Türk tarihini aydınlatabilecek piramit bulundu
Kazakistan'ın Karaganda Eyaleti'nde İskit-Saka dönemine ait piramital bir mezar keşfedildi. Uzmanlar, bu keşfin erken Türk tarihini aydınlatabilecek önemli bir bulgu olduğunu belirtiyor.
Kazakistan'ın Karaganda Eyaleti'nde, İskit-Saka ve onun erken dönemine ait piramital bir mezar yapısı keşfedildi. Uzmanlar, bu keşfin, Andronovo döneminin son evresini temsil eden Begazı Dandibay döneminden bir hükümdara ait olduğunu belirtiyor.
Karajartas anıt mezarı keşfi
Karaganda Üniversitesi Sarı Arka Arkeoloji Heyeti tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, Taldı Nehri'nin sol kıyısında bulunan ve toplamda dört kazı sezonu süren Karajartas anıt mezarı ortaya çıkarıldı. Kazakistan Cumhuriyeti Milli Müzesi'nden Dr. Aibar Kassenali, TRT Haber'e yaptığı açıklamada, karbon 14 analizlerine göre piramit yapısının Milattan Önce (M.Ö) 14 ile 12. yüzyıllar arasına tarihlendirildiğini belirtti.
"Piramit Begazı Dandibay dönemine ait"
Dr. Kassenali, "Bölgede tespit edilen birden fazla piramidal basamaklı anıt mezarların varlığı, Taldı Nehir vadisinin, Bronz Çağı'nda Andronovo toplulukları tarafından Mısır'daki Nil Vadisi gibi büyük liderlerinin gömüldüğü krallar vadisi olarak kullanıldığını gösteriyor" dedi.
Kassenali, mezar odasındaki buluntuların incelenmesi sonucunda, piramidin Andronovo döneminde Kazak bozkırlarına hükmeden yerel bir hükümdar adına yaptırılmış olabileceğini belirtterek, "Özellikle mezar alanında tespit edilen keramik kabın çark kullanılmadan imal edilen ve baskı yöntemiyle bezendirilmiş motif üslubunun Begazı Dandibay dönemine ait olduğunu gösteriyor" şeklinde konuştu.
Tarihi kaynaklardaki bilgiler
Araştırmacı Dr. Serhan Çınar ise, İskit-Saka ve Begazı Dandibay topluluklarındaki piramidal mezar yapıları hakkında antik dönem tarihi kaynaklarında da bilgiler bulunduğunu belirtti.
Çınar, "Kniduslu Ctesias ve Sicilyalı Diodoros'un İskit-Med savaşlarını anlattıkları tarihi pasajlarında, Saka'ların başında Zarina adında bir kraliçelerinin olduğu ve onun komşu halklarla giriştiği seferler sonucu, ülkesini medeni hale getirerek birkaç şehirler kurduğu; halkının ise onun ölümünün ardından topraklarındaki en büyük mezar olan üçgen bir mezar inşa ettiklerini aktarılıyor" dedi.
Proto-Türk kültürünün izleri
Dr. Çınar ayrıca, Begazı Dandibay topluluklarının Proto-Türk kültürünü oluşturan Güney Sibirya'nın Karasuk kültürüyle de yakından bağlantılarının bulunduğunu belirtti.
Çınar, Begazı Dandibay kültürünün temsil ettiği Geç Bronz Çağı'nda, metal ihracatının bölgenin ana ekonomik uğraşısı olduğunu ve Karajartas piramidini yaptıran hükümdarların geniş bir coğrafyaya metal ihracatında bulunduklarını açıkladı. Bu dönem, Kazakistan'da bozkır toplulukları arasındaki devlet oluşumunun alt evrelerinin şekillenmeye başladığı bir evre olarak değerlendiriliyor.
Karajartas piramidinin yapısal detayları
Piramidin mimarisi, zemin seviyesinde kare planlı olup, dış duvarlar kenarlardan merkeze doğru yükselerek artan üst üste yığılmış granit yığma taşlardan inşa edilmiş. Anıt mezarı çevreleyen dış çit alanları kil harcıyla birbirine tutturulmuş granit plakalar dizilen menhir taşlarından oluşuyor.
Mezar odasının iç kısmında ise küçük taşların üst üste dizilmesiyle yapılmış merkeze doğru kademeli biçimde yükselen 5 yükselti bölümü bulunuyor.
Andronovo kabile reisine ait kafatası bulundu
Anıt mezardaki mezar odasında, granit plaka taşlarla çevrili bir lahit yapısı ve içerisinde ise Andronovo kabile reisine ait bir hükümdarın kafatasına ulaşıldı.
Mezar odasının üst kısmında, hükümdarın şahsi eşyalarının bırakıldığı özel niş alanında ise tunçtan imal edilmiş halkalı bir ok ucu, bir altın yüzük ve üzerinde arkaik dönem yazı üslubuna benzediği düşünülen gizemli bir çömlek parçası tespit edildi.