2025’de asgari ücret ne kadar olacak? Memur ve emekli zam oranları
2025'te memur ve emeklilere zam yapılmayacak, yalnızca enflasyon farkı ödenecek. Gazeteci Özgür Erdursun, 2025 emekli ve memur zammına değindi.
2025 yılında memur ve emeklilere yalnızca enflasyon farkı ödenecek, zam yapılmayacak. Zam ile enflasyon farkı birbirinden farklı kavramlar olarak öne çıkıyor. Zam, bir mal ya da hizmetten daha fazla alım yapılabilmesi için gelire eklenirken, enflasyon farkı ise fiyat artışları karşısında gelir kaybının telafisi için uygulanıyor.
ENFLASYON FARKI NEDİR?
Halk arasında zam olarak nitelendirilen enflasyon farkı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen aylık enflasyon oranlarına göre hesaplanıyor. 2024 yılının ilk altı ayında, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine %24,73 oranında enflasyon farkı ödenmişti. Memur ve memur emeklileri için ise toplu sözleşme ile belirlenen artış oranının üzerinde kalan enflasyon farkı uygulanıyor. 2024 yılının ilk yarısında, memur ve memur emeklilerine %19,3 oranında enflasyon farkı verilmişti. 2024 yılının ikinci yarısındaki enflasyon farkı ise 3 Ocak 2025’te açıklanacak olan 2024 yılı Aralık ayı enflasyon verileriyle netleşecek.
TAHMİNİ ENFLASYON FARKI ORANLARI
2024 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ilişkin enflasyon verileri açıklanmış durumda. Ancak Ekim, Kasım ve Aralık ayı enflasyon oranları henüz belli değil. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yıl sonu hedeflediği %41,5 ile %45 arası enflasyon oranlarına göre aylık enflasyon oranlarının da bu seviyelerde olacağı öngörülüyor. Bu doğrultuda, 2024’ün ikinci yarısındaki enflasyon farklarının memurlar için %10-11, SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ise %15-16 arasında gerçekleşmesi bekleniyor.
EMEKLİ MAAŞLARINDA ORANSAL ARTIŞIN ETKİSİ
Ülkemizde yaklaşık 5 milyon emekli, 12.500 TL’ye tamamlanan emekli aylığını alıyor. Ancak dul ve yetim maaşlarında bu tamamlama yapılmıyor ve hisseleri oranında daha düşük aylık alıyorlar. Toplamda yaklaşık 16 milyon emekliye, ortalama 15 bin lira civarında aylık ödeme yapılıyor. Emekli maaşlarına oransal artış yapılmasının etkisi sınırlı kalıyor çünkü emekli maaşlarının güncellenmemesi durumunda alım gücü düşmeye devam ediyor.
EMEKLİ AYLIKLARINA GÜNCELLEME GEREKLİ
2023 Temmuz ayında memurlara 8.077 TL tutarında seyyanen bir artış yapıldı ve bu artışla memur maaşları bir miktar güncellendi. Ancak aynı güncellemeler, memur emeklileri, SSK, Bağ-Kur ve Banka emeklilerine yapılmadı. 2023 Temmuz ayında verilen 8.077 TL tutarındaki seyyanen artış, Ocak 2025’te yaklaşık 14.000 TL’ye karşılık gelecek. Bu nedenle, emekli maaşlarının güncel değerine ulaşabilmesi için aynı miktarda seyyanen artış yapılarak üzerine enflasyon farkı eklenmesi gerekiyor.
EMEKLİ MAAŞLARI HESAPLAMA SİSTEMİ GÖZDEN GEÇİRİLMELİ
Emekli maaşlarının güncellenmesi sırasında kök aylıklara yönelik bir iyileştirme yapılması ve 12.500 TL’ye tamamlanan aylık uygulamasının sona erdirilmesi gerektiği belirtiliyor. Emekli maaşı hesaplama sistemi, TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranlarına göre belirleniyor ve maaşların alım gücü düşmeye devam ediyor.
SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
Ak Parti Grup Başkanı Abdullah Güler’in son açıklamalarında, “çalışanlara ödediği primlerden fazla emekli aylığı verildiği” yönündeki ifadeleri dikkat çekti. Güler, çalışanların ödediği primlerin düşük olmasına dikkat çekerek, emekli maaşlarının düşük olmadığını vurguladı. Sosyal güvenlik sistemi ise uzun yıllar boyunca çalışanlardan toplanan primleri değerlendirerek, bu primlerin karşılığı olan maaşları emeklilik döneminde ödemeyi amaçlıyor. Ancak çalışanlardan toplanan primlerin amacı dışında kullanılması ya da değerlendirilmemesi, prim ödeyenlerin sorumluluğunda değil.
EMEKLİ MAAŞLARININ GELECEĞİ
Sosyal güvenlik sisteminin temel mantığı, çalışanlardan alınan primleri değerlendirip, emeklilik döneminde bu primlere göre maaş ödemesi yapmaktır. Sistemin işleyişinin adil olması için, primlerin doğru değerlendirilmesi ve emekli maaşlarının gerçek değerini koruması gerekiyor. Bu sayede, emeklilerin yaşam standartlarının korunması ve alım güçlerinin iyileştirilmesi hedefleniyor.
