Oruç: Erdoğan ve Esad eylülde St. Petersburg’da görüşebilir / Al Ain Türkçe Özel
Türkiye-Suriye normalleşmesinde liderler düzeyinde görüşme olur mu? Ortadoğu Uzmanı Haydar Oruç Al Ain Türkçeye bu konuda özel açıklamalar yaptı. Erdoğan ve Esad’ın eylülde St. Petersburg’da görüşebileceğini söyledi.
Türkiye-Suriye normalleşmesi konusunda son dönemde yeni bir umut doğdu. Önce Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’dan sonra Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan normalleşmeye dair olumlu açıklamalar geldi. Karşılıklı açıklamalar normalleşme sürecinin yeniden canlandırılması konusunda umutları artırdı. Şimdi liderler düzeyinde bir görüşmenin altyapısı için çalışılıyor. Rusya bu konuda yeni bir inisiyatif başlatmış görünüyor. İran da sürecin içinde yer alıyor. Ortadoğu Uzmanı Haydar Oruç bu konuda yaşanan gelişmeleri Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi. Oruç Erdoğan ve Esad’ın eylül ayında St. Petersburg’da görüşebileceğini söyledi.
Türkiye-Suriye normalleşme süreci nasıl başladı?
Aslında Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme süreci geçen yıl başlamıştı. Ancak gerekli ilerleme sağlanamadı. Bu konuda Haydar Oruç, normalleşme konusunda aracılık yapan Rusya ve İran’ın o dönemde içinde bulundukları duruma dikkat çekiyor ve geçen yıl başlayan sürecin ilerleyememesinin nedenini şöyle açıklıyor;
“Geçen yıl özellikle Rusya’nın kendi sorunları nedeniyle bu konuda bir ilerleme kaydedilememişti. Sürece müdahil olmak isteyen İran’ın da benzer bir durumu vardı. Bu nedenle o dönem başlayan normalleşme süreci kadük kalmıştı.
Yeni süreç nasıl başladı?
Son dönemde Putin’in seçimi atlatıp gücünü konsolide etmesinden sonra, batı tarafındaki bir aktörü kendisine çekme çabasını görüyoruz. Türkiye’nin Suriye ile yaşadığı sorunların çözümü için Rusya’nın yeni bir süreç başlattığını görüyoruz. Esad ve Erdoğan’dan gelen karşılıklı açıklamalar gözleri yeniden normalleşmeye çevirdi. Yakın zamanda liderler arasında bir görüşme beklentisi yok. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Astana ve Bakü’de yapacağı görüşmeler bu konuda yeni gelişmeleri doğurabilir.”
Erdoğan-Esad görüşmesi ne zaman olabilir?
Normalleşmede atılabilecek en önemli adım liderler düzeyinde bir görüşme... Bu görüşmenin ne zaman olacağı konusunda Haydar Oruç önemli bilgiler veriyor.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Astana’da Putin’le yapacağı görüşmenin ardından Türkiye ile Suriye arasında liderler düzeyinde bir görüşme gündeme gelebilir. Bu da yaz sonu sonbahar başı gibi olacaktır. Görüşmenin eylülde olma ihtimali yüksek. Yer olarak da çeşitli ülkeler zikredilse de St. Petersburg öne çıkıyor. Görüşmenin eylülde Rusya’nın St. Petersburg’da yapılması ihtimali ağırlık kazanıyor. Çünkü İran da sürecin içinde olmak istiyor, İran’daki seçim süreci o eylüle kadar tamamlanmış olacaktır.”
Erdoğan-Esad görüşmesinde sorunlar tamamen çözülür mü?
Eylülde gerçekleşmesi beklenen liderler zirvesi iki ülke arasındaki sorunlara kesin bir çözümü getirebilir mi? Sorusuna Haydar Oruç şu cevabı veriyor;
“Görüşme, kesin bir normalleşmeyle sonuçlanmasa bile ilişkilerin yeniden ısınması ve kısmi de olsa normalleşmeyi başlatabilir. Ama bunun takvimi ve içeriğine yönelik kesin bir şey söylemek mümkün değil. Ancak son gelişmelerin ortaya çıkardığı motivasyonla, niteliği ne olursa olsun bir sürecin başlayacağını söyleyebiliriz. Burada Rusya’nın rolü önemli. Rusya konuya batıyla bilek güreşinde Türkiye’yi yanına çekme olarak bakıyor. Bunu da Suriye ile arasındaki sorunların çözümüne katkı sunarak yapmak istiyor.”
İran ve Rusya’nın arabuluculuk motivasyonu ne?
Haydar Oruç’a göre, İran ve Rusya’nın Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşmeyi desteklemesinin arkasında iki faktör var. Birincisi Türkiye ve Suriye arasındaki sorunları çözerek, ABD’nin PYD aracılığıyla Suriye’de uygulamaya koymak istediği planı devre dışı bırakmak. İkincisi ise İsrail’in olası Lübnan saldırısına karşı bir ön alma çabası...
