Selvi yazdı: Erdoğan-Esed görüşmesi nerede, ne zaman?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad arasında yapılacak görüşmenin yeri ve zamanı merak ediliyor. Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi bu konuda kendisine ulaşan bilgileri yazdı.
Erdoğan-Esad Görüşmesi nerede ve ne zaman gerçekleşecek? Bu soru sadece Türkiye ve Suriye’de değil bölgedeki hatta dünyadaki birçok ülkede sıkça sorulur hale geldi. Hürriyet Gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, bu konudaki kulis bilgileri aktardı. Görüşmeni yeri ve zamanı konusunda öne çıkan ihtimalleri sıraladı.
Abdulkadir Selvi’nin yazısının o bölümü şöyle;
Erdoğan-Esed görüşmesi nerede ne zaman?
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Esed’in görüşmesi için üç yer ön plana çıktı.
1-Moskova
2-Bağdat
3-Türkiye-Suriye sınırındaki Kesep kapısı.
Dikkat ettiniz mi artık kimse görüşme olmayacak demiyor. Sadece nerede olacağı ve şartları konuşuluyor.
AĞUSTOS İHTİMALİ
İki liderin görüşmesi için gözler ağustos ayına çevrilmiş durumda. Tarih ve yer konusunda ihtiyatlı olmakta yarar var. Bir yetkili, “İki liderin görüşmesi için inisiyatif almaya çalışan ülkeler var” dedi. Yani sadece Putin devrede değil. Irak Başbakanı Sudani de elini taşın altına koymuş durumda.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da yaptığı açıklamalarla Putin ve Sudani’nin elini güçlendirdi. Erdoğan 7 Temmuz’da, “Davetimiz her an olabilir” demişti.
RUS İSTİHBARAT DİREKTÖRÜ
Erdoğan-Esed görüşmesi için temmuz ayında arka kapı diplomasisi yoğunlaştırıldı. Rus Dış İstihbarat Servisi Direktörü Sergey Naryshkin’in uçağı, Şam’dan sonra Ankara’ya indi. Naryshkin’in MİT Başkanı İbrahim Kalın’la görüştüğü ifade edildi.
Moskova’da yapılan Putin-Esed görüşmesinin hemen öncesinde yapılan bu ziyaret zamanlama açısından önemliydi.
ZAMAN AYARLI GÖRÜŞMELER
Putin ile Esed, 24 Temmuz tarihinde Moskova’da görüştü. Bu görüşmeden 2 gün sonra ise Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile ASEAN Dışişleri Bakanları toplantısında bir araya geldi. Bunlar zaman ayarlı görüşmeler. Bunlar diplomasi mutfağında bir şeylerin pişirildiğini gösteren temaslar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Esed görüşmesi için Hakan Fidan’ı görevlendirdiğini açıklamıştı. Fidan da olası görüşmenin gerçekleşmesi için çalışmalarını sürdürdüğünü ifade etti.
ABD NORMALLEŞMEYE KARŞI
Erdoğan-Esed görüşmesini teşvik eden iki ülke var. Rusya ve Irak. ABD ile İran ise görüşmeyi engellemek için her türlü çabayı gösteriyorlar. İran, Şam üzerindeki etkisini kullanarak engelliyor. ABD ise süreci sabote etmek için her türlü imkanı seferber etmiş durumda.
ABD’YE YER YOK
ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye ile Suriye ilişkilerinin normalleşmesine karşı olduğunu açıkladı. Bunda şaşılacak bir şey yok. Çünkü Türkiye-Suriye ilişkileri normalleştiği taktirde Suriye’de ABD’ye yer olmayacak. ABD’nin Suriye’de bir PKK devleti kurması mümkün olmayacak.
TÜRKİYE-SURİYE İŞBİRLİĞİ ENGELLER
Sadece ABD’nin bu tavrı dahi iki ülkenin normalleşmesinin ne denli hayati olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesinin en çok Suriye’nin ihtiyacı var. Çünkü Suriye’yi bölüyorlar. Hava savunma sistemleri, binlerce tır dolusu silah ve bütçeden PKK’ya yardım için her yıl ayrılan 200 milyon doların bir hedefi var. ABD, Suriye toprakları üzerinde PKK devleti kuruyor. Bu ancak Türkiye ile Suriye’nin işbirliği ile önlenebilir.
ÖN ŞART VAR MI?
Erdoğan-Esed görüşmesini engellemek isteyen odaklar, Türkiye, Suriye topraklarından çekilsin ön şartını öne sürüyorlar. İlk başlarda Esed de bunu dile getiriyordu. Ama şimdi egemenlik hakkının tanınması ile sınırlı tuttu.
Türkiye o topraklardan çekildiği taktirde, orayı kim dolduracak? Esed de çok iyi biliyor ki, oraya PKK yerleşecek.
PERSPEKTİF FARKI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Bize iletilmiş bir ön şart yok” dedi. Ön şart yerine iki ülkenin farklı perspektifleri söz konusu. 13 yıl aradan sonra ilk temas olacak. Hakan Fidan, “Bizim perspektifimizde olan sorunlar var, onların perspektifinde olan sorunlar var. Eğer görüşmeden birbirimize şart koşacaksak görüşmenin anlamı yok. Görüşme dediğiniz şey medeni bir şekilde bu sorunları çözmek için var, insanlar bunları çözmek için görüşürler” dedi.
