Meclis Başkanı Şentop’tan “Lozan’da bulunan gizli maddeler” açıklaması

Meclis Başkanı Mustafa Şentop, Lozan Antlaşması tartışmaları ve gizli madde var iddiaları üzerine bir açıklama yaptı. Şentop, "Uluslararası bir anlaşmanın gizli bir maddesi nasıl olabilir? Lüzumsuz bir tartışma. Gizli bir madde yok.” dedi. 

Lozan’da gizli maddeler bulunduğu ve 100. yıl sebebi ile Türkiye’nin önünü kapatan gizli maddelerin yürürlükten kalkacağına ve yaşanan tarihi yoksullaşmanın telafi edileceğine ilişkin söylentiler Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un da gündemine girdi. 

Türkiye Büyük Millet Meclis’i Bekanı Şentop, “Lozan Antlaşması’nda gizli maddeler var” iddialarına ilişkin olarak, “Parlamentolar da oylanan uluslararası sözleşmelerde gizli bir hüküm olmaz. Uluslararası bir anlaşmanın gizli bir maddesi nasıl olabilir? Lüzumsuz bir tartışma. Gizli bir madde yok.” ifadelerini kullandı.

Şentop, Meclis'te basın mensuplarının Lozan Antlaşması'nın gizli maddeleri olduğu yönündeki iddiaları sorması üzerine, bunları ilk duyduğunda espri olarak algıladığını söyledi. Lozan Antlaşması'nın süreli veya 100 yıllık bir anlaşma olmadığını, birçok ülkenin taraf olduğu bir anlaşma olduğunu vurgulayan Şentop, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Süre meselesi söz konusu değil, anlaşmada böyle bir şey yok. Gizli madde meselesi de hukukçular açısından tuhaf karşılanacak bir durum. Çünkü, bir anlaşma yapıldığı zaman bu anlaşma, o imzalayan ülkelerin parlamentolarına gelir, orada onaylanır. Gizli olan bir hüküm nasıl parlamentoda onaylanacak, kim bakacak, değerlendirecek de onay verilecek? Uluslararası anlaşmalarda gizli bir hüküm olamaz. Gizli hüküm denilen bir şey varsa anlaşma değildir; anlaşma metninden değildir zaten. Böyle bir şey yok. Süreli de değil, bir uluslararası anlaşmanın gizli maddesi de olamaz; Lozan'ın da yok."

Mustafa Şentop, "Neden Lozan Antlaşması sık sık böyle tartışılıyor?" sorusuna karşılık, "Böyle eksantrik tarih yorumları yapanlar var; biraz dikkat çekici, sıra dışı... Ama bunun, özellikle hukukla ilgili bir olaysa söz konusu olan, hukuki realiteden kopmaması lazım. Bir uluslararası anlaşma, bu kadar çok ülkenin hükümetlerinin imzaladığı, meclislerine giden, oralarda görüşülen bir anlaşmanın gizli maddesi nasıl olabilir? Gizli madde olduğu iddia edilen şeyler varsa da bunlar anlaşma değildir, anlaşma hükmü olamaz. Bu gayet lüzumsuz bir tartışma." ifadelerini kullandı.