Kazdağlı: Mısır-ABD mutabakatı çatışmanın bitmesi için umut ışığı /Al Ain Türkçe özel
Mısır ve ABD Gazze’ye insani yardımların başlaması konusunda anlaştı. İsrail ise Gazzelilerin kenti terk etmesi konusunda ısrarlı. Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı, konuyu Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi, Gazze'den yerlerinden edilen Filistinlilerin Mısır'a taşınmasının bölgede barışı tehdit edeceğini belirtti.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile yapılan görüşme sonrasında konuşan El-Sisi, böyle bir taşınmanın çatışmayı Gazze'den Sina'ya kaydıracağını ve İsrail'in kendini savunma hakkı doğrultusunda Mısır topraklarını hedef alabileceğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı, İsrail'in Gazze'ye yönelik insani yardımları engellemesinin asıl amacının Filistinlileri Sina'ya sürmek olduğunu söyledi. El-Sisi,İsrail'e Filistinliler için Necef çölünü önerdi.
Tüm bunları bölgeyi ve son gelişmeleri yakından takip eden Gazeteci Yazar Celal Kazdağlı ile konuştuk.
Mısır'ın Refah Sınır Kapısı'nı insani yardımlar için açması ve ABD'nin bu sürece olan katkıları, Gazze'ye yönelik insani yardım operasyonlarının geleceğini nasıl şekillendirebilir?
Gazze’ye insani yardımın ulaşması gerekiyor. Bunun için yapılan her çalışma desteklenmeli. ABD Başkanı ile Mısır Cumhurbaşkanı El-Sisi arasındaki mutabakat ile Refah Kapısı’ndan Gazze’ye yardım ulaştırılması kabul edildi.
Tırların geçişi için yolların onarımı sürüyor. Muhtemelen yarından itibaren yardım tırları geçmeye başlayacak. İlk aşamada 20 tırın geçişi sağlanacak. Sonra bu rakam 150’ye kadar çıkacak.
İnsani yardım için Mısır ve İsrail’in yanı sıra uluslararası yardım kuruluşları koordineli bir şekilde çalışmalı. Düzenli bir yardım akışı orada yaşayan siviller için hayati önemde.
ABD Başkanı Joe Biden'ın insani yardımların Hamas tarafından ele geçirilmesi durumunda "bunların sona ereceğini" ifade etmesi, yardımların Gazze'ye ulaştırılmasındaki süreci nasıl etkileyebilir?
Bu aslında yardımın her an kesilebilme ihtimalini canlı tutan bir değerlendirme. Çünkü İnsani yardımların Hamas’ın eline geçip geçmediğini kim denetleyecek? Gazze’de herkes sivil. Kimin Hamas militanı kimin sivil olduğunu tespit etmek neredeyse imkansız.
Bu şartı ortaya koyarak İsrail ve ABD insani yardımları her an kesebileceklerini açıkça ortaya koyuyor. Çatışmaların gidişatına göre ABD ve İsrail istediği zaman bu yardımları durdurmak için bu konuyu gündeme getiriyor.
Türkiye bu noktada “Gazze’nin kontrolünü bize verin. Biz orada barış gücü gibi çalışalım. Hem Gazze’den saldırıları önleriz, hem insani yardımları daha sağlıklı dağıtırız, hem de Gazze’nin onarımını yaparız” teklifini dillendirdi. Ama bu teklif yeterince karşılık görmedi.
Biden ve El-Sisi'nin Birleşmiş Milletlerin insani yardım çağrısına "acil ve güçlü" şekilde yanıt verilmesi gerektiği konusunda anlaşması, ABD ile Mısır arasındaki stratejik ortaklık bağlamında nasıl bir önem taşımaktadır?
İnsani yardımın iki ülkenin garantörlüğünde yapılacak olması çatışmaların azalacağı yönünde bir umut ışığı barındırıyor. Mısır, ABD ile böyle bir işbirliğine giderek hem insani yardımı başlatmış olacak hem de çatışmanın yerini yardımın almasını sağlayacak.
Diğer ülkelerin de BM nezdinde buna destek olması süreci hızlandıracaktır. Tabi bunun işleyebilmesi için uluslararası gözlemcilerin vereceği raporlar önem taşıyor. Yardımların amacına ulaşıp ulaşmadığı yönündeki raporlar önem kazanacak.
Mısır açısından ABD ile yaptığı bu iş birliği son derece stratejik bir hamle. Böylece hem insani yardımı başlatan ülke konumuna geliyor. Hem de Gazze’den Mısır’a gelebilecek göç dalgasını durdurma imkanına sahip oluyor.
Cumhurbaşkanı Abdulfettah El-Sisi'nin İsrail'e, Filistinliler için Necef Çölü'nü düşünebileceğini söylemesi, İsrail-Filistin çözümüne dair yeni bir yaklaşım mı getiriyor ve bu öneri diğer Arap ülkeleri tarafından nasıl karşılanabilir?
İsrail açısından Gazzelilerin Sina’ya gitmesi en iyi tercih. Böylece Gazze’yi daha kolay kontrol altına alacaktır. Olmazsa Necef de ikinci seçenek. Böylece İsrail Filistinlilerin denizle tüm bağını kesmiş olacak. Çünkü Gazze’yi kendisi kontrol altına almış olacak.
Bu aslında bir Filistin devleti kurulsun önerisini ortadan kaldıran bir adım olacaktır. Çünkü Gazze de İsrail’in kontrolüne geçince Filistin’in tek başına kontrol ettiği bir toprak parçası kalmayacak.
Mısır’ın Sina önerisine şiddetle karşı çıkması son derece yerinde. Çünkü Mısır’a gelecek Filistinliler, çatışma potansiyelini de o bölgeye çekecektir. O yüzden Gazze’den Filistinlilerin ayrılması önerisine bütün ülkelerin şiddetle karşı çıkması gerekir.
Hem Sina hem Necef Filistinliler için kaybetme anlamına gelir. Her iki ihtimal de İsrail’in lehine olacaktır.
