İbrahim Ünalmış: Trump'ın seçim kazanması enflasyonda risk yaratacak
Dünya gazetesi yazarı İbrahim Ünalmış, ABD Merkez Bankası Fed’in politikalarına yönelik değerlendirmelerinde “Donald Trump’ın seçimleri kazanması ve bütçe açıklarını daha da ar¬tırması Fed için enflasyonda yukarı yönlü risk yaratacaktır” dedi.
Dünya gazetesi yazarı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış, “Fed’den 2024 yılında tek faiz indirimi mesajı” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Ünalmış yazısına “ABD Merkez Bankası Fed’in ne kadar sıkı para politikası uyguladığı sadece ABD için değil küresel ekonominin gidişa¬tı için oldukça önemli” diyerek başladı.
Ünalmış, “Fed ’in para politika¬sı duruşu ABD Doları’nın diğer para birim¬leri karşısındaki değerini, küresel sermaye akımlarını, küresel dolar cinsi borçlanma faizlerini, küresel ticaret hacmini doğru¬dan etkiliyor” dedi.
ABD’de yapılacak seçimlerin ekonomiye etkisine de değinen Ünalmış’ın yazısından öne çıkanlar şu şekilde:
“Panik havası büyük ölçüde ortadan kalk¬tığına göre Fed’in ne yapacağı konusunda fikir yürütmek daha yerinde olacaktır. Ön¬celikle piyasaların ne beklediğini özetleye¬lim. Sonrasında geçmiş döneme bakarak çıkarım yapmaya çalışalım.
Piyasalarda hâkim görüş eylül ayında po¬litika faizinde 25 baz puanlık bir indirimin yapılacağı yönünde. Özellikle hafta içeri¬sinde manşet enflasyonun beklentilerin altında, %2.9 olarak açıklanması faiz in¬dirimi beklentisini pekiştirdi.
İndirimin 50 baz puan seviyesinde olması için ağus¬tos ayında açıklanacak iş gücü verilerinde beklentilerin ötesinde bir kötüleşme olma¬sı gerekir. Eylül ayı toplantısından sonra Fed’in kasım ve aralık aylarında iki toplan¬tısı daha var. Piyasalar mevcut durumda yıl sonuna kadar toplamda 100 baz puan indi¬rim fiyatlıyor. Beklentiler aralık ayı indiri¬minin 50 baz puan olacağı yönünde.
ABD ENFLASYON GÖRÜNÜMÜ FAİZ İNDİRİMİ İÇİN YEŞİL IŞIK YAKIYOR MU?
Yüzde 2.9’luk manşet enflasyonun %1.62 puanlık kısmı konut (büyük ölçüde kira) enflasyonundan kaynaklanıyor. Konut dı¬şı hizmet sektörünün katkısı %1.16 pu¬an. Gıdanın katkısı %0.3, enerjinin katkısı %0.1 puan. İkinci el otomobil fiyatları enf¬lasyonu %0.44 puan aşağı çekiyor.
Konut ve konut dışı hizmet sektöründeki enflas¬yon katılığı birçok ülkede yapısal bir prob¬lem olarak ortaya çıkmaya başlarken mer¬kez bankalarının işini zorlaştırıyor. Artan göç ile birlikte konut arzının sınırlı arttı¬ğı bir ortamda konut sektörüne bağlı fiyat¬ları kontrol etmek mümkün olmuyor. Pan¬demi sonrası değişen tüketim kalıpları ise hizmet sektöründe talebi halen canlı tutu¬yor. Fakat ekonominin geri kalanında eko¬nomik aktivite sıkı para politikasının etkisi ile yavaşlamaya devam ediyor.
Fed politika faizi yaklaşık 1 yıldır manşet enflasyonun üzerinde seyrediyor. Bu kadar sıkı para po¬litikası son olarak 2006 yılında görülmüştü. Eğer Fed mevcut sıkılığını yıl sonuna kadar korursa düşen enflasyon ortamında para politikası duruşu daha sıkı hale gelecektir. Bu durumda ABD manşet enflasyonu 6 -12 ay içerisinde %2 hedefine yaklaşır ve hatta altına düşebilir. Bu senaryonun ekonomik büyüme üzerinde önemli tahribat yarataca¬ğını söylemeye sanırım gerek yok.
Eğer Fed eylül ayında 25 baz puan ile faiz indirmeye başlarsa hem büyüme hem de enflasyon açı¬sından yumuşak iniş senaryosu daha ger¬çekçi hale gelir. Bir başka deyişle, enflasyon %2 hedefine daha yavaş yakınsar fakat ABD ekonomi yönetimi ekonomik aktivitede sert bir daralma ihtimalini azaltır. Bu bağlamda, eylül ayında Fed’in 25 baz puanlık bir indi¬rime gitmesi makul görünüyor.
FED İÇİN RİSKLER NELER?
Yukarıda bahsettiğimiz senaryoları etki¬leyebilecek önemli riskler bulunuyor. Bun¬lardan ilki ABD’de Kasım ayında yapıla¬cak seçimler. Donald Trump’ın seçimleri kazanması ve bütçe açıklarını daha da ar¬tırması Fed için enflasyonda yukarı yönlü risk yaratacaktır. Kısa vadede Ortadoğu ve Rusya-Ukrayna kaynaklı jeopolitik riskle¬rin devam etmesi enflasyon görünümü açı¬sından olumsuz etki yaratabilir. Enflasyon için daha orta-uzun vadeli aşağı yönlü risk¬ler arasında yapay zekâ ve dijitalleşmeye bağlı verimlilik artışları var. Aşağı yönlü risk yaratabilecek diğer bir gelişme kapasi¬te fazlası bulunan Çin ekonomisinin dün¬yaya ucuz mal ihraç etmesidir”
