Dr. Sakman Al Ain Türkçe için yanıtladı: ABD’de seçim süreci nasıl işliyor, hangi noktalar dikkat çekiyor?
DİPAM Başkanı Dr. Tolga Sakman, ABD’de seçim sürecinin nasıl işlediğine yönelik soruları yanıtladı. Eyaletlerin kendi düzeni içerisinde seçim yapıldığını hatırlatan Sakman, “Adayların oy sayısı değil kazanacağı delege sayısı önemli” dedi.
Dünyanın gözü ABD’deki seçimlerde. Doğu eyaletlerinde oy verme işlemi Türkiye saatiyle 14.00 itibariyle başladı. Bazı eyaletlerde de 14.30’da seçmen sandık başına gitti. Erken oy verenlerle birlikte şu ana kadar 80 milyondan fazla seçmenin oyunu kullandığı belirtiliyor.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat Parti’nin adayı Kamala Harris de oy kullandı. Harris, yaklaşan başkanlık seçimleri öncesinde oyunu posta yoluyla kullandığını açıkladı. Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump ise, oyunu Florida'da şahsen kullandı.
KAMALA HARRİS POSTA YOLUYLA OY KULLANDI, TRUMP OYUNU FLORİDA’DA VERDİ
“YÜKSEK DELEGE SAYISI OLAN EYALETLERİN KAZANILMASI SONUCU ETKİLİYOR”
Peki ABD’de seçim süreci nasıl işliyor, sistemde dikkat çeken noktalar neler? Diplomatik İlişkiler ve Politik Araştırmalar Merkezi (DİPAM) Başkanı Dr. Tolga Sakman, seçimlere dair merak edilen soruları Al Ain Türkçe için yanıtladı. Sözlerine “Her eyaletin kendi düzeni içerisinde seçim yapıldığını unutmamak gerekiyor” diyerek başlayan Sakman, “Her eyalette o eyaletin kongrede bulunan temsilci ve senatörleri sayısı kadar seçici kurul delegesi seçilecek. İki aile haricinde tüm eyaletlerde kazanın hepsini alır ilkesi mevcut. Böylece kazanan parti eyaletin delegelerinin hepsini alacak. Toplam 580 delegeden 270 tanesini alan partinin adayı başkan seçilmiş olacak kısaca. Bu yüzden adayların alacağı oy sayısı değil eyalet bazlı kazanacağı delege sayısı önemli. Bu yüzden de yüksek delege sayısı olan eyaletlerin kazanılması sonucu etkiliyor. Salıncak eyaletler olarak adlandırılan eyaletlerin bazılarında farkın birkaç on binle sınırlı olması buralara olan baskıyı da açıklıyor” dedi.
Sakman, “Seçim sürecinin zamana yayılması, ön seçimler, seçici kurul prensibi, ve yeni ABD Başkanı’nın yemin edeceği 20 Ocak tarihine kadar geçen sürede seçim çizelgesini izleyeceği rota ve en sonunda seçilmiş başkanın bir makam olarak bir süre mevcut başkanla birlikte kullanılması… Sistem oldukça karmaşık görünse de Amerika’nın kurucu babaları olarak nitelendirilen ekip demokrasiyi korumak için böyle bir sistem öngördüğünü söylüyor. Gelgelelim bugün bu sistem gittikçe daha fazla eleştiri almaya, demokratik temsiliyet ve iradenin yansımasına tam hizmet etmediği söylemine maruz kalmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.
ABD SEÇİM SONUÇLARI EKONOMİYE NASIL YANSIR? AL AİN TÜRKÇE ÖZEL
“DİKKAT ÇEKEN BİRKAÇ NOKTA VAR”
Sakman, 2024 seçimlerinin önceki seçimlere kıyasla farklı noktaları bulunduğunu belirterek “Dikkat çeken özellikle birkaç nokta var. Bunlardan birincisi dış politikanın hala belirleyici bir faktör olmamakla birlikte öncekilere göre daha dikkate değer bir noktada olması. Özellikle Orta Doğu ve Rusya-Ukrayna Savaşı üzerinden Amerika’nın Avrupa güvenliği, uzak doğu çıkarları, küresel ekonomik ve siyasi hegemonya Söylemleri gibi faktörler seçmenlerin bir kısmını etkilemiş görünüyor” diye konuştu.
Diğer önemli konunun toplumdaki ayrışma olduğunu belirten Sakman, iki tarafın seçmenlerinin diğer adayın kazanması halinde Amerika’nın kötü bir duruma düşeceği konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Sakman, “Ayrışmaya neden olan ekonomik ve siyasi ve toplumsal bir çok neden var elbette. Seçim sürecinde bu ayrışma adaylar tarafından kullanıldı ve doğal olarak da Ayrışma körükledi. Bu kadar kutuplaşmış bir seçimde seçim güvenliği de endişeli hale geldi. Oy verme işlemlerinin sağlıklı sürdürülmesinden sonuçların herkes tarafından kabul edilebilir olmasına kadar tüm süreç çatışmaya açık hale geldi. Bu sebeple özellikle Donald Trump‘ın seçimi kaybetmesi halinde bazı şiddet eylemleri bekleniyor. Ayrıca yine başak iki adayın daha önce olmadığı şekilde bir çok konuda benzer çizgiye geldiği fakat nüanslar oluştuğu görülüyor bu seçimde Amerika içerisinde fikirlerin temsili ve demokrasinin işleyişi anlamında toplumsal sıkıntılar mevcut” dedi.
Dr. Tolga Sakman
Sakman şunları söyledi:
“Seçim sonuçlarının açıklanması bu gergin ve çok bıçak sırtı olan seçim süreci nedeniyle biraz uzayacak gibi görünüyor. Oyların sayılması ve kabul edilmesi sürecinde çok fazla tartışma çıkma olasılığı var. Özellikle kazananın küçük bir farkla belli olacağı eyaletlerde sayımın tekrarı ve sonuca itiraz süreçleri sonucun açıklanmasına uzatacaktır.
“GERİLİMLİ COĞRAFYALARDA OLUMSUZ ETKİ YARATMASI MUHTEMEL”
Amerika’nın yerini sıklıkla tartışıldığı küresel gerilimlerim yüksek olduğu bir dönemde yapılan bu seçimde siyasetin toplumu ne kadar etkilediğini görüyoruz. Bu nedenle başkanlık devir tesliminin gerçekleşeceği 20 Ocak tarihine kadar yaşanan belirsizliğin sadece ABD’de değil gerilimli coğrafyalarda olumsuz etki yaratması muhtemel”
