Savaşın İsrail’e maliyeti 20 milyar dolara dayandı!

Bazı ekonomistler, İsrail ekonomisinin Gazze savaşında çektiği acıların, 2020'deki koronavirüs salgınında yaşananlara benzer ve belki de ondan daha kötü olduğuna inanıyor.

Washington Post'un haberine göre haftalardır devam eden savaş ekonomiye büyük darbe vurdu. Ayrıca İsrail'i, Filistinlileri ve Orta Doğu'yu olumsuz etkiledi.

Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre Gazze Şeridi'nde, evlerin üçte ikisinden fazlası hasar gördü veya tamamen yıkıldı. 1,8 milyon kişi yerinden edildi ve yaklaşık 22 bin kişi öldürüldü.

Gazeteye göre İsrail ekonomisi büyük zarar görüyor. 7 Ekim saldırısından bu yana hükümet harcamaları ve borçlanmaları arttı, vergi gelirleri azaldı. Ayrıca kredi notları da bundan etkilenebilir.

İsrail Merkez Bankası'na göre GSYİH 2024’te, 2023'teki yüzde 3'lük büyüme beklentisinden yüzde 1'e düşecek. Bazı ekonomistler daralma bekliyor.

İsrail'in yüksek teknoloji sektörüyle ilgili yansımaları da ekonomistleri endişelendiriyor, çünkü İsrail Silahlı Kuvvetleri'ndeki birçok yedek personel teknoloji sektöründe çalışıyor.

Şirketler araştırma ve geliştirmeye yatırım yapmaya devam etmekte ve pazar paylarını korumakta zorluk yaşıyor.

Gazeteye göre İsrail, son üç ayda ortalama 220 binden fazla yedek askerin savaşta görevlendirilmesi ve maaşlarının desteklenmesi için büyük miktarda para harcıyor.

Bu yedek askerlerin birçoğu internet, tarım, finans, navigasyon, yapay zeka, ilaç ve iklim çözümleri gibi yüksek teknoloji alanlarında çalışıyor.

İsrail'deki teknoloji sektörü yabancı yatırıma bağlı. Ancak bu durum, kısmen yatırımcıların Başbakan Binyamin Netanyahu'nun sağcı hükümetinin İsrail'e getirdiğine inandıkları istikrarsızlık konusundaki endişeler nedeniyle savaştan önce bile azalıyordu.

İsrail sadece yedek kuvvetler, bombalar ve mermiler için para ödemekle kalmıyor, aynı zamanda Hizbullah'ın her gün bombaladığı Gazze sınırındaki ve Lübnan'la olan kuzey sınırındaki İsrail köylerinden tahliye edilen 200 bin kişiyi de destekliyor.

Tahliye edilenlerin çoğu, masrafları devlete ait olmak üzere kuzey ve güneydeki otellerde barındırılıyor.

Sonra neler olacak?

Turizm durdu. Tel Aviv'in plajları ve Kudüs'ün Eski Şehri yabancılardan yoksun. İşgal altındaki Batı Şeria'nın Beytüllahim kentindeki Noel kutlamaları bu yıl iptal edildi.

Genellikle Batı Şeria'daki Filistinli işgücüne dayanan inşaat çalışmaları da, İsrail'in Hamas'ı ortadan kaldırmak için saldırı başlatmasından ve 100 binden fazla Filistinlinin çalışma izinlerini askıya almasından bu yana durdu.

İhracat genel anlamda geriledi. Akdeniz'deki İsrail gaz sahalarından yapılan üretim savaşın başlarında durduruldu ancak şimdi kısmen faaliyete döndü.

Şu ana kadar savaşın İsrail'e maliyeti ne oldu?

The Washington Post'un röportaj yaptığı ekonomistlerin tahminlerine göre, savaşın hükümete maliyeti yaklaşık 18 milyar dolar, yani günde 220 milyon dolar.

İsrail Bankası eski başkan yardımcısı ve Reichman Üniversitesi'nde ekonomist olan Zvi Eckstein, geçtiğimiz günlerde meslektaşlarıyla birlikte hesaplamaları hazırladı ve 2023'ün dördüncü çeyreği için vergi gelirlerindeki azalma da dahil olmak üzere hükümet bütçesi üzerindeki etkinin 19 milyar dolar olduğunu bildirdi. 2024 yılının ilk çeyreğinde bu rakamın 20 milyar dolara ulaşması bekleniyor.