Hıdırellez gül ağacı ritüeli nedir? Gül ağacı yoksa dilek nasıl dilenir?
Hıdırellez gecesinde en çok uygulanan ritüellerden biri dileklerin gül ağacına bağlanmasıdır. Peki, gül ağacı yoksa Hıdırellez dileği nasıl dilenir? İşte detaylar...
Hıdırellez, Türk halk kültüründe baharın gelişiyle birlikte sağlık, bereket ve dileklerin simgesi olarak kutlanır. Bu özel gecede uygulanan geleneklerin başında ise yakılan ateşin üzerinden üç kez atlamak ve dileklerin gül ağacının altına gömülmesi veya dallarına asılması gelir.
Gül ağacı ritüeli, Hızır’ın dilekleri kabul ettiğine olan inançla yapılır. İnsanlar kağıda yazdıkları dilekleri gül ağacının dibine gömer veya kırmızı kurdele ile dallarına bağlar. Bu dileklerin kabul edileceğine inanılır.
Gül Ağacı Yoksa Ne Yapılır?
Hıdırellez gecesinde herkesin erişiminde bir gül ağacı olmayabilir. Bu durumda dileğin geçersiz sayılmadığı, aksine alternatif yöntemlerle aynı anlamı taşıdığı kabul edilir.
Gül ağacı bulunmuyorsa, bir saksı bitkisi veya herhangi bir yeşil ağaç ya da dal kullanılabilir. Önemli olan, bitkinin “canlı” ve “toprakla bağlantılı” olmasıdır. Bu da dileğin yerine ulaşacağı inancını korur.
Eğer bu da mümkün değilse, dilekler kağıda yazılarak doğrudan toprağa gömülür ya da akan bir suya (dere, nehir, deniz) bırakılır. Hızır’ın su ile ilişkilendirilmesi nedeniyle bu yöntem oldukça güçlü kabul edilir.
Hıdırellez’de Uygulanan Diğer Ritüeller
Hıdırellez gecesi farklı bölgelerde çeşitli uygulamalarla zenginleştirilir. Dilek tutulurken deniz veya dere kenarından toplanan 41 taş bir yıl boyunca saklanır, bir sonraki Hıdırellez’de taşlar suya atılarak yeni taşlar toplanır.
Deniz suyunun bir kaba alınarak evin içine serpilmesi bolluk ve bereket getirdiğine inanılan bir başka uygulamadır. Otlarda biriken çiğ damlaları toplanarak yoğurt yapılır ya da hamur mayalamada kullanılır.
Bekar kızlardan alınan takılar (yüzük, kolye, boncuk) su dolu bir çömleğe konularak üzeri yeşillik ve kırmızı yemeniyle örtülür, çömlek gül ağacının altına bırakılır. Ertesi sabah kızlar maniler eşliğinde sırayla eşyaları çömlekten çıkarır.
Dileklerin Farklı Yöntemlerle Edilmesi
Bereket getirmesi amacıyla bazı bölgelerde bakliyat keseleri hazırlanır ve gül ağacına asılır. Bu malzemeler bir yıl boyunca azar azar tüketilir. Kurulan salıncakta oturan genç kız, evlenmek isteyen delikanlı tarafından sallanır.
Ayrıca verim vermeyen ağaca “ürün ver, yoksa kesileceksin” denilerek canlanması teşvik edilir. Gül ağacının yerine bazen balkon demirleri veya pencere kenarları da kullanılabilir. Dilek kağıtları buraya asılarak niyet edilir.
Bazı kişiler dileklerini yastık altına koyar ve gördükleri ilk rüyayı dileklerine göre yorumlar.
