Antarktika giderek yok olacak mı?
Antarktika'daki buz tabakalarının yüzde 40'ından fazlası, iklim değişikliği nedeniyle 1997'den bu yana küçüldü.
Leeds Üniversitesindeki bir araştırma ekibi, Antarktika’nın buz katmanları üzerinde yeni bir çalışma yürüttü. Araştırmacılar, Antarktika’yı çevreleyen 162 buz tabakasından 71 tanesinin hacminin son 25 yılda (1997-2021) yüzde 40 oranında azaldığını gösteriyor. Bu oran, okyanuslara net 7,5 trilyon ton erimiş su dökülmesi anlamına geliyor.
Çalışmanın lideri Dr. Benjamin Davison şunları söyledi: "Buz tabakasının bozulmasına dair karışık bir tablo var. Bu, Antarktika çevresindeki okyanus sıcaklığı ve okyanus akıntılarıyla ilgili."
Benjamin Davison, "Batı yarısı, buz tabakalarını aşağıdan hızla eritebilecek ılık suya maruz kalıyor. Doğu Antarktika'nın büyük bir kısmı şu anda kıyıdaki bir soğuk su şeridi ile yakındaki sıcak sulardan korunuyor." diye ekledi.
Son 25 yılda Antarktika'daki buz tabakalarının yüzde 40'ından fazlası küçüldü. Yeni araştırmaya göre bu durum, daha fazla kara buzunun okyanusa akmasına izin vererek deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilir.
Sonuçlar, buz tabakalarındaki incelmenin boyutunun önceden düşünülenden daha yaygın olduğunu gösterdi; bu da kıtanın artan küresel sıcaklıkların etkilerini hissettiğine dair giderek artan kanıtlar sağlıyor.
Araştırmanın başyazarı Benjamin Davison şunları söyledi: "Benim için şaşırtıcı olan bulgu, dramatik biçimde eriyen ve erimeye devam eden buz tabakalarının sayısıydı. Yalnızca büyük olanlar değil, pek çok buz tabakası, hiçbir iyileşme belirtisi olmadan zaman içinde sürekli olarak kütle kaybediyor."
Karadaki buzullardan uzanan devasa yüzen buz bölümleri olan buz tabakaları, bir duvar görevi görerek Antarktika'nın neredeyse tüm kıyısını çevreleyerek karadaki buzun okyanusa akışını yavaşlatmada çok önemli bir rol oynarlar.
Buz tabakaları geri çekildiğinde karadaki buzlar okyanusa daha hızlı akabilir ve deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilir. Antarktika ve Grönland buz tabakaları son yıllardaki toplam deniz seviyesindeki artışın üçte birinden fazlasından sorumludur.
1997'den 2021'e kadar 100.000'den fazla uydu görüntüsünü analiz eden Davison ve meslektaşları, Antarktika'yı çevreleyen 162 buz tabakasından 71'inin boyutunun küçüldüğünü buldu. Bu yıllarda yaklaşık 50 tanesi başlangıçtaki kütlelerinin %30'undan fazlasını kaybetti. Ekip ayrıca çalışma süresi boyunca 29 tabakasını kütle kazandığını ve 62 tabakasının kütle açısından önemli bir değişiklik göstermediğini buldu.
Leeds Üniversitesi araştırmacısı Davison, sağlam buz tabakalarının zamanla doğal olarak geri çekilip büyüdüğünü söyledi. Buz tabakaları sürekli olarak akıyor ve ilerliyor, ancak aynı zamanda ön kısmı okyanusa doğru kırıldığında meydana gelen erime veya kopma nedeniyle de kütle kaybedecek. Daha sonra yerden buz alıp tekrar büyüyebilir.
Davison, Buz tabakalarının büyük bölümünün giderek küçülmesinin bu doğal döngünün durdurulduğunu gösterdiğini sözlerine ekledi.
Eriyen buz tabakalarının büyük bir kısmı Antarktika'nın batı tarafında bulundu; Sıcak su katmanları alttan eritebilir. Batı yakasındaki buz tabakalarının neredeyse tamamında buz kaybı yaşandı.
