Orta Doğu krizi, enflasyon ve dövizi nasıl etkileyecek? / Al Ain Türkçe Özel
Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle sıkıntılı günler geçiren küresel piyasalar, İsrail-Filistin çatışmasının tedirginliğini yaşıyor. Ekonomist Ramazan Çınar, olası gelişmeleri Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Küresel piyasalar, İsrail-Filistin çatışması ile haftaya negatif başlangıç yaparken, petrol fiyatları ve enflasyon endişeleri artıyor. Brent petrolün varil fiyatı 90 dolara çıktı, fiyatların 150 dolara kadar yükseleceğini söyleyenler var. Konuyu ekonomist Ramazan Çınar’la konuştuk.
İsrail-Filistin çatışmasının petrol arzı ve fiyatlarını etkileme potansiyeli konusunda nasıl bir senaryo öngörüyorsunuz? Söz konusu çatışma Brent petrolün varil fiyatını 150 dolara çıkarma olasılığı nedir?
Savaş enerji fiyatlarının ve özellikle petrolün yükselmesine neden oldu. Ukrayna Rusya savaşında da ilk tepkiyi petrol fiyatları vermişti. Düşen petrol fiyatları savaşın ilk günü itibariyle %5 bir yükseliş sergilerdi ve teknik olarak kritik bir eşikteydi ve bu haberle orayı geçti.
Savaşın aynı Ukrayna tarafında olduğunu gibi belirli bir süre devam edeceği maalesef görünüyor. Bu yüzden petrol fiyatlarındaki riskler devam edecektir. Teknik açıdan baktığımızda 91 dolar üzerinde kaldıkça fiyatın yönü yukarıdır. Yukarıda ilk teknik seviye 96 dolardır.
Savaş haberlerine ve diğer olaylara piyasalar hızlı tepki vermesine rağmen etkilerinin hala sürdüğü de görülmektedir. Yani olaylara alışmamız tepkilerimiz kadar hızlı olmakta ve normalleşmektedir.
İsrail-Filistin çatışmasının küresel enflasyon üzerindeki etkisi nasıl olacaktır? Özellikle merkez bankalarının enflasyonla mücadele stratejileri bu durumda ne yönde değişebilir?
Ukrayna Rusya savaşı başlamadan önce petrol fiyatları geri gelmeye başlamıştı ve enflasyonun temelini oluşturan enerji maliyetleri düşmeye başlamıştı ki savaş haberi ile fiyatlar yukarı gitmeye başladı.
FED tarafından artırılan faizler nedeniyle birçok enstrüman baskı altındaydı ve savaş haberi ile burada petrol fiyatları baskıdan kurtulmuş oldu. Bununla birlikte enflasyonun da artmasına neden oldu. Teknik olarak kritik bir noktaya gelen petrol fiyatları bu kez de İsrafil saldırıları ile yükselmeye başladı.
Ne zaman kritik eşiklere gelsek bir savaş ve benzer haberler ile enstrüman bir el tarafından yukarı alınıyor. Aslında burada enflasyonun tam olarak bitmediğini de görüyoruz. Bu artan risklerden dolayı faizlerin bir süre daha yüksek seyretmesi muhtemel.
Dünya enflasyonla mücadelede geç kaldığı için şu an alınan kararların etkisi maalesef yeterli gelmiyor. Belli bir süre daha enflasyonun hayatımızda olacağını tahmin etmek güç değil, kendimizi ona göre hazırlamamız gerekiyor. Ülkemizde de maalesef artan faizlerin piyasaların sıkışmasına rağmen belirli süre yüksek seyretmesini ön görüyorum.
İsrail-Filistin çatışmasının döviz kurları üzerindeki etkisi nasıl olabilir? Bu tür jeopolitik risklerin özellikle Amerikan Doları, Euro ve diğer majör dövizler üzerindeki olası etkileri nelerdir?
Savaşlar her zaman riskleri beraberinde getirir. Belirsizlikler oluşur ve piyasalar belirsizlikleri sevmez. Bu durum FED tarafında faizlerin bir süre daha yüksek tutulmasına, bundan dolayı da doların diğer para birimleri karısında değerli kalmaya devam etmesine neden olacak.
Bu süreçte Eur-Usd paritesi de yukarı yönlü 1.0650 seviyelerine ataklar yapabilir. Savaş haberlerine piyasalar sert tepki verse de olaylara alışması da çok kolay olmaktadır.
Belirsizlik artıkça paranın gelişmekte olan ülkelerden çıkışları da olur. Bu durum Dolar ve Euro’nun diğer para birimlerine karşı değer kazanmasına neden olur. Para ya da yatırımcı risklerden daha güvenli bölgeye kaçmayı tercih eder. Hem FED hem de ECB bu riskli dönemde faizlerin yüksek kalmasını ister.
