İran'da Cumhurbaşkanı seçimleri ikinci tura kaldı
İran'da cumhurbaşkanı seçimi, adaylardan hiçbirinin ilk turda kazanmak için gerekli olan yüzde 50 oy oranına ulaşamaması nedeniyle ikinci tura kaldı.
Seçim Merkezi verilerine göre ülke genelinde 59 bin merkezde kurulan sandıklarda toplam 24 milyon 535 bin 185 oy kullanıldı. İlk turu ilk sırada bitiren Pezeşkiyan, 10 milyon 415 bin 191 oy alarak oyların %42,5'ini aldı. Oyların 9 milyon 473 bin 298'ini alan Celili ise seçimin ilk turunu ikinci sırada tamamladı; oy oranı %38,6'da kaldı.
SEÇİMİN İKİNCİ TURA KALMA SEBEBİ
İran'da herhangi bir adayın yüzde 50 oy oranını geçememesi durumunda seçim ikinci tura kalıyor. Buna göre, reformistlerin tek adayı Pezeşkiyan ile muhafazakar Celili, 5 Temmuz'da yapılacak ikinci tur seçimlerde yeniden yarışacak.
DİĞER ADAYLARIN PERFORMANSLARI
İran Devrim Muhafızları'nın eski komutanı ve parlamento başkanı olan Muhammed Bakır Kalibaf, yüzde 13,8 ile üçüncü, din adamı Mustafa Purmuhammedi ise %0,8 ile dördüncü sırada yer aldı.
SEÇİME KATILIM ORANI
Resmi verilere göre seçime katılımın yüzde 40 civarında kaldı. Bu, 1979 İslam devriminden bu yana İran'daki cumhurbaşkanlığı yarışındaki en düşük katılım oranı olarak kayıtlara geçti. Geçersiz oy sayısı da 1 milyon 56 bin 159 oldu.
SEÇİM GÜNÜ YAŞANAN OLAYLAR
Seçimler sırasında Sistan-Belucistan eyaletinde kimliği belirsiz silahlı kişilerin seçim sandıklarını taşıyan bir araca saldırması sonucu iki güvenlik gücü üyesi öldürüldü.
KATILIM ORANININ DÜŞÜK OLMASININ NEDENLERİ
İran'da 61,5 milyon kayıtlı seçmen bulunmasına rağmen bu seçime katılımın düşük olması bekleniyordu. Mart ayındaki parlamento seçimlerinde ve 2021'deki son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde katılım rekor düşük seviyelere gerilemişti.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Mayıs ayında helikopter kazasında ölmesi sonrası yapılan seçimlerde 6 adayın seçime girmesi rejim tarafından onaylanmıştı. Ancak bu adaylardan ikisi, muhafazakar oyların bölünmesini önlemek için yarıştan çekilmişti. Bu çekilmelerin dini liderliğin isteğiyle gerçekleştiği yorumu yapılmıştı.
PEZEŞKİYAN'IN REFORM SÖYLEMLERİ
Bugün yarışan dört cumhurbaşkanı adayı arasında olan Mesut Pezeşkiyan, kampanya sürecindeki söylemleri ile diğer isimlerden farklılaştı. Reformcu kanatta yer alan eski sağlık bakanı Pezeşkiyan, kadınlara karşı katı başörtü kurallarını dayatan ahlak polisinin eylemlerinin "ahlaksız" olduğuna yönelik açıklaması ile dikkat çekmişti. 69 yaşındaki Pezeşkiyan bu dayatma için, “Eğer belli kıyafetleri giymek günahsa, bu nedenle kadınlara yapılanlar 100 kat daha büyük bir günah. Bir kimseye giyiminden dolayı baskı yapma izni verildiği dinin hiçbir yerinde yazmıyor” demişti. Pezeşkiyan ayrıca İran ekonomisine büyük zarar veren yaptırımları ortadan kaldırmak için Batı ile ilişkileri iyileştirmeye ve nükleer müzakereleri yeniden canlandırmaya çalışacağına söz verdi.
CELİLİ'NİN NÜKLEER PROGRAM VİZYONU
Celili, İran’ın nükleer programı ile ilgili görüşmelerde ülkeyi temsil eden heyete başkanlık etmişti. Muhafazakar cumhurbaşkanı adayları Batı'yla ilişkilerin iyileştirilmesine karşı çıkıyor ve İran'ın yaptırımlara rağmen başarılı olabileceğini savunuyor.
