Aralık ayı açlık sınırı açıklandı! Yeni asgari ücreti geçti
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, aralık ayı verilerine göre açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı. Açıklamaya göre, 22 bin 4 liralık 2025 yılı asgari ücreti, şimdiden 23 bin 256 liralık açlık sınırının altında kaldı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge birimi KAMU-AR tarafından açıklanan aralık ayı açlık-yoksulluk araştırması raporu, Türkiye’de artan hayat pahalılığının dört kişilik bir ailenin bütçesinde nasıl zorlayıcı bir etki yarattığını çarpıcı verilerle ortaya koydu. Rapora göre, aralık ayı açlık sınırı 23 bin 256 lira, yoksulluk sınırı ise 71 bin 48 lira olarak hesaplandı.
Özellikle 2024 yılının tamamını kapsayan bu veriler ışığında, uygulamaya girmesi beklenen 22 bin 104 liralık yeni asgari ücret, daha yürürlüğe girmeden açlık sınırının bile gerisinde kaldı. Bir başka deyişle bu yeni asgari ücret, dört kişilik bir ailenin ancak 28 günlük beslenme harcamalarına yetebiliyor ve yoksulluk sınırının üçte birini bile karşılamıyor. Aynı ailede iki kişinin asgari ücretle çalışması durumunda bile yoksulluk sınırına ulaşılamıyor olması, yaşam şartlarının ne denli zorlaştığını gözler önüne seriyor.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu tarafından açıklanan raporda, açlık-yoksulluk sınırı hesaplamaları yapılırken dört kişilik bir ailenin dengeli beslenebilmesi için tüketmesi gereken gıda miktarlarının yanı sıra gıda dışındaki harcamalar da dikkate alınıyor. KAMU-AR’ın verilerine göre, aralıkta açlık sınırı kasım ayına göre 691 lira artışla 23 bin 256 liraya yükseldi.
Bu dönemde gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama da 677 liralık artışla 47 bin 792 liraya çıkarken, yoksulluk sınırı ise önceki aya göre 1.367 lira artarak 71 bin 48 liraya ulaştı. 2024 yılının tamamında açlık sınırındaki artış 6 bin 773 lirayı, gıda dışındaki harcamalardaki artış 17 bin 438 lirayı bulurken, yoksulluk sınırı toplamda 24 bin 211 lira yükselmiş oldu. Açıklanan bu veriler, 2024 yılsonu enflasyon oranının TÜİK’e göre dahi yüzde 46-47 seviyelerine ulaşacağına ilişkin beklentileri de destekliyor.
Rapora göre, 2024 yılının ilk günlerinden itibaren uygulanacak 22 bin 104 liralık yeni asgari ücret, henüz devreye girmeden açlık sınırının 1.152 lira altında kaldı. Bu rakam, dört kişilik bir ailenin temel beslenme harcamalarının bile tamamını karşılamaya yetmiyor. Hâlihazırda 17 bin lira olarak uygulanan mevcut asgari ücret ise açlık sınırının 6 bin 46 lira gerisinde kalmış durumda.
KAMU-AR uzmanları, aralık sonu itibarıyla açıklanan veriler çerçevesinde ücretlilerin 2025 yılına zorlayıcı bir ekonomik tabloda gireceğini vurguluyor. Çünkü asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk zammın, yüksek enflasyon nedeniyle reel olarak yüzde 11-12’lik bir gerilemeye neden olacağı tahmin ediliyor. Bu durumun enflasyonla mücadelenin büyük ölçüde ücretlilerin sırtına yüklendiği izlenimi verdiği ifade ediliyor.
Raporda açlık sınırını belirleyen gıda kalemleri de dikkat çekici düzeyde artış gösteriyor. Ankara’da en fazla alışveriş yapılan marketlerden derlenen fiyatlarla yapılan hesaplamalara göre, aralık ayında et, balık ve yumurta için yapılması gereken harcama önceki aya göre 131 lira artarak 6 bin 631 liraya yükseldi. Süt, yoğurt ve peynir için ayrılması gereken miktar 4 bin 591 liraya çıkarken, meyve için harcanması gereken tutar 427 lira artışla 2 bin 267 lirayı buldu.
Sebze harcamasında önceki aya göre 100 liralık azalma görüldüyse de, yıllık bazda bin 174 liralık artışla 3 bin 455 liraya ulaştığı gözlendi. Ekmek, un ve makarna gibi temel karbonhidrat kaynakları için 2 bin 49 lira, pirinç ve bulgur için 873 lira, yağ içinse 626 liralık bir harcama yapılması gerekiyor. Şeker, bal, pekmez ve reçel grubundaki toplam giderin de bin 557 liralık düzeye ulaştığı belirtilirken, zeytin için 746 lira ayrılması gerektiği ifade ediliyor. Söz konusu tutarlar, yetişkin erkek için 2.800, kadın için 2.200, genç için 3.000 ve çocuk için de 1.600 kalori baz alınarak hesaplanıyor.
Raporda yer alan bir diğer önemli kalem ise gıda dışındaki ihtiyaçlar. Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır şekilde ve yoksunluk hissi duymadan yaşayabilmesi için yapması gereken gıda dışı harcamalar aralık ayında 47 bin 792 liraya yükseldi. Söz konusu meblağ içinde ortalama 2 bin 247 liralık giyim ve ayakkabı, 12 bin 665 liralık barınma (kira dâhil), 5 bin 802 liralık ev eşyası, 1.927 liralık sağlık, 13 bin 597 liralık ulaştırma, 1.429 liralık haberleşme, 1.372 liralık eğlence-kültür, 1.187 liralık eğitim ve 5 bin 58 liralık tatil-otel ile 2 bin 506 liralık çeşitli mal ve hizmet harcamaları da yer alıyor. Dört kişilik bir ailenin bu kalemlerin tümüyle birlikte yapması gereken toplam harcama, yani yoksulluk sınırı, 2024 sonunda 71 bin 48 liraya yükselmiş durumda. Bu da yılın başından bu yana 24 bin 211 liralık bir artış anlamına geliyor.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun aralık ayı açlık-yoksulluk araştırması raporu, yeni asgari ücretin bile dört kişilik bir aile için hayli yetersiz kaldığını açıkça gösteriyor. Yılın tamamında gıda fiyatlarındaki yükselişle birlikte temel tüketim harcamalarının hızla artması ve yoksunluk hissi yaşamadan geçinmek için gereken meblağın 71 bin 48 lira olarak hesaplanması, “insan onuruna yaraşır” bir yaşam standardının giderek zorlaştığına işaret ediyor. Enflasyonun yüksek seyrini koruyacağı öngörüleri de bu tabloyu ağırlaştırıyor. Rapor, gelir düzeyi düşük hanelerin bütçelerinde gıda başta olmak üzere tüm temel giderlerin payının sürekli arttığını vurgularken, asgari ücretin açlık sınırının dahi gerisinde kalmasının toplum üzerindeki etkilerinin daha da belirginleşeceğini ortaya koyuyor.
