Orallı: Rusya’nın tahıl koridoruna alternatif üretmesi Türkiyesiz mümkün değil | Al Ain Türkçe Özel
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doç. Dr. Levent Ersin Orallı, Rusya’nın birçok sebepten ötürü tahıl koridoruna bir alternatif üretmek zorunda olduğunu belirterek “Bu Türkiyesiz mümkün değil” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, tahıl koridoru ve ikili ilişkileri tartışmak için Rusya'nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bugün ve yarın bir görüşme gerçekleştirecek.
Rusya Dışişleri, Fidan’ın ziyareti öncesi yaptığı açıklamada görüşmede Katar'ın mali desteğiyle Türkiye'nin Rusya'dan 1 milyon tahıl alması ve Türkiye'de işlenecek bu tahılın ihtiyaç sahibi ülkelere temin edilmesi önerisinin de gündemde olacağı bilgisini verdi.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doç. Dr. Levent Ersin Orallı, Tahıl Koridoru Anlaşması’na sunulacak alternatif önerilerin ticaret dinamikleri açısından neleri etkileyebileceği, iki ülkenin bu konudaki çıkarlarının neler olduğu ve Katar’ın olaya dahlinin ne tür değişikliklere işaret edebileceği sorularını Al Ain Türkçe için yanıtladı.
Orallı, “Rusya'nın Tahıl Koridoru Anlaşması’na alternatif bir öneri sunacak olması, anlaşmanın geleceği ve bölgesel ticaret dinamikleri için ne anlama geliyor?” sorumuza şu ifadelerle yanıt verdi:
“Tahıl koridoru anlaşmasının temmuz ayında sona ermesiyle beraber Rusya’nın rasyonel ve Birleşmiş Milletler’in de kabul edebileceği birtakım talepleri oldu. Bu talepler Sahra Altı coğrafyası ve Güneydoğu Asya’ya tahılı, buğdayı, arpayı, gübreyi hatta tarım makinelerini ulaştırmak noktasında öngörülebilir hedefler doğrultusunda nakledilmişti.
Ancak Birleşmiş Milletler’in batı dünyasının nihai hedefi tahıldan kaynaklı sıkıntıyı çözmekten ziyade Karadeniz’e inebilmek, Karadeniz’deki istikrarı zedeleyebilmek. Orada NATO gemilerini yüzdürebilecek bir alan yaratabilmeyi hedefledikleri için batı dünyası tahıl koridoru anlaşmasının uzamasına müsaade etmedi.
“TARIM ÜRETİMİNDE GERİ KALMAK RUSYA VE UKRAYNA’DA İŞSİZLİĞE SEBEP OLUR”
Rusya’nın da Ukrayna’nın da sahip olduğu tahılı sadece gıda sorununu çözmek adına değil aynı zamanda kendi sınırlarını boşaltmak, tarım ürünlerinin ihracatını sağlamak ve daha önemlisi tarımdan gelir elde eden, topraktan kaynağını alan tarım istihdamının düşmemesini sağlamak gibi bir misyonu var. Aksi takdirde hem Rusya’nın hem Ukrayna’nın tarım üretiminde geri kalması yüzde 7 ila 10 arasında yeni bir işsizlik doğuracaktır. O bakımdan Rusya’nın tahıl koridoruna bir alternatif üretme zorunluluğu olduğunu düşünüyorum ve bunun da Türkiyesiz mümkün olmadığını düşünüyorum. Karadeniz ve boğazlardaki hem siyasi hem de antlaşmasal yetkilerinden kaynaklı olarak Türkiye’nin bu konuda güçlü bir güvenlik koridorunu sunabileceğini, Rusya’dan tahılı bölge ülkelerine ve az gelişmiş ülkelere aktarabileceği rota ve alternatifler geliştirmek noktasında Rusya ile işbirliği yapabileceği inancındayım. Lavrov’un ortaya koyduğu alternatif değerlendirilmelidir”
Orallı şunları kaydetti:
“Tahıl Koridoru Anlaşması'nın yeniden canlandırılması konusunda Türkiye'nin ve Rusya'nın karşılıklı çıkarları nelerdir? Türkiye'nin mekik diplomasisi bu konuda ne ölçüde etkili olabilir?”
-“Rusya’nın dahil olmayacağı bir tahıl koridoru anlaşmasının, Ukrayna gemilerinin, Odesa Limanı’nın ve o limana doğrudan tahıl taşıyan demiryolları ve karayollarının güvenliği açısından riskler taşıdığı aşikardır. Batı dünyası bandralı gemilerinin Karadeniz’e girmesi ve Rusya’nın her birinin askeri mühimmat taşıdığına dair risk oluşturacağı kanaatinden hareketle o gemileri birer askeri hedef olarak değerlendirmesi şüphesiz Karadeniz istikrarına zarar verecektir. Türkiye’nin mekik diplomasisi ortaya koyması beklenen bir sorumluluğu ortaya koymaktadır. Gürcistan, Romanya, Bulgaristan, Ukrayna hatta Azerbaycan-Ermenistan meselelerine sirayet edecek olumsuz bir duruma dönmemesi, NATO müttefiki ya da batı dünyasının askeri anlamda bir tatbikat sahasına doğru evrilme ihtimalinin ortadan kalkması adına Rusya ve Türkiye tahıl koridoru üzerinden alternatif bir rota geliştirmek ya da Rusya’nın bir miktar tahılının Türkiye’de işlenmesini sağlayabilecek yeni bir tarım anlaşmasını ortaya koymak durumundadırlar”
“KATAR’IN DAHLİ İKİ ALTERNATİF İÇERİYOR”
“Rusya'nın Katar'ın mali desteğiyle Türkiye'ye indirimli fiyat üzerinden bir milyon ton tahıl göndereceğini açıklaması, Katar'ın bölgesel politikalarında ne tür bir değişikliği işaret ediyor?”
-“Tahıl fiyatlarının artmaması, gıdaya ihtiyaç duyan coğrafyaların bir an evvel bu ürünleri sağlayabilmesi bölgesel büyük güçlerin temel sorumluluk kalemini oluşturmaktadır. Batı dünyasının planlı samimiyetsizliği dünyada oluşabilecek küresel krizlere rağmen Ukrayna’nın milyonlarca insanının Rusya’da savaşa gönderilmesine rağmen bu savaşın sürmesine dair istekliliği aşikardır. Bu noktada mali anlamda Katar’ın da öncülüğünde oluşturulması planlanan yeni tahıl koridoru platformu iki alternatif içermektedir. Birincisi Rusya’nın tahılının Türkiye ve Katar eşliğinde Türk boğazlarından deniz yoluyla Afrika ve Asya ülkelerine taşınması ikincisi ise deniz ve kara yolu vasıtasıyla Rusya’dan getirilecek tahılın Türkiye’de işlenmesi noktasındadır. Rusya, kendisine dayatılan ambargolardan sıyrılmış olacak ve Katar da dünyadaki açlık krizine geçici de olsa bir çözüm yöntemi ortaya koyacaktır. Katar’ın bu bölgeye dair politikalarında an itibarıyla doğrudan yabancı sermaye yatırımının Türkiye ve bölgeye kayacağı ve ileri teknolojiyle beraber Katar’ın da sahip olduğu artık sermayenin küresel anlamda bir açılım gerçekleştireceğini düşünüyorum”
