3 milyar dolar düşüşle 70,3 milyar dolara geriledi. Bu durum, ekonomik belirsizlikler ve kredi erişim zorluklarına karşın dövizde bir kaçış trendini işaret ediyor.
