SGK’dan meslek hastalarına yaşsız emeklilik hakkı
SGK, meslek hastalığı tanısı konan sigortalılara yaş ve prim günü şartı aramadan emeklilik hakkı tanıyor; tazminat yolu da açılıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), meslek hastalığı tanısı konan sigortalılara yaş, prim günü ve sigortalılık süresi aramaksızın doğrudan emekli aylığı bağlayabiliyor. Bu uygulama, özellikle 2025 yılı itibarıyla vergi indirimiyle emeklilik sisteminde yapılan düzenlemeler sonrasında kamuoyunda dikkat çekici bir alternatif haline geldi.
Kriter SGK’nın tanısı: yaş ve prim aranmıyor
Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, meslek hastalığına dayalı emeklilik sürecinin klasik emeklilik yöntemlerine kıyasla daha hızlı ve kolay olduğunu ifade etti. Karakaş’a göre bu sistemde emeklilik hakkı kazanmak için tek belirleyici unsur, SGK’nın söz konusu hastalığı yapılan işle doğrudan ilişkilendirerek “meslek hastalığı” olarak tanıması.
Meslek hastalığı tanımı ve yasal dayanaklar
SGK mevzuatına göre meslek hastalığı; sigortalının yaptığı iş nedeniyle maruz kaldığı etkenler sonucu ortaya çıkan, geçici ya da kalıcı bedensel veya ruhsal rahatsızlıkları kapsıyor. Bu hastalıkların meslek hastalığı olarak kabul edilmesi için dört temel şart aranıyor:
• Sigortalı olunması
• Hastalığın yürütülen işle doğrudan ilişkili olması
• SGK Sağlık Kurulu’nun onayı
• İlgili yönetmelikte yer alması ve gerekli maruziyet sürelerinin karşılanması
Kapsamda yer alan hastalık grupları
SGK’nın resmi listesine göre meslek hastalıkları beş ana grupta toplanıyor:
• Kimyasal maddelerle ilişkili hastalıklar
• Cilt hastalıkları
• Solunum sistemi rahatsızlıkları (örneğin pnömokonyoz)
• Bulaşıcı hastalıklar
• Fiziksel etkenlerden kaynaklanan rahatsızlıklar (gürültü, radyasyon vb.)
Bu gruplarda yer alan hastalıkların işyeriyle ilişkisi laboratuvar testleri ve klinik bulgularla kanıtlandığında, sigortalının yaşı gözetilmeksizin emekli aylığı bağlanabiliyor.
Liste dışı hastalıklarda da emeklilik yolu açık
Karakaş, SGK listesindeki hastalıklar dışında kalan bazı durumların da Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kararıyla meslek hastalığı sayılabileceğini belirtti. Özellikle maruziyet süresi dolmuş olsa bile, işyeri incelemeleri sonucunda hastalık ile iş arasında doğrudan bağlantı kurulduğunda emeklilik hakkı tanınabiliyor.
Tazminat hakkı da gündeme geliyor
Meslek hastalığı tanısı alan çalışanlar yalnızca emeklilik geliriyle sınırlı kalmıyor. SGK’dan maaş almanın yanı sıra, işverenlerine karşı maddi ve manevi tazminat talebinde bulunma hakkına da sahip oluyorlar. Karakaş, bu tür davalarda sıklıkla çalışan lehine kararlar çıktığını ifade etti.
Vergi indirimiyle emeklilikteki değişiklik dikkat çekti
Yazısında 2025 itibarıyla engelli bireylerin vergi indirimiyle erken emeklilik hakkının kaldırıldığını hatırlatan Karakaş, buna karşılık meslek hastalığına dayalı emekliliğin daha fazla önem kazandığını belirtti. Bu sistemin, özellikle mesleki risk taşıyan iş kollarında çalışanlar için alternatif bir güvence sunduğu vurgulandı.
