Türkiye cari GSYH’de 18, SAGP’ye göre 11. büyük ekonomi

Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) bakımında dünyanın 18. büyük ekonomisi. Satın Alma Gücü Paritesine (SAGP) göre ise sıralamada 11. sırada bulunuyor. Dünya yazarı Naki Bakır bu sıralamalara ilişkin detayları aktardı.

Türkiye dünya ekonomileri arasında kaçıncı sırada? Dünya Gazetesi Yazarı Naki Bakır bu soruya cevap aradı. Türkiye’nin GSYH açısından dünyanın 18. büyük ekonomisi olduğunu aktaran Naki Bakır, SAGP açısından Türkiye’nin 11. sırada yer aldığını dile getirdi. Sıralamalara ilişkin detayları sıralayan Naki Bakır, sıralamanın ilk basamaklarındaki ülkeleri de aktardı.

Naki Bakır’ın yazısı şöyle;

Türkiye cari GSYH’de 18, SAGP’ye göre 11. büyük ekonomi

IMF’nin cari fiyatlarla dünya milli gelir sıralamasında geçen yıl bir basamak yükselerek 18’inci olan Türkiye, SAGP’ye göre ise 11’inci sıradaki yerini korudu.

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) cari fiyatlarla milli gelir büyüklüğüne göre dünya sıralamasında Türkiye 2023 yılında bir basamak yükselerek 18’inci olurken, satın alma gücü paritesine (SAGP) göre ise 11’inci sıradaki yerini korudu. IMF projeksiyonlarında Türkiye’nin SAGP’ye göre milli gelirde 2027 yılında ilk 10’a gireceği öngörüldü.

Türkiye, cari fiyatlarla dolar cinsinden kişi başına düşen milli gelirde ise 72’nci olurken SAGP’ye göre de 52’nci sırada yer aldı. IMF’nin Dünya Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) veri setinin Nisan 2024 güncellemesinde, 196 ülkenin 2022-2029 dönemine ait makro ekonomik göstergelerine ilişkin gerçekleşme ve projeksiyonlar revize edildi.

Güncellenen veri setinde, 2022 yılında 905,8 milyar dolar GSYH ile 19’uncu büyük ekonomi olan Türkiye’nin 2023 yılı GSYH’si, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığından farklı olmak üzere 1 trilyon 108,5 milyar dolar olarak yer aldı. IMF verisine göre Türkiye milli gelir büyüklüğünde bir basamak yükselerek 18’inci oldu. TÜİK ise şubat ayında, Türkiye’nin 2023 yılı GSYH’sini 1 trilyon 118,6 milyar dolar olarak açıklamıştı. TÜİK’in açıkladığı milli gelir büyüklüğü baz alınırsa, Türkiye bir üst sıradaki Hollanda’yı geçerek 17’nciliğe yükseliyor.

IMF veri setinde Türkiye’nin 2024 yılında 1 trilyon 113,6 milyar dolar GSYH ile 18’inci sıradaki yerini koruyacağı, 2025’te 1 trilyon 106,9 milyar ve 2026’da 1 trilyon 153,5 milyar dolarla 19’uncu sırada yer alacağı, 2029 yılında 1 trilyon 286,1 milyar dolarlık GSYH büyüklüğüne ulaşırken sırasının aynı kalacağı öngörülüyor. Ekonomi yönetiminin eylül ayında hazırladığı Orta Vadeli Program’da (OVP) ise 2024’te 1 trilyon 119 milyar, 2025’te 1 trilyon 205 milyar, 2026’da 1 trilyon 318 milyar dolarlık GSYH hedefleniyor.

Milli gelirde ilk 20 ülke

 IMF’nin 2023 yılı GSYH sıralamasında ilk 20’de, sıraları değişmekle birlikte aynı ülkeler yer aldı. ABD geçen yıl 27 trilyon 357,8 milyar dolarlık milli gelirle ilk sıradaki yerini korurken, onu 17 trilyon 662 milyar GSYH ile Çin izledi. 4 trilyon 457,4 milyar dolarla Almanya bir basamak yükselerek üçüncülüğe yükselirken, önceki yılın üçüncüsü Japonya 4 trilyon 212,9 milyar dolarla dördüncülüğe indi. Bu ülkeleri 3 trilyon 572,1 milyar dolarla Hindistan, 3 trilyon 344,7 milyar dolarla Birleşik Krallık, 3 trilyon 31,8 milyar dolarla Fransa izledi.

Bu üç ülkenin sırası değişmezken, 2022’nin 8’incisi Rusya 3 basamak gerilyerek 11’inciliğe düştü, İtalya 2 basamak yükselerek 8’inci, Brezilya 2 basamak yükselerek 9’uncu oldu. Kanada ise bir basamak düşerek 10’unculuğa geriledi. 2023 sıralamasında bu ülkeleri de 1 trilyon 788,9 milyar dolarla Meksika, 1 trilyon 741,9 milyar dolarla Avustralya, 1 trilyon 712,8 milyar dolarla Güney Kore, 1 trilyon 581,2 milyar dolarla İspanya, 1 trilyon 371,2 milyar dolarla Endonezya, 1 trilyon 117,1 milyar dolarla Hollanda izledi. Türkiye’nin ardından Suudi Arabistan 1 trilyon 67,6 milyar dolarla 19’uncu, İsviçre de 885,1 milyar dolarlık milli geliri ile 20’nci sırada yer aldı.

SAGP'ye göre Çin 1'inci, ABD 2'nci

IMF verilerine göre, Türkiye’nin satın alma gücü paritesi (SAGP) ile hesaplanan GSYH’si ise 2023’te önceki yıla göre yüzde 8,3 oranında 278,9 milyar dolar artarak 3 trilyon 628,7 milyar dolara yükseldi. Türkiye’nin bu bazdaki sıralamada yeri 11’incilik olarak değişmedi. Dünya sıralamasında Çin, 2023’te 32 bin 931,4 milyar dolarlık SAGP’ye göre GSYH ile ilk sıradaki yerini korudu.

ABD dolarının belirli bir zamanda ABD’de sahip olduğu satın alma gücü paritesiyle aynı olan para birimine (Uluslararası dolar/ International dollars) göre yapılan bu hesaplamada GSYH’si 27 trilyon 357,8 milyar dolarla cari GSYH’si ile aynı olan ABD ikinci sırada yer aldı. Hindistan bu bazda 13 trilyon 342,5 milyar dolarlık GSYH ile üçüncü, Japonya 6 trilyon 507,1 milyar dolarla 4’üncü, Almanya 5 trilyon 544,3 milyar dolarla 5’inci oldu. Daha sonra Rusya, Endonezya, Brezilya, Birleşik Krallık ve Fransa geldi.

Türkiye, 2027’de ilk 10’da

SAGP’ye göre milli gelirde ilk on ülke ve 11’inci Türkiye’nin sıralamadaki yerinin 2022’ye göre değişmedi. IMF projeksiyonlarında; bu sıralamanın 2026 sonuna kadar aynı kalacağı bekleniyor. 2027 yılında ise Türkiye’nin SAGP’ye göre milli gelirde en büyük on ekonomi arasına gireceği öngörülüyor. Türkiye için öngörülen SAGP’ye göre milli gelir büyüklükleri 2024 yılında 3 trilyon 831,5 milyar, 2025’te 4 trilyon 23,4 milyar ve 2026 yılında 4 trilyon 233,7 milyar dolar. IMF tahminlerine göre 2027 yılında ise Türkiye, 4 trilyon 462,3 milyar dolarla Fransa’yı geçerek ilk 10’a girecek.

Türkiye kişi başına gelirde 72’nci

TÜİK’nin, 2023 yılında 13.110 dolara yükseldiğini açıkladığı Türkiye’de cari fiyatlarla kişi başına düşen milli gelirin, IMF veri setinde 12.849 dolar olarak yer alması dikkati çekti. IMF verilerinde 2022 yılı itibarıyla 10.622 dolarla dünyada kişi başına gelirde 78’inci olan Türkiye, 2023’teki bu düzeyle 72’nciliğe yükseldi. İzleyen döneme ilişkin IMF projeksiyonları ise Türkiye’nin sıralamadaki yerinin düşeceği yönünde.

Buna göre Türkiye’nin 2024 yılında 12.765 dolar kişi başına gelirle 75’inci, 2025’te 12.551 dolarla 78’inci, 2026’da 12.943 dolarla 79’uncu, 2027’de 13.298 dolarla 80’inciliğe düşeceği ve 2029 sonuna kadar bu sırada yer alacağı öngörülüyor. IMF’nin SAGP’ye göre hesaplamasında ise Türkiye’nin 2023 yılı kişi başına milli geliri 42.063 dolar çıktı. Bu düzeyle 52’nci sıradaki yerini koruyan Türkiye’nin 2024 yılında ise 43.921 dolarlık SAGP’ye göre kişi başına gelirle 51’inci sıraya yükseleceği öngörüldü.