Normalleşme, Türkiye-Suriye ekonomilerine ne kazandırır? Al Ain Türkçe Özel
Türkiye-Suriye normalleşmesinde liderler düzeyinde bir görüşme bekleniyor. Peki normalleşme Türkiye ve Suriye ekonomilerine neler kazandırır? Al Ain Türkçe bu soruyu Ekonomist Nazlı Sarp’a sordu.
Türkiye ve Suriye arasındaki normalleşmenin, liderler düzeyinde gerçekleşecek zirveyle ivme kazanması bekleniyor. Normalleşme, iki ülkeye sadece siyasi açıdan değil ekonomik açıdan da kazanımlar sağlayacak. Ekonomist ve Dünya Gazetesi yazarı Nazlı Sarp, normalleşmenin Türkiye ve Suriye ekonomilerine neler kazandıracağını Al Ain Türkçe’ye anlattı. Konunun ekopolitik açıdan incelenmesi gerektiğini vurgulayan Sarp, iki ülke arasındaki potansiyel ticaret rakamı ve detaylarını da açıkladı.
TÜRKİYE-SURİYE NORMALLEŞMESİNİN EKOPOLİTİK KODLARI
Nazlı Sarp ekonomik kısma geçmeden önce Türkiye-Suriye normalleşmesinin ekopolitik bir konu olduğunu vurguladı. Ancak son gelişmelerin bu normalleşmeyi hızlandıracak bir etki yapabileceğini vurguladı. Bunu da şu ifadelerle detaylandırdı:
“Bu normalleşme diğerleri kadar kolay değil, çok daha zor. Çünkü çok daha farklı parametreleri var. Bunlardan biri güvenlik. Bölgede bir terör yapılanması var. Türkiye kendi ve bölge güvenliği için bu konuya büyük önem veriyor. Son açıklamalarla normalleşmenin başladığını gördük. Provokasyonlar da bu açıklamaları izledi ancak iki ülke de kararlı. Rusya da işin içinde ve normalleşmeyi teşvik edici bir rol oynuyor. ABD’deki seçimler de bu konuda önemli. Çünkü asker çekme konusu buna göre şekillenecek. Şu anki gelişmeler ABD’nin Suriye’den çekilme ihtimalinin arttığı yönünde. Bir diğer faktör İran konusu. İran’daki seçimler sonrası da bu konuda bir yumuşama bekleniyor. Ayrıca İsrail’in Lübnan üzerinden saldırıyı genişletmesi söz konusuydu. Bu ihtimalin yok edilmesi için de büyük çaba harcanıyor. Tüm bu faktörler Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesini çabuklaştırabilir.”
SIĞINMACILARIN TÜRKİYE EKONOMİSİNE KATKISI ÖNEMLİ
Nazlı Sarp’a göre Türkiye-Suriye normalleşmesinde gözardı edilmemesi gereken konulardan biri sığınmacıların Türkiye ekonomisine yaptığı katkı. Bu katkı özellikle iş gücü konusunda ortaya çıkıyor. Sarp’a göre sığınmacıların ne şekilde ülkelerine döneceği oldukça önemli;
“Türkiye’de sığınmacılar hem siyasi hem ekonomik bir konu. Ekonomide sıkıntı yaşandığında bu konu daha çok gündeme getirir. Ancak sığınmacıların Türkiye ekonomisine katkısını da unutmamak lazım. Sığınmacılar kötü olarak lanse edilse de Türkiye’nin iş gücüne katkısı var. Bunun maliyetini şu an ölçemiyoruz. Ama önemli bir boyutta olduğunu söyleyebiliriz. Bu sığınmacılar için güvenli bölgelerin oluşturulması ve gönüllülük esasına göre bunların dönüşünün sağlanması çok önemli bir faktör.”
TÜRKİYE-SURİYE TİCARET HACMİ 5 MİLYAR DOLARA ÇIKABİLİR
Türkiye ile Suriye arasındaki ticaret, ilişkilerdeki krize ve Suriye’deki iç savaşa rağmen devam etti. Nazlı Sarp bu konuya dikkat çekiyor ve kısa sürede 5 milyar dolarlık seviyenin yakalanabileceğini dile getiriyor. Sarp, iki ülke arasında şu anki ticaret seviyesini, 5 milyar dolar hedefini ve sonrasında bu rakamın aşılacağını şu şu sözlerle anlattı;
“Suriye’de 2011’de başlayan süreç ve sonrasında gelen yaptırımlarla iki ülkenin ekonomik ilişkileri sekteye uğradı. Ancak bu gergin ortamda bile ticaret devam etti. Her yıl 1,5-2 milyar dolar civarında bir ticaret hacmi gördük. Kriz öncesi 2012 için 5 milyar dolarlık bir hedef konmuştu. Ancak kriz nedeniyle ekstra adımlar atılamadı. Şimdi gerçekleşecek bir normalleşmeyle bu rakam yakalanabilir.
Gıda, enerji ve enerji altyapı malzemeleri konusunda dış ticaretimiz artacaktır. Suriye, iç savaş nedeniyle büyük tahribat gördü. Dolayısıyla gıda ve hammaddenin yanı sıra Suriye altyapı ve üst yapısının yeniden kurmak için müteahhitlik hizmetlerine de ihtiyaç duyacak. Türkiye bu alanda çok güçlü. Suriye’nin alt ve üst yapısının yeniden kurulmasında Türk müteahhitleri görev alabilir. Bu da iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler konusunda önemli bir katkı sağlayacaktır.
İki yıl içinde 5 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılabilir. Suriye’nin ihtiyaçları noktasında bunun rahatlıkla yakalanabileceğini düşünüyorum. Hatta özellikle müteahhitlik hizmetlerinin de işin içine girmesi ve enerji konusunda yapılacak işbirlikleri sayesinde uzun vadede bu rakamın çok daha üzerine çıkılabilir.”
KALKINMA YOLU PROJESİNE DE KATKI SAĞLAYACAK
Nazlı Sarp, Türkiye-Suriye normalleşmesinin Kalkınma Yolu Projesi’ne de katkı yapacağını vurgulayarak; “Proje Suriye’yi kapsamasa da projenin güvenliği açısından Suriye’de durumun normalleşmesi oldukça önemli. Suriye’nin güvenli bir ülke olması Kalkınma Yolu Projesi’nin güvenliğini artıracak dolayısıyla daha güvenli ve verimli bir güzergah haline gelecektir” ifadesini kullandı.
