Rusya’daki Savunma Bakanı değişikliğinin arkasında ne var? / Al Ain Türkçe Özel
Rusya’da asker kökenli Sergey Şoygu’nun yerine ekonomist Andrey Belousov Savunma Bakanlığı’na getirildi. Peki Rusya’daki Savunma Bakanı değişiminin arkasında ne var? Uluslararası İlişkiler Uzmanı Kadir Ertaç Çelik Al Ain Türkçe’ye anlattı.
Rusya’da Putin yeni dönemine önemli bir değişiklikle başladı. 12 yıllık Savunma Bakanı Sergey Şoygu’yu görevden aldı. Yeni savunma bakanı ekonomi kökenli Andrey Belousov oldu. Asker kökenli bir ismin yerine ekonomistin Savunma Bakanlığı’na atanması oldukça dikkat çekiciydi. Peki bu değişiklik, Rusya’nın savaş stratejisinde ya da dış politikasında köklü bir değişiklik olacağı anlamına mı geliyor? Putin neden böyle bir değişiklik yapma ihtiyacı hissetti? Putin neden asker kökenli bir isim yerine bir ekonomisti Savunma Bakanlığı’na atadı? Putin hangi risklerin önünü kesmek için böyle bir değişikliğe gitti? Merak edilen bu soruları Uluslararası İlişkiler Uzmanı Kadir Ertaç Çelik’e sorduk.
RUSYA’DAKİ SAVUNMA BAKANI DEĞİŞİMİNİN ANLAMI NE?
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Kadir Ertaç Çelik, öncelikle Rusya’daki Savunma Bakanı değişimini batılı ülkelerdeki görev değişiklikleriyle bir tutmamak gerektiğini vurguluyor. Rus devlet aklının devreye girdiğini belirtiyor. Son dönemde Sergey Şoygu’nun Rusya’da askeri açıdan önemli bir dönüşüm sağladığını hatırlatıyor ve şu ifadeleri kullanyıor;
“Rusya’da bu tip görev değişikliklerini batılı ülkelerdekiyle bir tutmamak gerekiyor. Burada Rus devlet aklı ve Putin bir tercihte bulundu. Bu tercihin gerek iç politika gerekse dış politika anlayışı üzerinde önemli etkileri olacaktır.
Sergey Şoygu 70 yaşlarında ve 12 yıldır Rusya’da Savunma Bakanı. Bu süre, Rusya’nın milli savunma noktasında bölgesel güç yeteneklerini artırdığı bir dönem oldu. Açıkçası Putin’le birlikte Rus savunma sanayisini dönüşümünü yaptığını söyleyebiliriz. Ama Rusya-Ukrayna savaşı bazı dinamiklere etki etti. Savaşın ekonomik maliyeti öne çıktı. Savunma harcamaları çok önemli rakamlara ulaştı. Hem savaş hem de batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlardan dolayı sıkıntılı bir döneme girildi. Bir boyutuyla Rusya’nın Sovyetler Birliğinin son dönemlerindeki döneme benzer bir riskle karşı karşıya kaldığını söyleyebiliriz.
Sovyetler Birliği son dönemlerinde Afganistan’ı işgal etmişti. O dönem petrol fiyatları da oldukça düşünce ekonomik açıdan çöküş yaşamıştı. Putin bence bu riski gördü ve önceliklerini değiştirme kararı aldı. Tercihiyle, bu savaşın askeri ve ekonomik stratejilerin harmanlanarak yürütülmesi gerektiğini ortaya koydu. O yüzden ekonomist bir ismi tercih etti.”
RUSYA’NIN STRATEJİ DEĞİŞİKLİĞİ UKRAYNA SAVAŞINI NASIL ETKİLEYECEK?
Kadir Ertaç Çelik’e göre Putin’in Savunma Bakanlığı koltuğunda yaptığı değişikliğin arkasında bu sebepler var. Bu noktada akıllara değişikliğin Ukrayna savaşını nasıl etkileyeceği sorusu geliyor. Kadir Ertaç Çelik’e göre Rusya’nın savaş stratejisinde köklü bir değişiklik olmayacak. Ancak bazı değişikliklerin olacağı da muhakkak...
“Bir bakan değişikliği Rus savaş yeteneklerini veya stratejisini kökünden değiştirmeyecektir. Rus devletinin otoriter ve geleneksel yapılanması buna müsade etmez. Ama bazı değişikliklerin planlandığı da muhakkak. Zaten bu planlamalar nedeniyle Savunma Bakanlığı’nda bir değişim söz konusu oldu. Sürecin yönetilmesi açısından geleneksel metotlar dışında bazı yöntemler de uygulanacak.
Bir yumuşamadan söz etmek mümkün olabilir. Rusya, savaş sürecini, maliyeti azaltacak daha hibrit bir yöntemle yürütmek suretiyle ekonomisini ayakta tutmaya çalışacak. Buna öncelik veriyor. Cephede kazandığını düşünsek bile ekonomik maliyetlerden dolayı bunun bir Pirus Zaferi olmasının önüne geçmeye çalışacak. Sovyetler Birliği’ni dağılmaya götüren sürecin tekrarlanmasını engellemeye çalışacak. Çünkü bu risk Rusya için felaket senaryosudur. Rus devleti bu nedenden dolayı bu tercihi yaptı. Daha inovatif fikirlerle bu savışı yürütecek. Askeri boyutunun yanı sıra diğer boyutları ihmal etmeden yürütecek.”
