Kazdağlı: Putin iki ülke için hiçbir engel tanımayacağını gösterdi / Al Ain Türkçe Özel
Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı, Rusya Lideri Putin’in, ziyaretleriyle, BAE ve Suudi Arabistan’la ilişkileri geliştirme konusunda hiçbir engel tanımayacağını ortaya koyduğunu belirtti. Kazdağlı ziyaretleri Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’a resmi ziyaretler gerçekleştirdi. Bugün de İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi Moskova’da ağırlıyor. Art arda yaşanan bu önemli gelişmeleri Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı ile konuştuk.
Rusya Devlet Başkanı Putin’in Körfez ziyaretini nasıl değerlendirmek lazım? Çantasında hangi konular vardı?
Putin’in Körfez ziyareti gerçekten dikkat çekici. Uzun süredir yurt dışına çıkmayan bir lider olarak bu ziyareti göze alması, bölgeye ve gittiği ülkelere atfettiği önemi gösteriyor.
Birleşik Arap Emirlikleri ile Rusya arasında giderek artan bir ekonomik işbirliği var. BAE Devlet Başkanı Şeyh Mohammed bin Zayed Al Nahyan’ın ifadesine göre iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler çok büyük bir artış göstermiş durumda. Petrol dışı işbirliği geçen yıla göre yüzde 109 arttı. Bu bence son derece önemli.
Bir kere iki ülkenin birlikte sanayi yatırımları var. Petrol ve gaz sektöründe önemli projeleri gerçekleştiriyorlar. OPEC+ aracılığıyla da işbirliklerini artırıyorlar. İki lider bu yaz ortasında St Petersburg’da da uzun bir görüşme yapmıştı.
BAE yapay zeka ve teknoloji konusunda oldukça ilerlemiş durumda. Rusya da bu ilerlemeden pay almak istiyor. Bu konuda Türkiye de devrede... Erdoğan’ın BAE ziyaretinde ortak teknoloji yatırımları üzerinde durulmuştu.
Ziyarette doğal olarak Gazze konusu da gündeme geldi. Rusya uzun vadeli bir ateşkesi istediğini zaten sürekli dile getiriyor.
Putin sonrasında Riyad’a geçti. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la görüştü. Gazze, Ukrayna, ekonomi ve ikili ilişkiler ana gündem maddeleriydi. Benim kanaatime göre Putin’in kafasındaki birincil konu Ukrayna meselesiydi. Çünkü Rusya Ukrayna’da Batı’nın yenildiğini düşünüyor ve yeni bir dünya düzeni kurulurken Suudi Arabistan ve BAE başta olmak üzere Körfez ülkeleriyle işbirliği yapmak istiyor.
Putin’in bu iki ziyaretle, iki ülkenin de Rusya için çok önemli olduğunu, ilişkileri artırmak için hiçbir engel tanımayacağını açıkça ortaya koydu.
Bu iki ziyaretin ardından bugün de İran Cumhurbaşkanı Reisi Moskova’da... Putin-Reisi görüşmesinin gündeminde neler var? Bu görüşmelerin bölgesel dinamiklere etkisi ne olabilir?
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Moskova’ya yakın dönemdeki ikinci ziyareti bu... Böyle bir ilişkiye İran önem atfediyor. Rusya da bunu değerlendiriyor. Esasen Rusya, Ukrayna’da Batı’nın yenilmesi sonrası kurulacak yeni dünya düzeninde Tahran’ı baş oyunculardan biri olarak düşündüğünü hissettiriyor.
Gazze ve iki ülke ilişkileri ana konulardı. Onun ötesinde BRICS üzerinden neler yapılabileceği masadaki önemli konulardan biriydi. Hem Rusya hem İran kuzey-güney uluslararası ulaşım koridoruna büyük önem atfediyor. İran bir adım daha atarak doğu-batı koridoruna da önem atfediyor ve aynı anda kuzey-güney, doğu-batı küresel ticaretinin merkezi olmayı hedefliyor. Rusya da bir yandan enerji, diğer yandan da ticaret yolları üzerinden batıyı kontrol altında tutmayı istiyor.
Önce BAE ve Suudi Arabistan ziyaretleri, bir gün sonra da İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin Moskova’da ağırlanması... Bu iki gelişme arasında nasıl bir bağlantı var?
Herkesin ortak konusu Gazze’de kalıcı bir ateşkesin kurulması. Ziyaretlerin görünür gerekçesi bu. Rusya ziyaretleri arka arkaya getirerek İslam dünyasının tüm kanatlarıyla beraber olduğu mesajını vermiş oldu. Ve Ortadoğu’da Rusya’nın da dahil olacağı yeni bir işbirliğinin temellerini sağlamlaştırmaya çalıştı. Çünkü Putin, yeni dünya düzeninin sadece Çin’le değil, Çin’i de dengeleyecek şekilde İslam dünyasını yanına alarak, İslam dünyasıyla yan yana gelerek kurulmasını hedefliyor. Muhtemelen Putin önümüzdeki günlerde bu görüşmelere bölgedeki başka ülkeleri de dahil edecektir.
