Konutta kiracı için karanlık tablo
Toplumun Görünümü 2023 Kent ve Konut raporuna göre, Türkiye'de yüzde 37'lik oran ile en çok kiracı İstanbul'da. Artan inşaat maliyetleri nedeniyle ev almak giderek zorlaşırken, İstanbul’da satılan her 10 evden 7'si ikinci el durumda.
Toplumun Görünümü 2023 Kent ve Konut raporu yayımlandı. İLKE Vakfı TODAM tarafından hazırlanan raporda, İstanbul'un eski konut stokunun yüksek olduğu bir şehre dönüştüğü belirtildi. 2023 Aralık ayında ortalama bir konut fiyatının 3 milyonun üzerinde olduğu aktarılırken, asgari ücretle çalışan bir kişinin ev sahibi olabilmesi için 17 yıl ödeme yapması gerektiğine dikkat çekildi. Konut krizinin artan inşaat maliyetleri olduğu vurgulanan raporda, İstanbul’da satılan her 10 evden 7'inin ikinci el konut olduğu belirtildi. Dolar kuru ve inşaat maliyetlerindeki yükselişin, yeni ev stokundaki artışın önünde engel oluşturduğu, talebin ikinci el evlere doğru akmaya başladığı vurgulanan raporda, ev sahibi olmanın da sürekli bir düşüş eğiliminde olduğu kaydedildi.
YETERSİZ METREKARE
Raporda; vatandaşların yaşadığı konut büyüklüğü ortalama 113 metrekare olarak tespit edilirken, doğuya gidildikçe hanelerin yaşadığı konut büyüklüğünün arttığı vurgulandı. İstanbul ve Ege’de ikamet eden insanların daha az odalı evlerde yaşadığı da aktarılırken, İstanbul’da oturduğu konutta kullanım alanının yeterli olmadığını düşünen hane halkı oranı ise yüzde 82,6 olarak belirtildi.
ARSA TALEBİ PATLAMASI
Konut fiyatlarında yaşanan hızlı yükselişin ardından, konut alımından uzaklaşarak bütçelerine göre arsa yatırımlarına yönelmiş durumda. Türkiye’de özellikle Ocak 2023’ten itibaren arsa satış hacminde en yüksek seviyelere ulaşılırken, 2023 yılında ‘konut dışı satışlarda’ yüzde 58.4’lük oranla rekor kırıldı. Özellikle Marmara ve Ege Bölgeleri’nde, toplu arsa projelerinin geliştirilerek vadeli satışa dönmesi, arsa, arazi satışlarının artmasında önemli bir faktör oynadı.
2023 yılı içinde arsa satış oranı ile gayrimenkul satış oranları karşılaştırıldığında, en büyük fark İstanbul’un Çatalca ilçesinde oldu. Çatalca bölgesinde 2023 yılında arsada bin 400’ün üzerinde satış gerçekleşirken gayrimenkul satışına göre yüzdelik oranı 4 bin 500 seviyelerine ulaştı. Arsa yatırımcılarının bir diğer gözde yeri de Çanakkale oldu. Çanakkale’de 2023 yılında 30 bine yakın arsa satışı yapılırken, gayrimenkul yatırımına oranla yüzde 470’lik bir hacim farkı gözlendi. Yatırımcıların 2023 yılı içinde özellikle turistik açıdan büyük ilgi gören Urla, Çeşme, Seferihisar ve Menderes gibi lokasyonlarda da yüksek arsa satışları gerçekleşti.
