Sudan, IGAD ile ilişkileri dondurdu: Barışçıl çözüm kayboluyor mu?
Uçurumun eşiğindeki Sudan'da yerinden edilenlerin ve mültecilerin acılarına son verecek, kaynakları etkili kullanacak barışçıl bir çözümle ilgili umutlar azalıyor.
Sudan Dışişleri Bakanlığı'nın IGAD ile ülkedeki krizle ilgili anlaşmaları dondurma kararı durumu daha da kötüleştirdi.
Uzmanlar bu durumu "savaşın uzamasının, kapsamının genişlemesinin ve daha fazla zulmün göstergesi" olarak değerlendirildi.
Sudan Dışişleri Bakanlığı, ülkesinin "egemenliğini ihlal ettiği" gerekçesiyle Doğu Afrika'da Hükümetler arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ile ilişkilerin dondurulduğunu açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcülük Ofisi ve Enformasyon Dairesinden yapılan açıklamaya göre, Sudan hükümeti, 18 Ocak'ta Uganda'nın başkenti Kampala'da yapılması planlanan 42. IGAD Olağanüstü Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nin gündemine, Sudan'daki durumun, hükümete danışılmadan dahil edilmesine ve geçen yılın nisan ortasından bu yana orduyla çatışan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) komutanı Mohammed Hamdan Dagalu'nun Kampala'daki zirveye çağrılmasına tepki gösterdi.
Bu durumun, Sudan'ın egemenliğinin, ayrıca IGAD tüzüğünün ciddi şekilde ihlali anlamına geldiğini belirten Sudan hükümeti, örgütün işlediği ihlaller sebebiyle ilişkilerin dondurulma kararını IGAD dönem başkanlığını yürüten Cibuti'nin Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanına bir mektupla bildirdi.
SAVAŞIN UZATILMASI
Yazar ve siyasi analist Abdul Latif Abu Bakr'a göre, "IGAD ile anlaşmaların dondurulması, savaşın uzatılması ve daha fazla insani suç işlenmesi anlamına geliyor.
Ebu Bekir, Al-Ain News'e verdiği röportajda, "Dışişleri Bakanlığı bünyesindeki İhvan örgütünün liderleri, uzun süren başarısız bir deneyimin ardından yeniden etkili olabilmek için savaşın devam etmesi çabalarını destekliyor.” İfadelerini kullandı.
Yazar ve siyasi analist Abbas Abdel Rahman ise IGAD ile anlaşmanın dondurulmasının Sudan için korkunç sonuçlar doğuracağını ve uluslararası yaptırımlarla sonuçlanabileceğini belirtti.
Al-Ain News'e konuşan Abdul-Rahman, Sudan liderliğinin tek bir çatı altında toplanmadığı için kararlarda ve bölgesel ve uluslararası kurumlarla ilişkilerde kafa karışıklığı yaşadığına dikkat çekti.
Dışişleri Bakanlığı, Sudan'daki mevcut krizle ilgili olarak IGAD ile görüşmeleri askıya alma kararı aldı. Bu karar, Ordu Komutanı Abdul Fattah El Burhan liderliğindeki Egemenlik Konseyi'nin geçtiğimiz cumartesi günü IGAD'ın krizi ele almak üzere düzenleyeceği zirve davetini reddetmesinin hemen ardından alındı.
Öte yandan, Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Mohammed Hamdan Dagalo (Hemedti), Uganda'nın Entebbe kentindeki IGAD zirvesine katılmayı kabul ettiğini duyurdu.
IGAD, merkezi Cibuti'de bulunan, 1969 yılında kurulan ve "Etiyopya, Kenya, Uganda, Somali, Eritre, Sudan ve Güney Sudan"ı kapsayan bir alt bölgesel Afrika hükümet kuruluşu. IGAD, 41. Zirvesinde Sudan'daki krizi geniş bir katılımla tartışmıştı.
İÇ SAVAŞ
Sudan, 2023'ün Nisan ortasından bu yana Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdul fattah El-Burhan komutasındaki ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.
HDK ve ordu, Aralık 2018'deki halk ayaklanması sonrasında yönetimi ele geçirip yaklaşık 30 yıl iktidarda kalan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in Nisan 2019'da devrilmesinin ardından sivillerin katılımıyla oluşturulan hükümette yer almış, 2021'de ise sivil hükümete karşı birlikte darbe düzenlemişti.
Ordu ve HDK'nin, askeri ve güvenlik reformu kapsamında HDK'nin orduya entegrasyonu meselesinde anlaşmazlığa düşmesinin ardından nisan ortasında kanlı iç savaş patlak vermişti.
BM'ye göre, çatışmalarda 12 binden fazla kişi hayatını kaybetti, 7,4 milyon kişi de yerinden edildi.
