Naki Bakır Türkiye nüfusunun grafiğini çıkardı
Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır’ın çıkardığı grafiğe göre Türkiye nüfusu yaşlandı. İstanbul, 11 deprem ilinden daha çok nüfus kaybı yaşadı.
Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır, “Türkiye nüfusu, 2023’te yerinde saydı” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Bakır, 2023’te nüfusun 92 bin 824 kişi arttığını belirterek yıllık nüfus artış hızının binde 1,1 ile tarihin en düşük düzeyine indiğini kaydetti.
Türkiye’nin toplam nüfusu 85 milyon 372 bin 377 olurken kent nüfusu 21 bin 987 kişi azaldı. Kırsal nüfus 306 bin 811 arttı. Depremzede 11 il, toplamda 220 bin 450 kişilik nüfus kaybı yaşadı. İstanbul’un nüfusu 252 bin 27 azaldı.
Bakır şu bilgileri verdi:
“Toplam nüfusun 2023 sonu itibarıyla yüzde 50,1 oranındaki 42 milyon 734 bin 71’ini erkekler, yüzde 49,9 oranındaki 42 milyon 638 bin 306’sını kadınlar oluşturdu. İl ve ilçe merkezlerinde yaşayan nüfus binde 2,7 oranında 213 bin 987 kişi azalarak 79 milyon 399 bin 292’ye gerilerken; belde ve köylerden yaşayanlar binde 54,1 oranında 306 bin 811 kişi artarak 5 milyon 973 bin 84’e yükseldi. 2022 yılında yüzde 93,4 olan il ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı, 2023 yılında yüzde 93’e geriledi.
Başka deyişle belde ve köylerde yaşayanların oranı yüzde 6,6’dan yüzde 7’ye yükseldi. Türkiye’de ikamet eden yabancı nüfus bir önceki yıla göre 253 bin 293 kişi azalarak 1 milyon 570 bin 543 kişi oldu. Bu nüfusun yüzde 48,6’sını erkekler, yüzde 51,4’ünü kadınlar oluşturdu.
TÜİK’in ADNKS verileri, 6 Şubat 2023’te merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan 7.7 ve 7.6 ve 20 Şubat 2023’te de Hatay Yayladağı merkez üslü 6.4 büyüklüğünde üç büyük depremin can ve mal kaybına yol açtığı 11 ilde toplam nüfusun geçen yıl binde 15,7 oranında 220 bin 450 kişi azaldığını ortaya koydu.
KM’YE İSTANBUL’DA 3 BİN 13, TUNCELİ’DE 12 KİŞİ
“Nüfus yoğunluğu” olarak tanımlanan bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 111 kişi olarak değişmedi. İstanbul, kilometrekareye düşen 3 bin 13 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan il oldu. İstanbul’u 582 kişi ile Kocaeli ve 373 kişi ile İzmir izledi.
Nüfus yoğunluğu en az olan il de önceki yılda olduğu gibi, kilometrekareye 12 kişi ile yine Tunceli oldu. Düşük nüfus yoğunluğunda Tunceli’yi, 19 kişi ile Ardahan ve 21 kişi ile Erzincan izledi. Yüz ölçümü büyüklüğünde ilk sırada yer alan Konya’nın nüfus yoğunluğu 60, en küçük yüz ölçümüne sahip Yalova’nın nüfus yoğunluğu ise 360 olarak gerçekleşti.
TARİHİ EN DÜŞÜK YILLIK NÜFUS ARTIŞ HIZI
Türkiye’de ilki 1927’de ve ikincisi 1935 yılında yapılan, sonra genelde beşer yılda bir tekrarlanan sayımlar ile 2000-2006 dönemi için TÜİK nüfus tahminlerinin ortalaması ve 2007’den bu yana da ADNKS’ne göre yapılan belirlemelere göre 2023 yılında kaydedilen binde 1,1’lik oran, tüm yılların en düşük yıllık nüfus artışı anlamına geliyor.
Bundan önce en düşük yıllık nüfus artış hızı binde 5,5’le ağır pandemi koşullarının etkili olduğu 2020 yılında yaşanmıştı. Nüfus artış hızında 2022 yılında da binde 7,1’le önceki dönemin ikinci en düşük düzeyi görülmüştü.
YABANCI NÜFUSTA 253 BİN KİŞİLİK AZALMA
2023 yılında Türkiye’deki yabancı nüfus 253 bin 293 kişi azalarak 1 milyon 570 bin 543’e geriledi. Bu azalmanın 137 bin 162 kişilik bölümü, İstanbul’daki yabancı nüfustan kaynaklandı. Bu gelişme, geçen yıl İstanbul nüfusundaki 252 bini aşan azalmada etkili oldu.
İstanbul’dan ayrılan yabancılar düşüldükten sonra İstanbul’un yerli nüfusundaki net azalma 114 bin 815 olarak belirlendi. İllere göre yabancı nüfustaki azalmada İstanbul’u 40 bin 330 kişi ile Antalya, 14 bin 499 kişi ile Ankara, 8 bin 56 ile Samsun ve 6 bin 37 kişi ile Muğla izledi.
TÜRKİYE BİRAZ DAHA YAŞLANDI
Yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşı gösteren ve aynı zamanda nüfusun yaş yapısının yorumlanmasında kullanılan önemli göstergelerden “ortanca yaş”, 2022 yılında 33,5 olan düzeyinden, 2023 yılında 34’e yükseldi.
Ortanca yaş erkeklerde 32,8’den 33,2’ye, kadınlarda ise 34,2’den 34,7’ye çıktı. Sinop 42,8 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip il oldu, onu 42,4 ile Giresun ve Kastamonu izledi.
En düşük ortanca yaşa (en genç nüfusa) sahip iller ise 21,2 ile Şanlıurfa, 22,7 ile Şırnak ve 24 ile Ağrı oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerde 41,9 ile Sinop en yüksek, 20,7 ile Şanlıurfa en düşük; kadınlarda da 43,8 ile Sinop yine en yüksek ve Şanlıurfa 21,6 ile en düşük ortanca yaş değerine sahip olan il olarak belirlendi.
İSTANBUL NÜFUSUNDA DÜŞÜŞ
2023 yılında 81 il içinde sayıca en büyük nüfus azalışı ise en büyük nüfusa sahip il olan İstanbul’da yaşandı. Beklenen büyük depremin tehdidi altındaki İstanbul’un nüfusu geçen yıl binde 15,8 oranında 252 bin 27 kişi azalarak 15 milyon 655 bin 924’e, ülke nüfusu içindeki payı da yüzde 18,7’den yüzde 18,3’e geriledi.
Sayıca ikinci sırada yer alan Ankara’nın nüfusu binde 3,7 oranında 21 bin 197 kişi artarak 5 milyon 803 bin 482, İzmir’in nüfusu binde 3,9 artışla 4 milyon 479 bin 525, Bursa’nın binde 6,2 artışla 3 milyon 214 bin 571 ve Antalya’nın nüfusu binde 3,1 artışla 2 milyon 696 bin 249 oldu. Bu illeri 2 milyon 320 bin 241 kişi ile Konya, 2 milyon 270 bin 298’le Adana, 2 milyon 213 bin 964’le Şanlıurfa, 2 milyon 164 bin 134’le Gaziantep ve 2 milyon 102 bin 907 kişi ile Kocaeli izledi.
Nüfusu 2 milyonun üzerindeki on ilin toplam nüfusu 42 milyon 921 bin 295 kişi ile ülke nüfusunun yüzde 50,3’ünü oluşturdu. Geçen yıl İstanbul ile Hatay, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Adana ve Osmaniye olmak üzere 6 depremzede il dışında üç il daha nüfus azalışı yaşadı. Kütahya’nın nüfusu 5 bin 27, Van’ın 1.137 ve Bilecik’in nüfusu 615 kişi azaldı”
