Asgari ücret zammı sosyal güvenlikte neleri değiştirdi?

Asgari ücrete yapılan zamla birlikte 1 Ocak’tan itibaren sosyal güvenlik sisteminde birçok kalemde değişiklikler oldu. Hürriyet yazarı Noyan Doğan yeni rakamları tek tek sıraladı.

Hürriyet Gazetesi Yazarı Noyan Doğan, bugünkü yazısını, sosyal güvenlik sisteminde yeni yılla birlikte olan değişikliklere ayırdı. Hangi ücret ya da ödemenin ne kadar olduğunu tek tek sıraladı. İşsizlik maaşından isteğe bağlı sigorta primine, borçlanma oranından yaşlılık aylığına tüm rakamları açıkladı.

Noyan Doğan’ın yazısı şöyle;

1 Ocak’tan itibaren hepsi değişti

Türkiye 2024’e yüzde 49 oranında artan yeni asgari ücretle girdi. Bu, 1 Ocak’tan itibaren sosyal güvenlik sisteminde de değişiklik demek. İşsizlik maaşından isteğe bağlı sigorta primine, borçlanma oranından yaşlılık aylığına işte tüm kalemlerde yeni rakamlar...

2024 yılı başından itibaren asgari ücret yüzde 49 artışla brüt 20 bin 2 lira, net 17 bin 2 lira olarak belirlendi. Asgari ücretle birlikte 2024 yılı başından itibaren sosyal güvenlikte tüm parametreler de değişti. Doğum ve askerlik borçlanmasından işsizlik maaşına, genel sağlık sigortası priminden isteğe bağlı sigortalılık ödemelerine, Bağ-Kur primlerinden 65 yaş aylığına kadar tüm ödemeler arttı. 1 Ocak itibarıyla yeni tutarlar uygulamaya girdi. İşte, yeni senede uygulanacak tutarlar...

-Kazanç alt ve üst sınırı: Yeni asgari ücretle günlük kazanç alt sınırı 666.75, aylık kazanç alt sınırı 20.002, günlük kazanç üst sınırı 5.000, aylık kazanç üst sınırı 150 bin lira oldu.

-İşsizlik maaşı: Çalışanın adına son dört ay içinde SGK’ya bildirilen prime esas kazanç dikkate alınarak işsizlik maaşı hesaplanıyor. Sigortalının ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar maaş ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2024’te uygulanacak en düşük işsizlik maaşı 8.000 lira, en yüksek işsizlik maaşı ise 16.000 lira olacak.

-Genel sağlık sigortası primi: Aynı hanede yaşayan ailede kişi başına düşen gelir, asgari ücretin üçte birinin altında olanlar gelir testine girecek ve düşük olduğu tescil edilirse GSS primlerini devlet karşılayacak. 2024’te geliri 6.667,3 liranın altında olanların primlerini devlet ödeyecek. Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. 2024’te genel sağlık sigortası için aylık 600 lira, yıllık da 7.200 lira prim ödenecek. Yabancı uyruklular ise 4 bin 800 lira olacak.

-İsteğe bağlı sigorta primi: İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim kişiye bağlı. Ancak belirli bir sınırlama var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da yine brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar. Yeni asgari ücretle birlikte isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar aylık en az 6.400 lira prim ödeyecekler. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise 48.004 lira yatıracaklar.

-Bağ-Kur Primleri: Bağ-Kur sigortaları yeni yıldan itibaren aylık en düşük 6.900 TL ödeyecek. Primlerini düzenli ödeyenler, yüzde 5 indirimden yararlandıklarından ödeyecekleri en düşük prim 5.900 TL olacak.

-Yaşlılık aylığı: 65 yaşını doldurmuş, hiçbir sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri olmayan kişilere ödenen 65 yaş aylığı da arttı. Aylıktan yararlanabilmek için gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden az olması gerekiyor. Buna göre yeni senede aylık geliri 5.667 liranın altında olanlar yaşlılık aylığı alabilecek. Yeni asgari ücretle birlikte 65 yaş aylığı da 4.744,16 liraya çıkacak.

-Engelli aylığı: Engellilere ödenen maaşlar da artacak. Yüzde 40-69 arası engelli aylığı 3.909,76 lira, yüzde 70 ve üzeri engelli aylığı 5.681,37 liraya çıkacak. 18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına ise 3.787,58 lira aylık ödenecek.

-Ev hizmetlerinde çalışanların primi: Yeni asgari ücretle birlikte ev hizmetlerinde çalışanlar için ödenecek sigorta primleri de yükseldi. Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si kadar prim ödeniyor. Yeni senede ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların ödeyecekleri günlük prim ise 13,33 lira oldu. Eğer kişi 9 gün çalışıyorsa 120 lira prim ödenecek. 10 günden fazla çalışanlar içinse günlük asgari ücretin yüzde 37.5’i oranında prim ödeniyor. Yeni senede 10 günden fazla çalışanlar için ödenecek günlük prim tutarı 250 lira, aylık prim ise 7.500 lira olacak.

-Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Yatarak tedavilerde 333,36 lira, ayakta tedavilerde 444,48 lira olacak.

-Yemek bedeli: İşverenlerin yemek bedeli altında yaptıkları ödemelerin günlük asgari ücretin yüzde 23.65’i prime esas kazanca dahil edilmiyor. Bu tutar çalışanın, çalıştığı gün sayısı ile çarpılıp, çıkan tutar prime esas kazançtan muaf tutuluyor. Yeni asgari ücretle birlikte yemek bedeli istisna tutarı yeniden belirlenmiş oldu. Buna göre yemek bedeli adı altında günlük 157,68 lira prime esas kazançtan muaf tutulacak.

-Borçlanma: Yeni asgari ücretle birlikte borçlanma tutarları da arttı. Buna göre en düşük borçlanma tutarı günlük 213,35, aylık 6.400,64 lira. En yüksek borçlanma tutarı ise günlük 1.600 lira, aylık 48.004 lira.

-Doğum borçlanması: En düşük borçlanma tutarı üzerinden hesaplandığında; bir çocuk için 720 gün üzerinden 153.612 TL, iki çocuk için 1.440 gün üzerinden 307.224 TL, üç çocuk için 2.160 gün üzerinde 460.836 TL ödeyecek. En yüksek borçlanma tutarı olan günlük 1.600 lira üzerinden borçlanma yapılmak istenirse; bir çocuk için 1.152.000 TL, iki çocuk için 2.304.000 TL ve üç çocuk için 3.456.000 TL ödenecek.

-Askerlik borçlanması: Askerlik borçlanması yapmak isteyenler ise 12 ay askerlik yapmışsa, bunun tamamını en düşük borçlanma tutarı olan günlük 213,35 TL üzerinden borçlanırsa; 76.806 TL ödeyecek. Eğer 18 ay askerlik yapılmışsa 115.209 TL ödenecek. Askerlik borçlanması en yüksek tutardan, yani 1.600 TL üzerinden yapılırsa da 12 ay için 576.000 TL, 18 ay için 864.000 TL ödenecek.

-Çocuk zammı: Aylık 400 TL.

-Aile zammı (yardımı): 2.000 TL aylık tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecek.

-Cenaze ödeneği: Yeni yılda asgari ücretle birlikte cenaze ödeneği 3.255 TL oldu.