Sertaç Eş: İkinci tur ne getirir ne götürür?
Cumhuriyet yazarı Sertaç Eş, seçimlerin ikinci tura kalması durumunda muhtemel senaryoları kaleme aldı.
Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adeta kilitlenmiş durumda. Hemen herkes seçimin birinci turda bitip bitmeyeceğini tartışıyor. Bazı kamuoyu araştırma şirketleri seçimin ilk turda biteceğini açıklarken bazıları ise ikinci turu işaret ediyor.
Cumhuriyet yazarı Sertaç Eş de seçimin ikinci tura kalması durumunda muhtemel senaryoları bugünkü köşesine taşıdı.
Eş, yazısında şu görüşlere yer verdi:
Pazar günü yapılacak seçimlere yönelik çalışmalar son dakikaya kadar sürecek gibi görünüyor. Liderler bulabildikleri her kanaldan vaatlerini sıralıyor. 21 yıllık AKP iktidarı döneminde ilk kez muhalefet tek hedef doğrultusunda birleşmiş ve ciddi bir umut oluşmuş durumda. Dikkate alınabilecek kamuoyu araştırmacıları seçimin küçük farkla kazanılacağını söylüyor.
Bir diğer konu cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalma olasılığı. Bu olasılığın hissedilmesi üzerine liderler bu yönde vurgu yapmaya başladı. Kılıçdaroğlu, seçimin ilk turda ve Meclis’te çoğunluk sağlanacak şekilde alınmasının önemini vurguladı. AKP tarafında da aynı durum söz konusu.
Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırsa Türkiye bu alanda bir ilki yaşayacak. Daha önce böyle bir durum gerçekleşmiş değil.
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması neler getirir, neler götürür?
Bu sorunun yanıtlarını bugünden vermek zor. Ancak ilk turda eksiklerini görecek adaylar, kendilerini anlatabilecekleri 14 günlük bir süre elde etmiş olacaklar. Hiçbir anketle kıyaslanamayacak resmi ve net sandık verilerini görecek, bu doğrultuda yeniden seçmenin karşısına çıkma şansı yakalayacaklar. Ayrıca ikinci tur, ikinci sırada kalan aday için kazanılmış zaman anlamına da gelebilir. Birinci sırada oy alan aday ise oylarını korumayı ve artırmayı hedefleyecek.
Bunlar liderler açısından akla gelenler...
Seçimi seçmen tarafından değerlendirmek o kadar kolay değil. Bir kere Meclis seçimi birinci turda tamamlanmış olacak. Hangi parti hangi bölgeden ne kadar oy aldı, karşılığında ne kadar milletvekili çıkarıyor, bu konular ikinci tura giderken tartışılmayacak netleşmiş konular olacak. Milletvekili seçimlerinin liderlere sağladığı kolaylık ve zorluklar da aşılmış olacak.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması durumunda yaşanacak zorluklara kafa yorunca şunlar ortaya çıkıyor:
Sandığa cumhurbaşkanı adayları için değil de partisi için giden seçmen için bu istek zayıflamış veya ortadan kalkmış olabilir. Her ne kadar Kılıçdaroğlu, Millet ve Erdoğan, Cumhur ittifaklarının adayları olsa da ortakların tabanında bir isteksizlik belirebilir. Buna örnek olarak Erdoğan’a sıcak bakmayan Yeniden Refah Partisi (YRP) seçmenini verebiliriz. YRP’nin Cumhur İttifakı’na katılımının tartışıldığı günlerde sorun yaşanmıştı. YRP seçmeninin Erdoğan’a sıcak bakmaması nedeniyle ortak listeyle veya ayrı bir listeyle seçime girme konusu tartışılmış, ayrı listede karar kılınmıştı. Kendi milletvekillerini seçmiş, partilerine oy vermiş bu seçmen kitlesinin yeniden sandığa gitmesini sağlamak zorlaşabilir.
İkinci tur konusuna muhalefet açısından bakıldığında, uzun yıllardır motive olmuş seçmen için sandığa gitmeme sorununun daha az olacağı söylenebilir.
Ancak ikinci tur için cumhurbaşkanı adayları ve partiler arasında yeni pazarlıklar gündeme gelebilir. Üç ve dördüncü sırada seçimi tamamlayan adayların seçmenini hangi adaya yönlendireceği de önem kazanıyor.
Seçim ikinci tura kalırsa yapılacak oylama, yalnızca liderler için olacak. Türkiye, liderlerin birebir yarışına ilk kez tanıklık edecek. Yani ikinci turu Türk toplumu her boyutuyla ilk kez deneyimlemiş olacak.
