İklim değişikliğinin etkileri: Türkiye’de Zeytin verimi 50 yıl geriye gitti
Türkiye’de zeytin üretimi 50 yıl geriye gitti. Bu cümle kimilerine göre abartılı olabilir. Ancak araştırmalar da bu acı gerçeği doğrular nitelikte...
İklim değişikliğinin en çok etkilediği bölgelerden biri Akdeniz Havzası... Türkiye’de o havzada yer alıyor. İklim değişikliği bu havzadaki birçok üründe verimin düşmesine neden oldu. Zeytin de o ürünlerin başında geliyor.
Türkiye’de de zeytin üretiminde düşüş var. Konuyla ilgili yapılan bir araştırma, 1968- 2018 yılları arasında 12 şehirde zeytin veriminin nasıl değiştiğini inceledi. O araştırmaya göre, bazı şehirlerde zeytin verimi 50 yıl önceki seviyelere geriledi.
Araştırma Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevil Acar ve Dr. Oğuz Tutal tarafından yapıldı. Araştırma hakkında bilgi veren Acar, Akdeniz Havzası’nın iklim değişikliğinin olumsuz etkileri karşısında en hassas bölgelerden biri olduğunu hatırlattı. “Çalışmanın bulguları, 50 senede zeytin dağılımının fazla değişiklik göstermediğini, ancak Bursa, Çanakkale ve Muğla dışındaki tüm kentlerde, verimin düşüş eğiliminde olduğunu ortaya koyuyor” dedi.
50 yıl önceye döndü
Çalışmaya göre en büyük üreticiler olan Aydın, Balıkesir ve Manisa’da 50 yıl boyunca üretimde dalgalanmalar yaşandı. Ancak son yıllardaki düşüş oldukça büyük. Acar, “Çanakkale, Gaziantep ve Mersin gibi bazı örneklerde ise zeytin verimi 50 yıl önceki seviyelere gerilemiş durumda. Örneğin Balıkesir’de, 1968-1970 yılları arasında ağaç başına 15,7 kilogram olan zeytin verimi, 2016-2018’de 16,7 kilogram olarak tespit edilmiş. Kısacası, aradan geçen 50 senede tarım teknolojilerinde yaşanan tüm gelişmelere karşın verim yalnızca yüzde 6 artmış” ifadelerini kullandı.
İdeal üretim koşulları kayboluyor
İklim değişikliğiyle birlikte sıcaklıkların artışının ve yağışların azalmasının yanı sıra, en yüksek ve en düşük sıcaklıklar arasındaki farkın açılmasının, zeytin verimini olumsuz etkileyen unsurlar arasında yer aldığına vurgu yapan Prof. Dr. Sevil Acar, “15°C ve 20°C arasındaki sıcaklıklar, yüksek zeytin verimi için en olumlu koşulları yaratıyor. Zeytin ılık kışları ve çok sıcak ya da çok nemli olmayan yazları seviyor. Sıcaklıkların 40°C’nin üzerine çıkmasından zarar gördüğü gibi, çok soğuyan havalar konusunda da hassas” dedi.
