İznik, UNESCO Dünya Mirası Daimi Listesi yolunda

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Bursa'nın İznik ilçesiyle ilgili UNESCO Dünya Mirası Daimi adaylığı için gönderdiği dosya, UNESCO tarafından içerik ve formatıyla eksiksiz olarak kabul edildi.

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarıyla Bursa 2014 yılında Hanlar Bölgesi, Sultan Külliyeleri ve Cumalıkızık ile UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş böylelikle uluslararası alanda tanıtımı için önemli bir adım atılmıştı.

Yapılan çalışmalar kapsamında, çini ve Bursa ipeğinin ön planda olduğu zanaat ve halk sanatları dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil olmayı başaran Bursa, ardından UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı’na da üye olmuştu.

İznik ise 2014 yılında Dünya Miras Geçici Listesi’ne dahil edildi. Daimi adaylık çalışmaların yürütülmesi için 2016 yılında Büyükşehir Belediyesi bünyesinde İznik Alan Başkanlığı kuruldu. İznik Alan Başkanlığı tarafından hazırlanan yönetim planı 2022 Mayıs ayında Eşgüdüm ve Denetleme Kurulunca onaylanarak yürürlüğe girdi. UNESCO uygulama rehberine uygun olarak hazırlanan İznik’in adaylık dosyası, 2022 Ağustos ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teslim edildi. İznik Alan Başkanlığı’nın 1 yıl gibi kısa sürede bitirdiği yönetim planı ve adaylık dosyası, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmede UNESCO daimi listesine aday olmaya değer görüldü. Bakanlık 19 Eylül 2022’de Türkiye’den sadece İznik’in daimi adaylık dosyasını UNESCO Dünya Miras Merkezi’ne gönderdi.

İznik’in dünya mirası ilan edilmesine ilişkin süreç devam ederken, gözler UNESCO’ya çevrildi. Türkiye’nin İznik dosyasını içerik ve format yönünden eksiksiz olarak kabul eden UNESCO’da uzun soluklu İznik mesaisi başlamış oldu. İznik dosyası incelenerek değerlendirilmek üzere UNESCO’nun danışma organı olan Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi’ne (ICOMOS) iletildi.

ICOMOS’dan görevlendirilen uzmanlar, dosyada sunulan alanların korunmuşluk durumları ile ilgili alan yönetimlerini incelemek üzere temmuz-eylül  2023 tarihlerinde alan ziyaretleri yapacak. Ekim-kasım 2023 tarihlerinde ICOMOS uzmanları, dosyada yeterli görmedikleri bölümlerle ilgili ek bilgi isteyecek. Aralık 2023’te ise ICOMOS, dosya ile ilgili kararını UNESCO merkezine bildirecek. Haziran 2024’te de UNESCO Dünya Miras Merkezi, tüm bu belge ve ICOMOS’un raporunu inceleyerek UNESCO Dünya Miras Komite Toplantısında İznik ile ilgili kararını açıklayacak.