Yıkıcı fırtınalar... İklim değişikliği nasıl sel felaketlerine yol açtı?
Birçok kıtada meydana gelen büyük can kaybı, iklim değişikliğinin neden olduğu yağmur fırtınalarının yarattığı derin tehlikeyi güçlendiriyor.
En savunmasız nüfusları korumak için daha iyi uyarı sistemleri ve altyapıya ihtiyaç duyulması çağrısında bulunuyor.
FIRTINALAR NASIL FELAKETLERE YOL AÇTI?
Eylül ayı başlarında Doğu Akdeniz'de oluşan ve İspanya'yı etkileyen Daniel Fırtınası, aralarında İspanya, Yunanistan, Bulgaristan, Türkiye ve Libya'nın da bulunduğu birçok ülkeye 10 gün boyunca bol miktarda yağmura neden oldu.
Yoğun yağışların sonucunda bölgenin her yerinde büyük sel felaketleri meydana geldi ve birçok insan hayatını kaybetti.
Dünya Meteoroloji Örgütü, yoğun yağışların sonucunda bir dizi felaketin yaşandığını bildirdi. Hong Kong'da bir günde altı inçlik rekor yağış düştü. Bu durum, şehrin dağlık ve yoğun bölgelerinde ani sel felaketlerine yol açtı, araçların sürüklendiği ve yeraltı tren istasyonlarının su altında kaldığı görüldü.
Bu olayın yanı sıra Brezilya'da, bir kasırga nedeniyle meydana gelen sel felaketi 20'den fazla insanın ölümüne ve Güney Brezilya'nın büyük bir bölümünün sular altında kalmasına neden oldu.
Ancak en büyük felaket Libya'da yaşandı, sel felaketi iki barajın çökmesine neden oldu.
Kesin ölü sayısı net değil, hükümet yetkilileri ve yardım kuruluşları ölü sayısını yaklaşık 4.000 ile 11.000 arasında değişen rakamlarla bildirdi.
Meteoroloji uzmanları, Daniel fırtınasının özellikle güçlü bir tropikal kasırga olduğuna ve Akdeniz'de tropikal kasırgaların kısaltması olan bir "Medicane" olduğuna dikkat çekti.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ROLÜ
Bilim insanları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin Libya'da felaket olasılığını 50 kat artırdığını, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının bir sonucu olarak bu dönemde yağışların yüzde 50'ye kadar arttığını tespit etti.
Bu bağlamda bilim insanları, iklim değişikliğinin sellere katkısını belirlemek için köklü, hakemli yöntemler kullandı.
Genel olarak, WWA'ya göre bu olay hala 'oldukça sıra dışı' ve yalnızca 300-600 yılda bir gerçekleşmesi beklenebilir.
Üstelik araştırmacılar, iklim değişikliği ile Daniel Fırtınasının Libya'ya ulaşmadan önce Yunanistan, Türkiye ve Bulgaristan’da neden olduğu seller arasında da bir ilişki buldu.
Her ne kadar ilişki tam olarak güçlü olmasa da, bu bölgelerde küresel ısınmanın yoğun yağış olasılığını on kat artırdığına dair tahminlerde bulunuldu.
Dikkat çeken bir diğer husus ise, selden önceki aylarda Akdeniz 'iklim değişikliğinin tetiklediği riskler açısından sıcak bir noktaydı.
Yunanistan örneğinde, sıcak hava dalgası nedeniyle orman yangınları başladı. Bu yangınlar Danial fırtınasının ülkeye gelmesine rağmen devam etti.
LİBYA FELAKETİ
Bu ay Doğu Libya'ya yağan ve Derna şehrinin tüm bölgelerini silip süpüren su baskını, çöl iklimi için normalin dışındaydı.
Bu bağlamda bilim insanları, Washington Post'un tahminlerine göre, gezegenin artan sıcaklığının bir sel dalgası yaşama olasılığını 50 kat artırdığını tahmin ediyor.
Bilim adamları, Yunanistan, Türkiye ve Bulgaristan'da oluşan fırtınanın Libya'da daha önce hiç görülmemiş yoğun yağışlara neden olduğunu belirtti.
Libya'da 24 saat içinde 14 inç yağmur yağdı. Bu aşırı yağışlar sonucunda Akdeniz'in sıcak sularının normalden farklı bir şekilde yükselerek daha şiddetli fırtınalar meydana geldi.
Ancak bilim adamları, iklim değişikliğinin tek başına binlerce insanın hayatını kaybettiği bir felaketi yaratmadığını öne sürdü. Bu konuda Washington Post, yoğun yağışlara rağmen daha güçlü uyarılar, tahliye emirleri veya hazırlıklar yapılsaydı hayatların kurtarılabileceğine dikkat çekiyor.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi Genel Müdürü Julie Arrighi, bu felaketin iklim değişikliği tarafından beslenen aşırı hava olaylarının nasıl daha büyük etkilere yol açabileceğini gösterdiğini belirtti.
Aynı zamanda Libya'nın yaşadığı son yıllardaki istikrarsızlık, hizmetlerin ve altyapının kötüleşmesine neden oldu ve ülkeyi insanlık krizleri ile başa çıkmak için hazırlıksız bıraktı.
Araştırmacılar, Libya'daki felaketin gelecekte insan hayatlarını kurtarmak için aşırı hava koşullarına hazırlıklı olmanın ne kadar önemli olduğunu vurguladı.
