Kış öncesi Bakan Bayraktar'dan enerji mesajı! Zam gelecek mi?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kışa girerken doğalgaz ve elektrikte zam düşünmediklerini, hane bazlı destek modelinin de yakında duyurulacağını açıkladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bir televizyon kanalındaki canlı yayında doğalgaz ve elektrik fiyatlarına ilişkin merak edilen soruları yanıtladı. “Doğalgaza zam yok. Kışa girerken doğalgaz ve elektrikte zam düşünmüyoruz” diyen Bayraktar, pandeminin etkilerinin geride kaldığını belirterek Hazine üzerinde doğalgaz ve elektrikte yaklaşık 590–600 milyar liralık bir yük bulunduğuna dikkat çekti. Bakan, “Aldığımız gazı belki de yarı fiyatına vatandaşa veriyoruz. İhtiyacı olana, dar gelirliye destek vermekte beis yok; ihtiyacı olmayana devletin ödeme yapmaması gerektiğini söylüyoruz” ifadelerini kullandı.

Hane Bazlı Destek Modeli

Bayraktar, elektrikte tüketim üzerinden kurgulanan önceki modelin benzerinin güncellendiğini vurguladı. Desteğe ihtiyaç duyan abonelerin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na başvuracağını, başvuruların inceleneceğini ve destek grubuna alınacak hanelerin belirleneceğini söyledi. Bu çerçevede “Üzerinde çalışıyoruz, inşallah yakın zamanda, belki yeni yılla birlikte açıklamış oluruz” diyen Bakan, doğalgaz desteği, elektrik desteği ve fatura yükünün hafifletilmesine dönük adımların kış öncesi önem taşıdığını kaydetti.

“Şu Anda Kullandığımız Gazın Yüzde 10’u LNG Olarak Amerika’dan Geliyor”

Bayraktar, LNG tedarik zinciri ve altyapı yatırımları hakkında kapsamlı bilgiler paylaştı. 2016’dan itibaren yapılan yatırımlarla Marmara ve Aliağa merkezlerindeki kapasitenin yaklaşık 2,5 katına çıkarıldığını, 3 gazlaştırma gemisinin (FSRU) devreye alındığını belirtti. Türkiye’nin bu sayede dünya LNG piyasasındaki fırsatlardan etkin biçimde faydalanabildiğini söyleyen Bayraktar, “Şu anda kullandığımız gazın yüzde 10’u LNG olarak Amerika’dan gemilerle geliyor. Bu Eylül’de başlayan anlaşmalar kapsamında. Amerikan LNG’si, toplam maliyetlere bakıldığında en rekabetçi kaynaklarımızdan biri” dedi.

Küresel Fiyat Merkezleri

Bakan, doğalgaz fiyatlarının dünyada oluştuğu dört ana merkez bulunduğunu anımsattı. ABD’deki endeksin “en ucuz” seviyede olduğunu, Avrupa’da Hollanda’daki sanal ticaret noktası (TTF) ile Birleşik Krallık’taki merkez ve Japonya-Kore piyasası (JKM) referanslarının yakından izlendiğini ifade etti. “Amerikan LNG’sine daha pahalı demek, bu dört piyasayı bilmemek ya da vatandaşı yanıltmaktır” diyen Bayraktar, İstanbul’un da önemli bir doğalgaz ticaret merkezi olmasını hedeflediklerini vurguladı. Türkiye’nin Cezayir ile başlayıp Nijerya ile devam eden süreçte 20’den fazla ülkeden doğalgaz aldığına, alımların uzun dönemli kontratlar ile spot işlemlerden oluştuğuna dikkat çekti.

Karadeniz Gazında Hedef 2028’de 16 Milyon Haneye Kendi Gazı

Türkiye’nin 60 milyar metreküplük doğalgaz tüketimi bulunduğunu hatırlatan Bayraktar, Karadeniz gazı üretimiyle ihtiyacın bir kısmının artık içeriden karşılandığını söyledi. “Önümüzdeki yıl bu vakitler 4 milyon hane 8 milyona çıkacak. 2028’e geldiğimizde 16 milyon hanenin gazını kendi gazımızla karşılayacağız” diyen Bakan, elektrik üretiminde doğalgaz ihtiyacının ise sürdüğünü, bu nedenle ithalatın devam edeceğini belirtti. Bayraktar, “Bugün bir gemimiz geldi, bir diğeri yıl sonu gelecek. Mevcut üretimi hızlandırıp yeni keşifler için çalışıyoruz” mesajını verdi.

Doğu Akdeniz’de Vazgeçmiş Değiliz

Bakan, Doğu Akdeniz’de 8–9 derin deniz sondajı yapıldığını, çok güçlü arama programına rağmen bu aşamada istenen neticenin alınamadığını söyledi. Ancak bunun Akdeniz’den vazgeçildiği anlamına gelmediğini, farklı lokasyonların test edileceğini belirtti. Önceliğin Karadeniz olduğunu, dört geminin burada konumlandırıldığını ve beşinci geminin de bölgeye gönderileceğini açıkladı.

Bayraktar, Türkiye’nin yurtdışı enerji faaliyetlerine de değindi. Somali’de sismik çalışmalar yapıldığını, Libya’da bazı sahalarda anlaşmaların nihayete erdirilmek üzere olduğunu, Nijer’de petrol sahalarıyla ilgili anlaşmalarda ilk üretime birkaç ay içinde geçilecek aşamaya gelindiğini anlattı. Azerbaycan’da yeni saha ve ortaklık alındığını, Irak’ta da projeler bulunduğunu aktaran Bayraktar, petrol ve doğalgaz sektöründe her yıl yüz milyarlarca dolar yatırım yapıldığını, kuralların net olduğu bu alanda Türkiye’nin de kazanacağı bir çerçevede ilerlediğini vurguladı.

"Türkiye’nin Mutlak Surette Nükleer Enerjiden Elektrik Üretmesi Lazım"

Nükleer enerji başlığında, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile 2010’da Rusya Federasyonu ile imzalanan anlaşmayla 70 yıllık hedefin somutlaştığını söyleyen Bayraktar, Akkuyu’da 4 reaktörün aynı anda inşa edildiğini hatırlattı. Dünyada 31 ülkede nükleer reaktör bulunduğunu, bunların 94’ünün ABD’de olduğunu, Fransa’nın elektriğinin yüzde 67’sini nükleerden karşıladığını, Ermenistan, Bulgaristan, Romanya, Çekya, Slovakya, Macaristan gibi ülkelerde nükleer santrallerin işletmede olduğunu, İngiltere’de yapım süreci devam eden santral bulunduğunu aktardı. Bayraktar, yeni yapılan santral sayısının 60 civarında, 4’ünün Türkiye’de olduğuna dikkat çekerek Sinop’ta 4, Trakya’da 4 reaktör ile toplam 15 bin megavat kurulu güce ulaşma hedefini yineledi.

Bakan, nükleerde yerlileştirmeye önem verdiklerini, Türkiye sanayisinin nükleer santrallere ekipman üretmesi için ekosistem oluşturmayı hedeflediklerini belirtti. Teknoloji transferi ve insan kaynağı gelişiminin altını çizen Bayraktar, yüzlerce öğrencinin yurt dışına gönderildiğini, bir kısmının Akkuyu’da çalışmaya başladığını söyledi. TEKNOFEST çatısı altında nükleer proje yarışması düzenlendiğini ve bu sayede farkındalığın arttığını ifade etti.

Bayraktar, Pekin’de Çin Devlet Başkanı ve hükümeti ile yapılan kapsamlı temaslarda yenilenebilir enerji, elektrik iletim hatları ve enerji projelerinin ele alındığını, Çin Enerji Bakanlığı ve Ulusal Kalkınma ve Reform Konseyi ile de görüştüklerini anlattı. ABD ile LNG anlaşmaları kapsamında rekabetçi fiyat sağlandığını, Kanada’nın da nükleer işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yapılan görüşmenin gündeminin nükleer enerji olduğunu kaydeden Bayraktar, ABD’den LNG alımlarının diğer kaynaklara göre daha ucuz olduğu için tercih edildiğini vurguladı.

Sinop projesinde Japonya ile yapılan fizibilite çalışmasının maliyeti nedeniyle karşılıklı olarak sürdürülmesinin anlamlı olmadığına karar verildiğini hatırlatan Bayraktar, nükleer projelerin zaman alan yatırımlar olduğuna işaret etti. “Önümüzdeki aylarda bu alanda kimlerle yürüyeceğimiz belli olacak” diyen Bakan, daha ucuz elektrik hedefi doğrultusunda nükleer yatırımların stratejik önemini yineledi.

Trump, Putin, Beyaz Saray Temasları

Bayraktar, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Rusya-Ukrayna savaşına son verme” yönündeki söylemine işaret ederek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ziyaretine ve bu çabaların bir sonuç doğurmasına dönük girişimlere değindi. Biden yönetiminde uygulanan yaptırımlara benzer adımların Rusya’yı barışa zorlama amacı taşıdığını söyleyen Bayraktar, Türkiye’nin kendine has gerçekleri gereği ithalat ve yerli üretimi birlikte yürütmek zorunda olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı ile Trump arasındaki özel hukuka atıf yapan Bayraktar, Beyaz Saray turu dahil, iki ülke arasında ticaret hedefleri ve potansiyel işbirlikleri bakımından fevkalade verimli bir görüşme trafiği yaşandığını aktardı.

Bayraktar, Rusya ile Akkuyu konusunda hiçbir problem yaşanmadığını, ancak Ukrayna savaşı nedeniyle yabancı ülkede büyük yatırım yapmanın getirdiği finansman zorlukları görüldüğünü söyledi. Ayrıca bazı Batılı ve Avrupalı tedarikçilerin, söz verdikleri ve parasını aldıkları ekipman teslimlerinde gecikmeler yaşadığını belirten Bayraktar, bu unsurların toplamda öngörülen takvimde yavaşlamaya yol açtığını ifade etti. “Akkuyu kararlılıkla yoluna devam ediyor; özellikle birinci reaktörü devreye alacak şekilde çalışıyoruz. Hükümetler arası anlaşma çerçevesinde yüzde 49’a kadar Türkiye’den yatırımcı alınabileceği için hızlanma bekliyoruz” değerlendirmesini yaptı.