Türkiye’de hafızalardan silinmeyen maden ocağı faciaları

Türkiye tarihinde, 1941 yılından bu yana 3 binden fazla insan maden kazalarında yaşamını yitirirken, 100 binden fazla insan ise yaralanmıştır. Madenlerde en çok yaşanan kaza nedenleri ise grizu patlaması, göçük ve yangınlar.

Türkiye coğrafyasında, geçmişten günümüze kadar birçok maden kazası yaşanırken, bu kazaların en sık görüldüğü il ise Zonguldak oldu. Cumhuriyet tarihinden itibaren yaşanan en büyük maden kazası, bütün medyalarda yer aldığı sırada, sayılar birer birer artarken, Türkiye’nin yüreği ağzında beklediği, 13 Mayıs 2014 tarihinde Manisa'nın Soma ilçesinde meydana gelen ve 301 emekçinin ölümüyle sonuçlanan Soma faciasıydı.

AL-AİN Türk’ten Merve ÖNEY akıllara kazınan kazaları derledi.

1941'den bugüne kadar Türkiye'nin birçok bölgesinde yer alan kömür ve diğer maden ocaklarında yaşanan, pek çoğu grizu patlaması, göçük ve yangından kaynaklı olmak üzere iş kazalarında 3 binden fazla işçi hayatını kaybetti. Bu kazalarda 100 bini aşkın kişi ise yaralandı.

Zonguldak - Armutçuk (1983): 7 Mart 1983 tarihinde Zonguldak'ın Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçi yaşamını yitirdi.

Amasya - Yeni Çeltik (1990): 7 Şubat 1990 tarihinde Amasya'da, Yeni Çeltek Kömür İşletmesi'ne ait maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 3 işçi yanarak 65 işçi ise göçük altında kalarak öldü.

Zonguldak - Kozlu (1992): Türk madencilik tarihinin en büyük felaketlerinden biri olarak da, 3 Mart 1992’ Zonguldak'ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen zincirleme patlamalarda 263 maden emekçisinin yaşamını yitirdiği tarih.

Yozgat - Sorgun (1995): Matsan Madencilik Şirketi'ne ait kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle meydana gelen kazada 38 kişi göçük altına kalarak can verdi.

Karaman – Ermenek (2003): Karaman'ın Ermenek ilçesinde, 22 Kasım 2003 tarihinde, özel bir firmanın işlettiği kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle 10 işçi yaşamını yitirdi. İşçilerin cesetleri olaydan günler sonra çıkarılabildi.

Kastamonu - Küre (2004): Kastamonu'nun Küre ilçesinde 8 Eylül 2004'te bakır madeninde çıkan yangında 19 kişi hayatını kaybetti.

Bursa – Mustafakemalpaşa (2009): 19 işçi grizu patlaması ile oluşan göçük sonucunda öldü.

BU TARİHLERDEN SONRA YAŞANAN MADEN OCAĞI PATLAMALARI, BİR YIL İÇİNDE BİRKAÇ KEZ GERÇEKLEŞİYOR

2010

Odaköy maden kazası: 23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de, toplam 47 kişinin çalıştığı maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 kişi ölürken 30 kişi de yaralandı.

Karadon maden kazası: 17 Mayıs 2010 tarihinde Zonguldak'ta, Karadon Taşkömürü İşletme Müessesesi'nin işlettiği kömür madeninde grizu patlaması ve oluşan göçükler sebebiyle 30 kişi öldü.

Küçükdoğanca maden kazası: 7 Temmuz 2010 tarihinde Edirne'nin Keşan ilçesine bağlı Küçükdoğanca mahallesindeki madende çıkan yangın ve oluşan göçük sebebiyle 3 kişi öldü.

2013

8 Ocak 2013'te, Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu'na ait kömür ocağında metan gazı patlamasının yol açtığı göçük sebebiyle 8 işçi öldü.

18 Ocak 2013'te Manisa'nın Soma ilçesinde bir maden ocağında demir ayakların düşmesi ve iki demirin arasında kalması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.

2014

13 Mayıs 2014'te Manisa'nın Soma ilçesinde bir maden ocağında çıkan yangın sonucu 301 işçi hayatını kaybetti, en az 88 işçi de yaralandı. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak hafızalara kazındı.

28 Ekim 2014'te Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı pamuklu mahallesi yakınlarında ise bir kömür madeninde meydana gelen su baskını sonucu 18 işçinin mahsur kalarak öldü.

2016

Şirvan maden kazası: 17 Kasım 2016 tarihinde Siirt'in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen olay, 16 işçinin ölümüyle sonuçlandı.

Son olarak şu günlerde gündemi yasa boğan Amasra’da yaşanan, patlamanın ardından Sayıştay Başkanlığı Enerji Grup Başkanı İbrahim Özkarcı'nın 9 gün önce maden ocağında ‘inceleme’ yaptığı ortaya çıktığı ve hatta üç yıl önce söz konusu maden ocağının patlama riski olabileceğine dair uyarıda bulunulduğu bilgisi öne sürüldü.

2022 Bartın – Amasra: grizu patlaması sonucu 40 kişi hayatını kaybetti.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı bir araştırmada, Türkiye’de maden ve taş ocakçılığı iş kazalarının en fazla yaşandığı sektör. Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden bir tanesi olan Çin'de, 2008 yılında 100 milyon ton başına düşen ölüm sayısı 127 olurken, Türkiye'de bu sayı 722 olarak kaydedildi. Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden birisi olan ABD’de de, 100 milyon ton üretim başına 1 ile 6 kişi yaşamını yitirmiştir. Türkiye'de ise 2000 yılında 100 milyon ton başına 710 kişi hayatını kaybederken, 2008 yılına gelindiğinde bu sayı 722'ye çıkan sayı, belirli bir kesim tarafından ‘kaza değil, ihmal – cinayet’ şeklinde iddialar da yarattı.

Türkiye, maden kazaları sonucu yaşanan ölümlerde dünyada ilk sıralarda yer alıyor.