Abdul Fatah Al-Burhan'ın Yardımcısı, Hamidti'nin görüşmesi ve Wagner dosyası ile ilgili gerçekleri "Al-Ain News"e anlattı

Sudan kırılgan ateşkeslere, diyalog eksikliğine, milyonların yerinden edilmesine ve beşinci ayına yaklaşan şiddetli çatışmalara tanık oluyor.

"Al-Ain News" Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar ile dış çözüm girişimlerini, sahadaki durumu, silahları susturma vizyonunu, Darfur'daki durumu ve son zamanlarda Etiyopya'da yaşanan çatışmaların Sudan krizine etkisi değerlendirdi. 

Röportajın tam metni:   

Komşu ülkelerin girişimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz, çözüm getirir mi? 

Komşu ülkeler, Sudan'da devam eden savaştan en çok etkilenen ülkelerdir. Başımıza gelenlerden her zaman olumlu ya da olumsuz etkilenir. 

Komşu ülkelerin girişimi olumlu veya olumsuz olsa da bu savaş, Mısır, ardından Güney Sudan, Etiyopya, Çad ve Eritre ve Orta Afrika’daki ülkeler için birçok sorun yarattı. 

Bu ülkelerin savaştan zarar görmesi, Sudan'daki durumla otomatik olarak ilgilenmelerine ve diğer ülkelerden daha fazla çözüm aramalarına neden olmuştur. Bu vizyonla, geçtiğimiz ay Kahire'de komşu ülkelerin toplantısı düzenlendi ve Sudan meselesi ele alındı. 

Bu toplantı, komşu ülkelerin dışişleri bakanlarının bir mekanizma oluşturmasının sonucuydu ve ilk toplantısı Çad'da gerçekleştirildi. Hepimiz bunları biliyoruz, ancak bu toplantının sonuçları geldiğinde, o zaman değerlendirebileceğiz.   

Cidde girişimini nasıl değerlendiriyorsunuz ve neden yeniden donduruldu? 

Sorunu sadece Sudan'da değil, herhangi bir ülkede ele almak istiyorsanız, bu sorunu tartışan bir mekanizma sağlayan belirli unsurların olması gerekir. Cidde mekanizması, iki tarafın (Amerika Birleşik Devletleri ve Suudi Arabistan) yönettiği bir mekanizmadır. 

Cidde, az da olsa ilerlemenin sağlandığı tek platform olabilir. En azından ateşkes konusunda bir prensip anlaşması yapılmış olup, birkaç ateşkes imzalanmıştır. Ancak uygulamaları için gerekli önlemler eksik kalmaktadır.  

Bu gibi ateşkeslerde belirli önlemlerin eksik olması, uygulanamamasına neden olmuştur. Destek Güçleri'nin hangi bölgelere gideceği ve oradan çıkışının nasıl sağlanacağı gibi konular belirlenmemiştir, ayrıca bu bölgelerin güvenliği sağlanmamıştır. Tüm bu belirsizlikler, anlaşmaların sadece kağıt üzerinde kalmasına neden olmuştur.   

Cidde girişimi yeniden canlandırılabilir mi? 

Ben, ordu ve Hızlı Destek Güçleri'nin tekrar Cidde'ye döneceğini sanmıyorum. Zira kendileri ulaşabilecekleri maksimum noktaya gelmişlerdir. Eğer çözümlere ulaşma ihtimali varsa, tekrar geri dönebilirler. Ancak herhangi bir anlaşmanın uygulanması için gerekli önlemler alınmazsa, bu da yalnızca kağıt üzerinde kalacaktır. 

İGAD Girişimi hakkında ne dersiniz? 

İGAD, Afrika Birliği ve diğer girişimler henüz ışığı görmedi. İç prosedürleri ve yapısı henüz tamamlanmadı ve iç sorunları çözülmeden bu girişimleri ele alamayız.   

Sudan'daki çözüm için görüşleriniz nelerdir? 

Sudan krizinin iki çözümü var, birincisi maliyetli olan askeri çözüm, ikincisi müzakere. Her ikisinin de programları, planları ve yol haritaları var.  

Müzakereyi seçersek, bu çözüme ulaşacak bir yol haritası üzerinde çalışmalıyız ve şunları sormalıyız: Müzakereler nereye varacak? Ve bunun amacı nedir? 

Askeri çözümü benimsersek, askeri çözümün adımlarını takip etmeli, temel hedefini ve nereye ulaşacağını bilmeliyiz.   

Krizin çözümü nerede; içeride mi yoksa dışarıda mı? 

Çözüm herhangi bir yerde olabilir; ancak önemli olan, onun için bir platformun, kolaylaştırıcının ve koordinatörün olmasıdır. Çözüm zaten var olabilir, ancak büyük sorun, belirli bir çözüm platformunun olmamasıdır. 

Sudan'daki siyasi güçlerin hareketlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Siyasi güçler, savaş öncesi izledikleri çizgide hareket ediyorlar, değişim olmaksızın. Yüzler aynı, yaklaşımlar aynı, değişiklikler aynı ve söylemler aynı. 

Bu, çözümün içeride olmayacağı anlamına mı geliyor? 

Sanırım kimse bu siyasi harekete umut bağlamıyor. Çünkü tüm eskiyi yeniye taşıyor. Bu yaklaşım hiçbir şeye yol açmayacak, sadece denenmiş denenecek.  

Rus liderlerle Rus-Afrika Zirvesi'ndeki görüşmelerinizin içeriği nedir? 

Rusya, birçok alanda önemli bir ülke. Sudan ve Rusya arasında 1956'dan beri ilişkiler var ve kültürel, stratejik ve ekonomik iş birliği yapılıyor. 

Rus liderlerle yaptığımız görüşmeler ile ilgili yeni bir şey ortaya koymadım. İkili düzeyde mevcut iş birliğini ve ilişkileri güçlendirdik ve tartıştık. Rusya ile nasıl iş birliği yapılacağına dair standartlar belirledik ve bu protokoller ve stratejilerin savaş sonrası Sudan'a aktarılmasını ele aldık. 

Genel düzeyde, Rusya-Afrika Zirvesi ekonomik bir zirve oldu ve birçok konuyu tartıştı. Bu, Afrika'nın Rusya ile genel stratejik ilişkilerini ele aldı.   

Rusya'dan Sudan'a yardım ve savaşı sona erdirme konusunda söz aldınız mı? 

Rusya'dan yardım sözü almak veya savaşı sona erdirmek için Rusya-Afrika Zirvesi'ne gitmedim. Zirveye mevcut iş birliğini güçlendirmek ve desteklemek amacıyla katıldım.   

Vagner konusunda Rus liderlerle görüştünüz mü?   

Görüşmelerimizde Vagner adlı güç veya Rusya'nın Sudan'a yönelik iddia edilen yardımları hakkında konuşmadık. 

Sudan'ın Hızlı Destek Kuvvetleri lideri Muhammed Hamdan Daklou (Hemedti) ile iletişiminiz oldu mu? 

Hayır, Muhammed Hamdan Daklou (Hemedti) ile yakın bir iletişimim olmadı. 

Yerel durumlar nasıl? 

Herhangi bir ülkedeki savaş sırasında, savaş haberlerini dış medyadan duymak yerine, sadece o ülkenin resmi sözcülerine güvenmeniz daha iyidir. 

Sudan'da bir savaş var, çatışmalar devam ediyor. Savaşın yönetimi başlangıcından sonuna kadar değişiyor. Ben savaşı bilen biriyim ve savaş hakkında konuşamazsınız, sadece çatışmalar hakkında konuşabilirsiniz, ama sonunda, Sudan ordusu bu savaşı kazanacak, başka bir seçeneği yok. 

Darfur hakkında ne söylemek istersiniz? 

Destek Kuvvetleri Heglig ve Kassala gibi bölgeleri kontrol altına alabilir. Diğerleri de dahil olmak üzere, onlar kontrol edecekler ve hükümet de kontrol edecek. Ama sonunda, savaşı kim kazanır? 

Sudan için uluslararası insani yardım ne durumda? 

Uluslararası toplumun yardımıyla ilgili olarak, bu beklentilerle uyumlu değil. Uluslararası toplumun yardımı, bu ülkelere ve çıkarlara bağlı karmaşık etkiler ve bağlantılara sahip. 

Bölgesel destek ne durumda?   

Mısır hükümetinin Sudan halkına yardım etmek dışında başka çıkarları yoktur. Bu, Kahire'de 5 milyondan fazla Sudanlının bulunması ve yarım milyonunun Mısır'a girişini beklediği sınır geçişlerinde görülebilir. 

Bölgesel destek var, ancak değerlendirmesi ülkeden ülkeye değişir ve nedenlere ve çıkarlara bağlı olarak bizim değerlendirmemiz de farklılık gösterir.   

Körfez ülkelerinin desteği ne durumda? 

Körfez ülkeleri Sudan krizine ve insani duruma destek sağlamaktadır.  

Sudan krizini anlatmak için sonraki durağınız neresi olacak? 

Dışarıdaki duraklar tamamlandıktan sonra, durağım Sudan olacak.