14. Leo Türkiye’ye Geliyor: Geçmiş Papa Ziyaretlerinde Neler Yaşandı?
Dünya genelindeki 1,5 milyar Katoliğin ruhani lideri Papa 14. Leo, ilk yurtdışı seyahati için 27 Kasım Perşembe günü Türkiye’ye geliyor. İznik Konsili’nin 1700. yılı nedeniyle "hac" niteliği taşıyan ziyaret, Türkiye’ye gelen beşinci Papa ziyareti olacak.
Dünya Katoliklerinin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa 14. Leo, göreve başladıktan sonraki ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye’ye yapıyor. Vatikan, bu ziyareti, İznik Konsili’nin 1700. yılı sebebiyle “havarisel” ve aynı zamanda “hac” niteliğinde bir buluşma olarak tanımlıyor.
14. Leo, Türkiye’ye resmi ziyarette bulunan beşinci Papa olacak. 1960’lı yıllardan bu yana papaların neredeyse tamamı Türkiye’ye geldi; tek istisna, göreve geldikten 33 gün sonra hayatını kaybeden 1. John Paul olmuştu. Türkiye’de Katolik nüfus ise yaklaşık 33 bin kişi.
Vatikan’a Göre Türkiye Neden “Ayrıcalıklı”?
Vatikan, Türkiye’yi papalık ziyaretleri açısından özel bir konuma sahip olarak değerlendiriyor. Bunun temel sebebi, Hristiyanlığın ilk dönemlerine dair önemli yapıların ve konsillerin bulunduğu coğrafyanın bugün Türkiye sınırları içinde yer alması.
Kiliselerin ilk sekiz konsilinin Türkiye’de yapılmış olması ve İstanbul’daki Rum Ortodoks Patrikhanesi ile yürütülen yakınlaşma çabaları da bu ziyaretlerin devam etmesinde etkili oldu.
1967 Ziyareti: Ayasofya Tartışmaları ve “Tarihi Jest”
6. Paul’ün 25–26 Temmuz 1967’deki Türkiye ziyareti, diplomatik bir jestle başlamıştı. Papa, 1571 İnebahtı Savaşı’nda Osmanlı’dan alınan bir sancağı Türkiye’ye iade etti. Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi bu adımı “tarihi önemi haiz bir jest” olarak tanımlamıştı.
Ancak ziyaretin en çok konuşulan bölümü Ayasofya’da yaşandı. O dönem müze statüsünde olan Ayasofya’da dua eden Papa 6. Paul’ün bu davranışı tartışmalara yol açmış ve dönemin medyasında “gaf” olarak yorumlanmıştı.
14. Leo’nun programında ise Ayasofya Camii’ni ziyaret bulunmuyor.
En son Papa Francesco 2014’te Ayasofya Müzesi’ni ziyaret etmiş, 2020’de camiye dönüştürülmesi sonrası “büyük acı duyuyorum” açıklamasını yapmıştı.
Papa Ziyaretlerinde Ortodoks–Katolik Yakınlaşması
Papa 2. John Paul, 1979’da Ankara, İstanbul ve İzmir’i kapsayan ziyaretinde Rum Ortodoks Patriği Dimitrios ve Ermeni Patriği Şnorkh Kalustyan ile bir araya gelerek birlik mesajı vermişti. Bu ziyaret sırasında Papa ve Patrik Dimitrios ortak bildirge de imzalamıştı.
1964’te Papa 6. Paul ve Patriği Athenagoras’ın Kudüs buluşmasıyla başlayan yakınlaşma süreci, sonraki papa ziyaretleriyle devam etti.
16. Benedikt’in Zorlu Türkiye Ziyareti
Papa 16. Benedikt, 28 Kasım–1 Aralık 2006 tarihleri arasında Ankara, İzmir ve İstanbul’a yaptığı ziyareti Aziz Andreas Yortusu’na denk getirmişti.
Ancak ziyaret öncesi Almanya’da yaptığı ve İslam’la ilgili tartışma yaratan “Regensburg konuşması”, seyahatin gergin bir atmosferde geçmesine neden olmuştu.
16. Benedikt’in Sultan Ahmet Camii’nde dua etmesi ise önemli bir diyalog adımı olarak yorumlandı. Bu, tarihte bir papanın camiye ikinci kez girişiydi.
