TBMM’DE gergin anlar… Muhalefet milletvekilleri Bakan Dönmez’in istifasını istedi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, maden faciasıyla ilgili Meclis’te yaptığı konuşmada Sayıştay raporlarının çarpıtıldığını söyledi muhalefet sıralarından “istifa” sesleri yükseldi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez Bartın’ın Amasra ilçesinde Cuma günü yaşanan ve 41 kişinin hayatını kaybettiği faciayla ilgili Meclis’te açıklamalarda bulundu. Bakan Dönmez, Sayıştay’ın 2017 ve 2019’daki raporlarının dikkate alınmadığı iddilarının gerçeği yansıtmadığı söyledi. Dönmez “ölçümler ve kontroller tam yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır" dedi. Dönmez’in bu sözlerine muhalefet milletvekilleri tepki gösterdi ve Dönmez’i istifaya çağırdı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez Bartın’ın Amasra ilçesinde Cuma günü yaşanan ve 41 kişinin hayatını kaybettiği faciayla ilgili Meclis’te açıklamalarda bulundu. Bakan Dönmez, Sayıştay’ın 2017 ve 2019’daki raporlarının dikkate alınmadığı iddilarının gerçeği yansıtmadığı söyledi. Dönmez “ölçümler ve kontroller tam yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır" dedi. Dönmez’in bu sözlerine muhalefet milletvekilleri tepki gösterdi ve Dönmez’i istifata çağırdı

Meclis tutanaklarına göre o gergin anlarda milletvekilleri şu ifadeleri kullandı:

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – İkinci olarak Soma ve Ermenek kazalarından sonra mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’da iyileşmeler yapılmadığına dair iddialar atıldı. Tüm müesseselerde bulunan toplam 200 kilometrelik -bunların hepsi yer altı- yer altı açıklıklarında hayat hattı tesis edildi. Yer altı ferdî kurtarıcı maske değişim istasyonları kuruldu. Tüm iş süreçleri için risk değerlendirme yükümlülüğü getirilmiş; bu husus, kurum tarafından titizlikle takip edilmiştir. Yer altında metan, oksijen, karbonmonoksit, hidrojensülfür, sıcaklık ve hava hızını ölçen sensörlerin bulunması zorunluluğu da yerine getirilmiştir. Ayrıca, bağımsız çalışan her ekipte en az 1 adet seyyar gaz ölçüm cihazı da bulunmaktadır.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) – Niye patladı o zaman?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – Ayrıca, konveyör haberleşme ve acil ikaz sistemi, tahlisiye cihazı, el tipi sıcaklık ve basınç ölçer, çoklu gaz analiz testi seti, merkezî gaz izleme sistemi, “exproof” kamera, ana nefeslik aspiratör modernizasyonu, kişisel oksijen maskeleri, antistatik iş elbiseleri, basınç teneffüs istasyonları, otomatik yangın söndürme sistemleri, tali havalandırma pervaneleri gibi burada daha sayamayacağım 50 kalemde gerek bireysel gerekse de sahaya yönelik iyileştirmeler yapıldı.

ÖZCAN PURÇU (İzmir) – Neden patladı o zaman?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – Yer altındaki bütün çalışma alanlarının hava giriş ve çıkışını kontrol etmek ve ölçmek amacıyla 6’lı sensörler tesis edilmiştir. Bu sensörler her müessesemizde bulunan merkezî gaz izleme birimlerinden takip edilmektedir. Bunu şöyle açmak gerekirse, çalışan ekiplerin her birinin elinde bu gaz dedektörleri var. Ayrıca, çalıştığı ortamlarda sabit tesis edilmiş dedektörler var; bunlar ışıklı ve sesli uyarı yapıyor, gaz miktarları belli seviyelere geldiği zaman bunlar yapılıyor. Bununla da yetinilmemiş, bir sinyal hattıyla, işletmenin üstünde Merkezî Gaz İzleme Sistemi kurulmuş, orada da sürekli operatörler, süpervizörler bu durumu izliyor. Verilerden herhangi birinde uyuşmazlık olması hâlinde de zaten birbiriyle de teyit ediyorlar.

MAHMUT TANAL (İstanbul) – Bu tedbirlere rağmen neden yangın çıkmış Bakanım?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – Üçüncü olarak, Sayıştay raporunda “Kurum degaj yönergesi hükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir.” ifadesi de yine kamuoyunda yer aldı. Sayıştayın bulguları arasında yer alan kurum degaj yönergesine de yine aynı şekilde riayet edilmektedir. 2022 yılı içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş denetçilerince kurum iş yerlerinde tam 26 denetim yapılmış olup bunun 4 tanesi Amasra Taşkömürü İşletme Müessesi yer altı iş yerlerinde gerçekleştirilmiştir. Yine, Bakanlığımıza bağlı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü görevlilerince kurum iş yerlerinde 45 denetim yapılmış olup bunun 7’si Amasra İşletme Müessesi yer altı iş yerlerinde gerçekleşmiştir. Sayıştay raporlarında bahsedilen hususlarla ilgili olarak, aslında denetime yetkili olan MAPEG denetçileri ile Çalışma Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği denetçileri tarafından herhangi bir tespitte de bulunulmamıştır.

Kazanın olduğu gün, Sayıştay raporlarındaki ifadeler çarpıtılarak kömürün içerisinde yer alan metan gazı miktarı “Çalışılan ortamdaki havada yüksek metan gazı tespit edildi.” şeklinde de lanse edildi; bu konuya da bir açıklık getirmek istiyorum. Söz konusu ifade o gün de açıklandığı gibi tamamen yanlıştır. Kömürün içindeki metan miktarıyla ocaktaki havalandırma içerisindeki metan oranı birbirinden farklı konulardır. Grizu patlamaları kömürdeki metan miktarıyla değil, ortamdaki hava içerisindeki metan yüzdesiyle ilgilidir. Adı geçen raporlar Türkiye Büyük Millet Meclisi KİT Komisyonunda da görüşülmüş ve ibra da edilmiştir.

4’üncü olarak delme ve patlamaya dair ortaya atılan iddialara gelince -bütün iddiaları, kamuoyunda yer alanları burada tek tek izah ediyorum- dünya genelinde yürütülen madencilik faaliyetlerinin birçoğunda delme ve patlatma yöntemi kullanılmaktadır.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) – Patlamanın olmadığına mı bizi ikna etmeye çalışıyorsunuz?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – İşin gereği olarak minimal seviyede ve kontrollü olarak ülkemizde de yine teknik düzenlemelere riayet edilerek uygulanmaktadır.

MAHMUT TANAL (İstanbul) – Yani ölenler mi kusurlu, bu kadar tedbirler alınmış…

MUSTAFA ATAŞ (İstanbul) – Bir dinle!

E

NERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI FATİH DÖNMEZ (Devamla) – Son olarak maden ocağının patlayacağı iddialarına da açıklık getirmek istiyorum. Yer altı tüm çalışma ve giriş-çıkış alan havaları metan, oksijen, karbondioksit, karbonmonoksit, hidrojen sülfür, sıcaklık ve hava hızı ölçümleriyle 24 saat boyunca sürekli izlenmekte, bilgiler de kayıt altına alınmaktadır.

ALİ ŞEKER (İstanbul ) – Soma’da bir tane termometre çalışmıyordu.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) – Aileleri dinlediniz mi? Aileler bu konuda sizin söylediğinizi söylemiyor.