Vilnius'ta Ukrayna'nın NATO geleceği belirlenecek
NATO liderleri, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin 1,5 yıl ardından 11-12 Temmuz'da Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta bir araya gelecek.
Düzenlenecek zirvede, Kiev'e sağlanan askeri desteğin sürekliliği ve Rusya ile doğrudan çatışmadan kaçınmanın en iyi yolu değerlendirilecek.
Güvenlik uzmanları, önceliğin Ukrayna'nın savaşı kazanmasını sağlamak olduğunu vurgularken, uzun vadede, NATO üyelik perspektifini de içeren güvenlik garantilerinin Kiev'e sunulması gerektiğini belirtiyor.
Zirve, Ukrayna'nın Rusya işgaline karşı savunma çabalarının başlangıç aşamalarına denk geliyor. Bu durum, Moskova'nın potansiyel gelecekteki saldırgan eylemlerini engellemek adına alınabilecek güvenlik önlemlerinin değerlendirilmesine olanak sağlıyor. Bir uzun vadeli güvence seçeneği olarak Ukrayna'ya NATO üyelik perspektifinin sunulması gündemde.
ABD'deki savunma ve güvenlik alanındaki uzmanlar, Ukrayna'nın Temmuz'da gerçekleştirilecek NATO Zirvesi'nden bir NATO üyeliği beklentisiyle ayrılması gerektiğini savunuyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama'nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jim Jones, bu sürecin ideal olarak savaş sonrasında gerçekleşmesi gerektiğini belirtiyor.
Rusya'nın Ukrayna işgalinden sonra NATO'ya üyelik başvurusunda bulunan Finlandiya ve İsveç'in ittifaka katılımı önemli bir durum olarak görülüyor.
Tarihsel olarak tarafsızlık politikası izleyen ve Rusya ile 1330 kilometrelik sınırı olan Finlandiya, Nisan ayında 31. üye olarak NATO'ya katıldı. İsveç'in NATO'ya üyelik süreci ise, Macaristan ve Türkiye'nin onayını bekliyor.
Ukrayna'ya yönelik "İsrail modeli" adı verilen bir üyelik seçeneği de tartışmalar arasında yer alıyor. Bu model, tam üyelik yerine belirli bir zaman aralığını kapsayan bir güvenlik taahhüdünü içeriyor.
Ancak, bu modelin Ukrayna için uygun olup olmadığı konusu tartışma konusu.
NATO liderler zirvesinin yaklaşan tarihi öncesinde, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve ABD Başkanı Joe Biden, Oval Ofis'te bir araya geldi.
Stoltenberg, geçtiğimiz hafta yaptığı bir açıklamada, NATO müttefiklerinin Rusya'nın Ukrayna'nın sonunda askeri ittifaka üye olmasını engelleyemeyeceği konusunda hemfikir olduğunu vurguladı. Stoltenberg, NATO'nun genişlemesi konusunda Moskova'nın bir söz hakkının olmadığını belirtti.
ABD'nin eski Polonya Büyükelçisi ve uzun süreli Dışişleri Bakanlığı görevlisi Daniel Fried, Vilnius Zirvesi'nin bu konuda önemli bir dönüm noktası olacağına işaret etti. Fried, "Ukrayna, genişletilmiş Avrupa ve Transatlantik ailemizin bir parçası mı? Bu durumu net olarak belirlemenin ya da gri alanda bırakmanın sonuçları neler olacaktır?" diye sordu.
NATO Liderler Zirvesi'nde Ukrayna'ya resmi davetin gönderilip gönderilmeyeceği hâlâ belirsiz. Ancak, genel görüş, daha çok Ukrayna'ya sağlam güvenlik garantilerinin sunulmasının gerekliliği üzerinde yoğunlaşmış durumda. Beyaz Saray yetkilileri, bu aşamada NATO'nun yeni üyelere açık kapı politikasını desteklediklerini belirtiyorlar.
